Buğday Üreticilerinin Risk ve Risk Stratejileri Algısı: Kahramanmaraş İli Örneği

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 203 - 210, 22.01.2022

Hasan Burak Ağır Melih Erdem

https://doi.org/10.30910/turkjans.1014962

Öz

Bu çalışmada Kahramanmaraş İlinde buğday üretimi yapan üreticilerin üretim sürecinde karşılaştıkları riskler ve bu risklere karşı uyguladıkları stratejilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte tespit edilen risk faktörlerinin üreticilerin gelirine etkisi ve risk stratejilerinin üreticilerin sosyo-demografik özellikleri ile ilişkisi ortaya konulmuştur. Çalışmanın ana materyalini 2019 yılında Kahramanmaraş’ta buğday üretimi yapan 120 üretici ile yüz yüze yapılan anketler oluşturmaktadır. Çalışmanın amaçları doğrultusunda öncelikle açıklayıcı faktör analizi yapılmıştır. Faktör analizinden elde edilen değişkenler çoklu regresyon analizinde kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre üreticilerin en çok karşılaştığı riskler; üretim ve teknik risklerdir. Regresyon analizi sonucuna göre finansal (p<0.10) ve iklim (p<0.05) risklerinin üretici gelirine negatif yönlü etki yaptığı tespit edilmiştir. Bunun yanında üreticilerin uyguladıkları risk stratejileri ile gelir, tecrübe, tarım dışı gelir, tarımsal örgütlere üyelik durumu ve finansal riskler gibi risk faktörleri arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Politika yapıcıların iklim ve finansal risklerin üretim üzerindeki etkisini azaltmaya yönelik stratejiler geliştirmeleri ve uygulamaları önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Buğday üretimi, risk faktörleri, risk stratejileri

Kaynakça

• Aditto, S., Gan, C. ve Nartea, G. 2012. Sources of risk and risk management strategies: The case of smallholder farmers in a developing economy. http://dx.doi.org/10.5772/50392
• Ahmad, D., Afzal, M. ve Rauf, A. 2019. Analysis of wheat farmers’ risk perceptions and attitudes: Evidence from Punjab, Pakistan. Natural Hazards, 95(3): 845-861.
• Ağır, H. B., Saner, G. ve Adanacıoğlu, H. 2015. Risk sources encountered by farmers in the open field production of strawberry and risk management strategies: A case of Menemen-Emiralem District of İzmir. Journal of Agricultural Sciences, 21(1): 13-25.
• Akçaöz, H., Özkan, B. ve Kızılay, H. 2006. Antalya ilinde tarımsal üretimde risk yönetimi ve tarım sigortası uygulamaları. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(2): 93-103.
• Bayramoğlu, Z., Kaya, S. ve Karakayacı Z. 2013. Tarım işletmelerinde risk kaynakları ve risk yönetim stratejilerinin belirlenmesi: Çumra İlçesi Örneği. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 27(1): 46-54.
• Büyüköztürk, Ş. 2002. Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 8(4): 470-483.
• FAO (Food And Agricultural Organization), 2020. www.fao.org/faostat/en
• Flaten, O., Lien, G., Koesling, M., Valle, P. S. ve Ebbesvik, M. 2005. Comparing risk perceptions and risk management in organic and conventional dairy farming: Empirical results from Norway. Livestock Production Science, 95(1-2): 11-25. Hayran, S. (2019). Perceptions of wheat producers towards risk and risk management strategies: A case from Turkey. Ciência Rural, 49 (12). https://doi.org/10.1590/0103-8478cr20190396.
• Hazneci E. ve Ceyhan V., 2011. Amasya ili Merzifon İlçesinde süt sığırcılığı yapan tarım işletmelerinde risk analizi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24 (2): 109-114.
• İkikat Tümer, E., Birinci A. ve Aksoy A. 2010. Çiftçilerin sosyo-ekonomik özelliklerinin kümeleme analiziyle belirlenmesi: Erzurum İli örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(1): 29-37.
• İkikat Tümer, E., Ağır, H. B. ve Uslu, Z. 2019. Çiftçilerin tarım sigortası yaptırma istekliliği: Konya İli Ilgın İlçesi örneği. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22 (4): 571-576.
• Meuwissen, M. P., Huirne, R. B. M. ve Hardaker, J. B. 2001. Risk and risk management: An empirical analysis of dutch livestock farmers. Livestock Production Science, 69 (1): 43-53.
• Naseri, Z. ve Saner, G. 2017. Uşak ilinde buğday üreticilerinin olası kuraklık sigortasını benimsemesinde etkili olan faktörlerin analizi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 03 (02): 169-180.
• Newbold, P. 1995. Statistics for Business and Economics. Prentice-Hall, New Jersey.
• Özsayın, D. ve Çetin, B. 2004. Hayvan sigortası yaptırmış işletmelerde risk ve risk yönetimi algılamaları. Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül, Tokat, s. 197-200.
• Theuvsen, L. 2013. Risks and risk management in agriculture. Problems of World Agriculture/Problemy Rolnictwa Światowego, 13 (4): 162-174.
• Uçar, K. ve Engindeniz S. 2019. Malatya ilinde kayısı üretiminde karşılaşılan risk kaynakları ve uygulanabilecek risk yönetimi stratejileri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9 (4): 2313-2320.
• Vuruş Akçaöz, H. ve Akdemir, Ş. 2001. Tarımsal üretimde risk, risk analizi ve risk davranışları: Çukurova Bölgesi uygulamaları. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14 (1): 107-118.
• Vuruş Akçaöz, H. ve Özkan, B. 2002. Tarımsal üretimde karşılaşılan riskler ve uygulanabilecek stratejiler. Türkiye V. Tarım Ekonomisi Kongresi, 18-20 Eylül, Erzurum, s. 77-83.