İki Lokasyonda Sıra Arası Mesafe ve Ekim Sıklığının Karabuğday Çeşitlerinin Tane Verimi ve Ham Protein Oranı Üzerine Etkis

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 195 - 204, 25.01.2020

Sevim Akçura Bahri İzci Kağan Kökten Selim Özdemir

https://doi.org/10.30910/turkjans.680065

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma Çanakkale ve Bingöl lokasyonlarında Aktaş ve Güneş karabuğday çeşitlerinde tane verimi ve ham protein oranı için uygun sıra arası mesafe (SAM) ve tohum sayısını (TS) belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Her iki lokasyonda denemeler bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Bingöl lokasyonunda varyans analizinde hem tane verimi hem de ham protein oranında SAM, TS, Çeşit (Ç) x SAM, Ç x TS, SAM x TS ve Ç x SAM x TS interaksiyonları istatistiksel olarak P<0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. Çanakkale lokasyonunda ise varyans analizi sonuçlarına göre tane veriminde çeşitler hariç diğer varyasyon kaynakları istatistiksel olarak P< 0.01 düzeyinde önemli iken ham protein oranında ise varyasyon kaynaklarının tamamı arasındaki farklar istatistiksel olarak önemsiz olmuştur. Her iki lokasyonda da tane verimi ve protein oranında uygun olan SAM ve TS belirlemek için regresyon grafikleri oluşturulmuştur. Regresyon analizinde her iki çeşitte en yüksek tane verimleri hem Çanakkale hem de Bingöl koşullarında 25 cm sıra arası mesafe ve 300 adet/m2 tohum sayısında tespit edilmiştir. Ham protein oranında ise Çanakkale’de Aktaş çeşidinde en yüksek değerler 12.5 ve 25 cm mesafede 300 adet tohum sıklığından elde edilirken, Güneş çeşidinde ise tohum sayısı ve sıra arası mesafeye bağlı olarak ham protein eğrileri değişim göstermiş olsa da ortalamalar birbirine yakın olmuştur. Bingöl koşullarında ham protein oranında ise hem Aktaş hem de Güneş çeşitlerinde en yüksek ham protein oranı 12.5 cm sıra arası mesafede 100 adet tohum sayısında tespit edilmiştir. Denemelerin yürütüldüğü bölgelerimizde tane amaçlı karabuğday yetiştiriciliğinde 25 cm sıra arası ve 300 adet/m2 tohum sayısının kullanılması yüksek tane verimi alınmasını sağlayacaktır. Ekim sıklığı ve tohum sayılarının faktör olarak değerlendirildiği araştırmalarda, varyans analizi yerine regresyon analizinin kullanılması daha yararlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Karabuğday, sıra arası mesafe

Teşekkür

§: Bu makalenin Çanakkale lokasyonuna ait veriler Sevim AKÇURA’nın yüksek lisans tezinden alınmıştır.

Influence of Row Spacing and Sowing Densities on Buckwheat Grain Yield and Crude Protein Ratio in two Locations

Öz

This study was carried out to determine suitable row spacing (RS) and seed number (SN) for grain yield and crude protein ratio in Aktaş and Güneş buckwheat cultivars in Çanakkale and Bingöl locations. Experiments in both locations were conducted with replications according to the split plots trial design. In the analysis of variance in Bingöl location, RS, SN, Variety (V) x RS, V x SN, RS x SN and V x RS x SN interactions were statistically significant at P <0.01 level. According to the results of variance analysis in the Çanakkale location, other variation sources except grain varieties were statistically significant at P <0.01 level, while differences between the crude protein content were statistically insignificant. Regression analysis graphs were used to determine the appropriate RS and SN ratios in grain yield and protein ratio in both locations. In the regression analysis, the highest grain yields of both cultivars were determined between 25 cm row spacing and 300 seeds / m2 seed numbers in both Çanakkale and Bingöl conditions. In the ratio of crude protein, the highest values in Aktaş cultivar in Çanakkale were obtained from both 12.5 and 25 cm row spacing with 300 seeds/m2. In the Güneş variety, although the crude protein curves showed changes depending on the number of seeds and the row spacing, the averages were close to each other. In Bingöl conditions, the highest crude protein ratio in both Aktaş and Güneş varieties was determined as 100 seeds/m2 at 12.5 cm row spacing. In the regions where the experiments are carried out, the use of the seed number between 25 cm row and 300 seeds/m2 in grain buckwheat cultivation will provide high grain yield. The regression analysis instead of analysis of variance would be more useful in sowing frequency row spacing trials to determine the optimum sowing frequency and row spacing.

Anahtar Kelimeler

Buckwheat, row spacing

Kaynakça

• Acar, R. 2009. Karabuğday (Köşeli buğday)’ın Tarımı. Konya Ticaret Borsası Dergisi, 31: 30-37.
• Acar, R., Güneş, A., Topal, İ., Gummadov, N. 2011. Farklı bitki sıklıklarının karabuğdayda (Fagopyrum esculentum Moench.) verim ve bazı verim unsurlarına etkisi. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 25(3): 47-51.
• Bárta, J., Kalinová, J., Moudry, J., Curn, V. 2004. Effects of environmental factors on protein content and composition in buckwheat flour. Cereal Research Communications, 32(4): 541-548.
• Brunori, A., Brunori, A., Baviello, G., Marconi, E., Calonna, M., Ricci, M. 2005. The Yield of Five buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) Varieties Grown in Central and Southern Italy. Fagopyrum 22: 98-102.
• Campbell, C.G. 1997. Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench.) Promoting the Conservation and Use of Underutilized and Neglected Crops 19. IBPGR.Rome.
• Christa, K., Soral-Śmietana, M. 2008. Buckwheat grains and buckwheat products – nutritional and prophylactic value of their components – a review. Czech J. Food Sci., 26: 153-162.
• Debnath, N.R., Rasul, M.G., Sarker, M.M.H., Rahman M.H. Paul A.K. 2008. Genetic Divergence in Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench.). Int. J. Sustain Crop Prod., 3(2): 60-68.
• De Francischi, M.L.P., Salgado, J.M., Leitao, R.F.F. 1994. Chemical, nutritional and technological characteristics of buckwheat and non-prolamine buckwheat flours in comparison of wheat flour. Plant Foods for Human Nutrition, 46(4): 323-329.
• Eggum, B.O., Kreft, I., Javornik, B. 1980. Chemical composition and protein quality of buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench). Plant Foods for Human Nutrition, 30(3-4): 175-179.
• Gubbels, G.H., Campbell, C.G. 1986. Effect of seeding rate on height, yield and quality of large-seeded and semi-dwarf buckwheat genotypes. Canadian Journal of Plant Science, 66(1): 61-66.
• Güzelsarı, U., Kan, Y. 2017. Karaman Ekolojik Şartlarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Karabuğdayın (Fagopyrum esculentum Moench) Agronomik ve Kalite Özelliklerinin Araştırılması. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 3(2): 200-204.
• Janos L., Gocs L., 2009. Second Crop buckwheat in Nyırseg regions. Analele Universităţii din Oradea, Fascicula:Protecţia Mediului, 19: 190-195.
• JMP. 2016. JMP Users Guide. Version 13.0.0, SAS Institute,Inc., Cary, NC, USA.
• Katar, D., Katar, N. 2017. Eskişehir ekolojik koşullarında farklı karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench) çeşidinde uygun ekim normunun belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(1): 31-39.
• Myers, R.L., Meinke, L.J. 1994. Buckwheat: A Multi-Purpose, Short-Season Alternative (1994). Extension publications (MU).
• Park, C.H., Heo, K., Choi, S.Y., Choi, Y.S., Lee, K.C., Kang, Y.K. 2001. Growth analysis of buckwheat influenced by seeding time and planting density. The Journal of The Korean Society of International Agriculture, 11(2): 216-221.
• Wijngaard, H., Arendt, E.K. 2006. Buckwheat. Cereal Chemistry, 83(4): 391-401.
• Yavuz, H., Yiğit, A., Erekul, O. 2016. Farklı Ekim Sıklıklarının Karabuğdayda (Fagopyrum esculentum Moench.) Verim ve Bazı Tane Kalitesi Özelliklerine Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2): 17-22.
• Valenzuela, H., Smith, J. 2002. Buckwheat. Sustainable Agriculture Green Manure Crops. University Of Hawai. Manoba.