Çanakkale İlinde Çeltik Üretiminin Ekonometrik Analizi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 576 - 584, 26.07.2021

Arif Semerci Bengü Everest

https://doi.org/10.30910/turkjans.806410

Cited By: 2

Öz

2018-2019 üretim dönemi IGC verilerine göre dünya çeltik üretim alanları 163 milyon ha, üretim miktarı ise 745 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde dünya pirinç üretimi ise 500 milyon ton olmuştur. Türkiye’nin ekim alanlarındaki payı %0.07, üretim miktarındaki payı ise %0.12 olup pirinçte kendine yeterlilik oranı %80’dir. 2019 yılı TÜİK verilerine göre Türkiye’de çeltik üretim alanı 126,419 ha, üretim miktarı ise 1,000,000 ton olarak gerçekleşmiştir. Çanakkale ili ülke genelinde çeltik ekim alanlarından aldığı %8.72 ve üretim miktarındaki %9.30 pay ile 4. sırada yer almaktadır. İlde ortalama çeltik verimi 8438.30 kg h-1 olup, ülke verim değerinin (7910,20 kg ha-1) üzerindedir. Yapılan çalışmada çeltik üretimine ilişkin oluşturulan üretim fonksiyonunda; tohum masrafı (X1) gübre masrafı (X3), tarımsal mücadele ilacı masrafı (X4) ve mazot masrafına (X5) ilişkin girdilerinin üretim elastikiyetleri %5 ihtimal düzeyinde önemli bulunmuş, denklemin üretim elastikiyetleri katsayıları toplamının (∑βi: 1.002) ise ölçeğe artan getiriyi ifade ettiği sonucuna varılmıştır. Oluşturulan denklemde yer alan faktörler arasında marjinal etkinlik katsayısı en yüksek değişken tarımsal mücadele ilacı masrafı (X2) olarak bulunmuştur. Çalışmada çeltik üretiminde marjinal teknik ikame oranlarına göre tohum (X1) faktörünün mazot faktörüne (X5) oranla ekonomik optimuma en yakın düzeyde kullanılan girdi bileşenleri olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çeltik, Ekonometrik analiz, Cobb-Douglas, Çanakkale

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2018-2605

Teşekkür

Bu araştırma, FBA-2018-2605 Proje No ile Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir. Projeyi; mali yönden destekleyen Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi BAP Birimine, teknik yönden destekleyen Tarım ve Orman Bakanlığı Çanakkale İl Müdürlüğü yetkililerine ve teknik personeline, araştırma sırasında bize değerli zamanlarını ayırıp, anket sorularımıza içtenlikle yanıt veren Çanakkale ili çeltik üreticilerine şükranlarımızı sunarız.

Econometric Analysis of Paddy Production in Çanakkale Province

Öz

According to IGC data for 2018-2019 production period, global paddy production area size was 163 million ha, and global production amount was 745 million tons. In the same period, world rice production was 500 million tons.Turkey’s proportion for production area was 0.07%, it was 0.12% in paddy production amount, and Turkey’s self-sufficiency rate for rice was 80%. According to TSI data for 2019, Turkey’s paddy production area size was 126,419 ha, and production amount was 1,000,000 tons. Çanakkale City, takes 8.72% of Turkey’s paddy production area, and it is the 4th city in terms of production amount with a proportion of 9.30%. Çanakkale province’s yield average in paddy is 8438,30 kg ha-1 that is higher than Turkey’s average (7910,20 kg ha-1). The mathematical function variables of paddy production were as followed; seed cost (X1), fertilizer cost (X3), pesticide cost (X4) and diesel fuel cost (X5), and production elasticities of inputs were found statistically significant at the level of 5% error margin, and coefficient total of production elasticities (∑βi: 1.002) indicates that increasing returns to scale. Among the variables of the equation, pesticide cost (X4) has the highest marginal efficiency. According to technical substitution rate, diesel fuel factor (X5) proportion to seed factor (X1) was found the closest input components to economic optimum.

Anahtar Kelimeler

Paddy, Econometric Analysis, Cobb-Douglas, Çanakkale.

Proje Numarası

2018-2605

Kaynakça

• Adedoyin, A.O., Shamsudin, M.N., Radam, A., Latif, İ.A., 2016. Resource-Use and Allocative Efficiency of Paddy Rice Production in Mada, Malaysia. Journal of Economics and Sustainable Development, 7 (1): 49-55.
• Akçay, Y., Uzunöz, M. 1999. Tarım işletmelerinde kaynak kullanımı etkinliği üzerine bir araştırma: Niksar Ovası örneği. Tarım ve Mühendislik Dergisi. 59: 29-38.
• Çelik, Y., Bayramoğlu, Z. 2007. Şanlıurfa ili Harran Ovasında pamuk üretiminin fonksiyonel analizi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 (41):42-50.
• Çelik, A.D., Semerci, A., Gül, A. 2018. Türkiye’de çeltik üretimi, ticareti ve destekleme politikaları. 3rd International Mediterranean Science and Engineering Congress (IMSEC 2018) Çukurova University, Congress Center, October 24-26, 2018, Adana / TURKEY, pp.31-34.
• FAO. 2019. Bitkisel üretim istatistikleri. (erişim: http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC, 29.04.2019)
• Güngör, H., Semerci, A. 2000. Edirne İli Çeltik Üretiminde Verimlilik Analizleri. MPM Verimlilik Dergisi, Sayı: 2000/2, s.191-204, Ankara.
• Hile, R.B., Darekar, A.S. , Dattarkar, S.B. 2015.Economic analysis and impact assessment of production technology of paddy of Konkan Region in Maharashtra. International Journal Of Commerce And Business Management, 8 (2): 143-152
• Hile, R. B., Sanap, D. J. , Yadav, D. B. 2016. Impact assessment of production technology of paddy in Maharashtra. Journal of Crop and Weed, 12(3):36-40.
• IGC,2020. International Grains Council. (erişim: https://www.igc.int/en/markets/marketinfo-sd.aspx, 27.04.2021)
• Ida, F.C., Azhar, M. 2018. Efficiency analysis of production factors of wetland paddy farming in West Aceh Regency. Russian Journal of Agricultural and Socio-Economic Sciences, 9 (81): 424 - 428.
• Kaka, Y., Shamsudin, M.N., Radam, A., Latif, İ.A. 2016. Profit efficiency among paddy farmers: A Cobb-Douglas stochastic frontier production function analysis . Journal of Asian Scientific Research, 6(4): 66-75
• Karagolge, C. 1973. Arazi tasarruf şekillerine göre erzurum ilindeki tarım işletmelerinin ekonometrik analizi. Ankara Ün. Yay. No:312. Zir. Fak. Yay. No:153, Arş. Seri No:90, Sevinç Matb., Ankara, s.8-24
• Kudal, G.Ç. 2019. Edirne ilinde çeltik üretim ve destekleme politikalarının incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Ün. Fen Bil. Ens. Tar. Ekon. ABD. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale. 45 s.
• Neill, R.J. 2002. “Production and production functions: some ımplications of a refinement to process analysis”, Journal of Economic Behaviour & Organization. 51(4): 507-521.
• Nimoh, F., Tham-Agyekum, E.K., Nyarko, P.K. 2012. Resource Use Efficiency in Rice Production: the Case of Kpong Irrigation Project in the Dangme West District of Ghana. International Journal of Agriculture and Forestry, 2(1): 35-40.
• Özçelik, A. 1989. Ankara şeker fabrikası civarındaki şekerpancarı yetiştiren tarım işletmelerinde şekerpancarı ile buğday için fiziki üretim girdileri ve üretimin fonksiyonel analizi. A.Ü. Zir. Fak. Yay. No:1113, Ankara, 1989.
• Öztürk, D. Akçay, Y. 2010. Güney Marmara Bölgesi’nde çeltik üretiminin genel bir değerlendirmesi. GOÜ Zir. Fak. Derg, 27(2): 61-70
• Pudaka, D.L., Rusdarti, P., Prasetyo, E. 2018. Efficency Analysis of Rice Production and Farmers' Income in Sengah Temila District Landak Regency. Journal of Economic Education. 7 (1): 31 – 38.
• Rehber E. Erkuş A. (1984). Nevşehir’de Patates Üreten Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi, Ankara Üniversitesi, No. TE.1, Ankara.
• Semerci, A. 1998. Trakya’da tarımsal yapı ve başlıca ürünlerde verimlilik analizleri. Trakya Üniversitesi Fen Bil. Enst. Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı. (Basılmamış Doktora Tezi), Edirne, 249 s.
• Semerci, A., Everest, B., Tan, S. 2019. Türkiye’de çeltik ekim alanları, üretim miktarı ve verim değerlerinde meydana gelen değişimlerin incelenmesi. International Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series XI. IBANESS Congress Series, March 09-10, 2019 Tekirdağ, Turkey, pp.107-113.
• Semerci, A. 2020. Input usage and cost analysis in paddy production: A case study of Çanakkale City-Turkey. Custos e @gronegócio on line, 16 (2:) 277-306.
• Siagian, V., Siregar, H., Fariyanti, A., Nainggolan, K. 2019. Analysis of factors that influence the production of wetland rice in Banten Province. IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science 399.(erişim: https://doi.org/10.1088/1755-1315/399/1/012073) Bogor, Endonezya.
• Sikdar, M.M.H., Alam, M.A., Hossain, M.I.2008. Factors affecting the technical efficiency of Boro rice production in Bangladesh a Cobb-Douglas stochastic frontier analysis. J. Bangladesh Agril. Univ, 6(1): 215-226
• Suresh, A., Keshava Reddy, T.R. 2006. Resource-use efficiency of paddy cultivation in Peechi Command Area of Thrissur District of Kerala: An economic analysis. Agricultural Economics Research Review, 19 (January-June): 159-171.
• TOB. 2020. 2019 Yılı Hububat sektör raporu. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü. 44 s. (erişim:https://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/sektorraporlari/hububat2019.pdf , 27.04.2021).
• TOB. 2019.Tarım Ürünleri Piyasaları-Çeltik. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Yayınları, Ocak,2019. Ürün No:05, Ankara ( erişim: https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Piyasalar%C4%B1/2019-Ocak%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Raporu/2019-Ocak%20%C3%87eltik.pdf, 05.10.2020).
• TÜİK. 2019. Veritabanı/Tarım/Bitkisel Üretim İstatistikleri. (tahıllar üretim bilgileri). (erişim: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr, 05.05.2019).
• Vural, H., Turhan, Ş. 2011. Bursa İlinde Şeftali Üretiminin Ekonometrik Analizi. U. Ü. Zir. Fak.Derg, 25 (2): 1-6.
• Yamane, T. 2010.Temel örnekleme yöntemleri. Literatür Yayınları (çev. A.Esin). İstanbul, 528 s.
• Yılmaz, S., Yurdakul, O. 2000. İkinci ürün tarımının Aşağı Ceyhan Ovası’ndaki işletmelerin faaliyetleri üzerine etkileri. Çukurova Ün. Zir. Fak. Derg, 15 (1): 39-48.
• Yumnam, A., Kumar, A., Chauhan, S.K. 2017. Comparative Economics of Rice Cultivation in Himachal Pradesh and Manipur States of India. Indian Journal of Hill Farming, 30 (2): 227-232.
• Zoral, K. 1973. Cobb-Douglas Üretim fonksiyonunun Yukarı Pasinler Ovası’ndaki patates üretimine uygulanması. Atatürk Ün. Yay. No:303, Sevinç Matbaası, Ankara.102 s.
• Zoral, K. 1984. Üretim fonksiyonları. Dokuz Eylül Ün. Müh.-Mim. Fak. Yay. (MM/END-84 EY 052), İzmir.