Pamuk Üretiminde Girdi Kullanımı ve Diskriminant Analizi: Hatay İli - Türkiye Örneği

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 4, 1116 - 1126, 20.10.2020

Ahmet Duran Çelik Arif Semerci

https://doi.org/10.30910/turkjans.727573

Cited By: 1

Öz

Pamuk Türkiye’de ve dünyada sanayi bitkileri içinde en fazla ekim alanına ve üretime sahip, ihracat Pazar değeri yüksek olan, gıda ve yem sanayinde önemli yer tutan stratejik bir üründür. Pamuk, kullanım alanı genişliği ve farklı sektörlerde sağlamış olduğu katma değer bakımından tarım ürünleri içinde özel bir yere ve öneme sahiptir. Dünya pamuk üretiminde Türkiye 7.sırada yer almaktadır. Araştırma alanı olarak belirlenen Hatay İli Türkiye pamuk üretim alanlarında %11,54, kütlü pamuk, çiğit ve lif üretiminde %10,57’lik bir paya sahiptir. Araştırmada kullanılan veriler %95 güven aralığı ve %5 ortalamadan sapma ile belirlenen 136 tarım işletmesinden elde edilmiştir. İncelenen işletmelerde 2016 yılında 14.674 da alanda toplam 7.767 ton kütlü pamuk üretimi gerçekleştirilmiştir. İşletmelerde pamuğun ekim alanı ortalaması 108 da, bitkisel üretim desenindeki payı ise %38,20’dir. Araştırma alanında incelenen işletmelerde birim alandan ortalama 529,29 kg kütlü pamuk elde etmek için; 2,6 kg tohum, 64,9 kg gübre, 0,85 lt tarımsal mücadele ilacı 40,5 lt mazot, 641,7 kw elektrik ve 2,7 EİGB kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; küçük işletmeler ile büyük işletmeler arasında gübre, işgücü ve elektrik kullanım düzeyleri bakımından %5 önem düzeyinde istatistiki açıdan anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Pamuk üretiminde hasat yöntemi ile (elle veya makinayla hasat) elde edilen verim arasında istatistiki yönden bir farklılık olmamakla birlikte, kazanılan gelir bakımından %5 önem düzeyinde bir fark olduğu saptanmıştır. Bu durum, makinalı hasat yapan işletmelerin elle hasat yapan işletmelerden daha fazla gelir elde ettiğini ortaya koymaktadır. Sulama yöntemi (salma sulama ve damlama sulama) ile pamuk verimi arasında, istatistiki açıdan anlamlı bir fark olmamakla birlikte, gelir açısından %5 önem düzeyinde farklılık olduğu anlaşılmıştır. Diğer bir ifade ile salma sulama yapan işletmeler damlama sulama yapan işletmelere göre daha fazla gelir elde etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Pamuk, Girdi kullanımı

Destekleyen Kurum

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi

Proje Numarası

16322

Input Usage and Discriminant Analysis in Cotton Production: A Case Study of the Hatay Region-Turkey

Öz

Cotton has an important place among other industrial products in the world and in Turkey in terms of holding the largest production area, a high export value, and it being a crucial input in the food and animal feed industries. Turkey is the 7th largest cotton producer in the world, and the region of Hatay where the research took place, has an 11,54% share in Turkey’s total cotton production area. It has a 10,57% share in unseeded cotton, cottonseed, and in fiber production in Turkey. The primary data of the study were obtained from 136 agricultural enterprises with a 95% confidence interval and a 5% average deviation. In the enterprises that were examined, 7.767 tons of cotton unseed were produced in a 14.674 da area in 2016. The average cotton production area size was found as 108 da, and the share of cotton production in the crop pattern was found as 38,20%. In the research area, in order to produce 529,29 kg/da of cotton unseed; 2,6 kg seed, 64,9 kg fertilizer, 0,85 lt agricultural pesticide, 40,5 lt diesel fuel, 641,7 kw electricity, and 2,7 labor force (manpower) were used. According to analysis results; there was a statistically significant difference at a level of 5% between small and large enterprises in terms of fertilizer, labor force, and electricity usage levels. Despite that there wasn’t any significant difference between harvest method (by handpicking or machinery) and productivity; this result indicates that the enterprises which harvest by machinery gain more income compared to the ones which harvest by hand. There wasn’t any significant difference in terms of irrigation method (surface irrigation or drip irrigation) but there was a statistical difference at a level of 5% in terms of income. In other words, the enterprises which use the surface irrigation method gain more income compared to the ones which use the drip irrigation method.

Anahtar Kelimeler

Cotton, Input usage

Proje Numarası

16322

Kaynakça

• Alemdar, T., Seçer, A., Demirdöğen, A., Öztornacı, B. and Aykanat, S. 2014. Çukurova Bölgesinde Başlıca Tarla Ürünlerinin Üretim Maliyetleri ve Pazarlama Yapıları. GTHB Tarımsal Ekonomi Ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE) (Proje No: Ç.Ü.-ZF2011BAP7). TEPGE Yayın No: 230. Haziran. Ankara (available at: http://arastirma.tarim.gov.tr/tepge/Lists/Duyuru/Attachments/10/CukurovaBolgeBaslicaTarlaMaliyetPazarlamaYap%C4%B1.pdf)
• Anonymous. 2001. Türkiye’de Bazı Önemli Bölgeler için Önemli Ürünlerde Girdi Kullanımı ve Üretim Maliyetleri, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü. Yayın No: 64. Ankara.
• Anonymous. 2017. 2015 Yılı Pamuk Raporu. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü.
• Anonymous. 2016. Pamuk Sektör Raporu. Ulusal Pamuk Konseyi. Aralık 2016,Ankara.11s. (available at: http://www.upk.org.tr/User_Files/kitaplik/resim.pdf)
• Aras, A. 1988. Tarım Muhasebesi, Ege Üniversitesi Basımevi.
• Bakhsh, K., Akram, W., Jahanzeb, A. and Khan, M. 2016. Estimating Productivity of BT Cotton and its Impact on Pesticide Use In Punjab (Pakistan). Pakistan Economic and Social Review. 54 (1): 15-24.
• Baran, M.F. 2016. Energy Efficiency Analysis of Cotton Production in Turkey: A Case Study for Adıyaman Province. American-Eurasian J. Agric. & Environ. Sci., 16 (2): 229-233.
• Bellmann, C., Caspari, A., Albrecht, V., Loan Doan, T.T., Mader, E., Luxbacher, T. and Kohl, R. 2005. Electrokinetic properties of natural fibres. Colloids and Surfaces A: Physicochem. Eng. Aspects, 267: 19–23.
• Brink, M. and Escobin, R.P. 2003. Plant Resources of South-East Asia: Fibre Plants. p.301–333. Backhuys Publishers, No: 17, Leiden.
• Chaudhry, I.S. and Khan, M.B. 2010. Factors Affecting Cotton Production in Pakistan: Empirical Evidence from Multan District. Journal of Quality and Technology Management. 5 (2) 91-100.
• Dağıstan, E., Akçaöz, H., Demirtaş, B. and Yılmaz, Y. 2009. Energy usage and benefit-cost analysis of cotton production in Turkey. African Journal of Agricultural Research Vol. 4 (7), pp. 599-604.
• Erkan, O. and Çiçek, A. 1996. Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri. GOP ün. Ziraat Fak. Yay. No:6,Tokat.
• FAO. 2017. Cotton lint production statistics. Statistical data base. (available at: http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC)
• MFAL. 2017. Hatay İl Müdürlüğü Brifing Raporu. (available at: http://hatay.tarim.gov.tr/Belgeler/Sol%20Men%C3%BC/BR%C4%B0F%C4%B0NG2016.pdf)
• Green, S.B., Salkind, N.J. and Akey, T.M. 2000. Using SPSS For Windows, Analyzing and Understanding Data. Second Edition. Prentice Hall Inc., Upper Saddle River. New Jersey, USA. 430 p.
• Gökdoğan, O., Erdoğan, O., Eralp, O. and Zeybek, A. 2016. Energy Efficiency Analysis of Cotton Production in Turkey: A Case Study From Aydın Province. Fresenius Environmental Bulletin. 25(11): 4959-4964.
• Gujarati, D.N. 2009. Temel Ekonometri. Literatür Yayınları No:33,İstanbul. s.107.
• Kaçıra, Ö.Ö. and Karlı, B. 2004. Şanlıurfa İlinde Pamuğun Pazarlama Yapısı. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8 (1) s. 33–40.
• Kousar, R., Makhdum, M.S.A., Yaqoob, S. and Saghir, A. 2006. Economics of energy use in cotton production on small farms in district Sahiwal, Punjab, Pakistan. Journal of Agriculture & Social Sciences 2(4): 219-221.
• Mert, M. And Çopur, O. 2010. Lif Bitkileri Üretiminin Artırılması Olanakları. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası VII. Teknik Kongresi, 11–15 Ocak 2010. Bildiri Kitabı–1, sayfa 397–421, Ankara.
• Özden, A.G. and Armağan, G. 2005. Aydın İl Tarım İşletmelerinde Bitkisel Üretim Faaliyetlerinin Verimliliklerinin Belirlenmesi", Tarım Ekonomisi Dergisi, (11) 2, 111-121.
• Özüdoğru, T., Miran, B., Top, B.T. and Uçum, İ. 2015. Pamuk, Ayçiçeği, Soya Üretiminde Fark Ödemesi Desteklerinin Etkisi. GTHB Tepge Yayın No: 262. ( Proje No:TAGEM/TEAD/13/A15/P01/001)Ankara. 168 s.
• Pirinççioğlu, N. 1998. Tarım Sektöründe Verimlilik. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları No: 365, Ankara.
• Polat, R., Copur, O., Saglam, R. and Saglam, C. 2006. Energy use pattern and cost analysis of cotton agriculture: A case study for Sanliurfa, Turkey. The Philippine Agric. Sci., 89(4): 368-371.
• Şehri, M. 2012. Energy efficiency and cost analysis in cotton production in Adana region. Cukurova University, Institute of Natural and Applied Master of Science Thesis, Turkey. pp 74.
• TSI, 2017. TÜİK Tarım Veri Tabanı (available at: https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul)
• Yamane, T. 2010. Temel Örnekleme Yöntemleri. Literatür Yayınları (çev. A.Esin). İstanbul, s.528.
• Yılmaz, S. and Yurdakul, O. 2000. İkinci Ürün Tarımının Aşağı Ceyhan Ovasındaki İşletmelerin Faaliyetleri Üzerine Etkileri. Çukurova Ünv. Ziraat Fak. Dergisi, 15 (1): 39-48.
• Yılmaz, İ., Akçaöz, H. and Özkan, B. 2005. An analysis of energy use and input costs for cotton production in Turkey. Renewable Energy. 30 (2) 145-155.
• Yılmaz, Ş.G. and Gül, M. 2015. İşletmelerde Pamuk Üretim Maliyeti, Karlılık Düzeyinin Değerlendirilmesi: Antalya İli Örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2):27-41.
• Zahedi, M., Eshghizadeh, H.R. and Mondani, F. 2014. Energy use efficiency and economical analysis in cotton production system in an arid region: A case study for Isfahan province, Iran. International Journal of Energy Economics and Policy, 4(1): 43-52.