Üreticilerin Reçete Uygulamasına Yönelik Algı, Tutum ve Davranış Düzeylerinin İncelenmesi

Year 2022, Volume: 9 Issue: 4, 1062 - 1072, 18.10.2022

Selda Arslan , Emine Olhan

Abstract

Bu çalışmanın amacı; üreticilerin tarım ilaçları kullanımında reçete uygulamasına yönelik algı, tutum ve davranış düzeylerinin incelenmesidir. Tarım ilacı kullanımının en yoğun olduğu Antalya ve Manisa illeri çalışma alanı olarak belirlenmiş ve basit tesadüfi örnekleme yöntemine göre seçilen 173 üretici ile anket görüşmesi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, frekans dağılımları ve Likert ölçeğinden faydalanılarak açıklanmış ve gerekli görülen değişkenler arasında il düzeyinde ilişki olup olmadığı Ki-kare testi ile analiz edilmiştir. Üreticilerin %46.24’ünün uygulamadan başlangıç tarihleri olan 2009-2011 yılları arasında haberdar olduğu, %72.78’inin ise uygulamayı İl-İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri’nden duyduğu belirlenmiştir. Üreticilerin %73.41’i tarım ilaçlarının reçete ile satılmasını uygun bulmakta, %71.0’i uygulamanın devam etmesini istemekte, %70.52’si reçete uygulamasının önemli olduğunu düşünmekte ve %43.93’ü uygulamayı başarılı bulmaktadır. Üreticilerin %44.51’i, uygulama ile ilaçlama sayısının azaldığını belirtirken; %46.82’si ise ilaçlama sayısında herhangi bir değişim olmadığını ifade etmiştir. Manisa ilinde bulunan üreticilerin Antalya ilinde bulunan üreticilere oranla reçete uygulamasına yönelik algı, tutum ve davranış düzeylerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Reçete uygulamasından daha fazla fayda sağlanabilmesi için uygulamanın yaygınlaştırılması, tüm ürünlerde ve illerde uygulanmasına yönelik düzenlenmelerin yapılması ve il düzeyinde görülen farklılıkların azaltılması için üretici bilincinin arttırılması gerekmektedir.

Keywords

Reçete uygulaması, üretici, algı, tutum ve davranış düzeyi

Supporting Institution

TAGEM

Project Number

TAGEM/TEPAD/A/18/A8/P3/2026

Thanks

Bu çalışmada; “Bitki Koruma Ürünlerinde Reçete Uygulamasının Tarım İlacı Kullanımı Üzerine Etkisinin Belirlenmesi (Antalya-Manisa Örneği)” isimli Doktora tezinden ve aynı isimli Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından desteklenen TAGEM/TEPAD/A/18/A8/P3/2026 numaralı projeden elde edilen verilerden yararlanılmıştır.

References

• Anonim. 2022. https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Menu/115/Resmi-Tarimsal-Ilac-Istatistikleri. Erişim Tarihi:18.03.2022.
• Anonymous. 2022. https://www.fao.org/faostat/en/#data/RP. Erişim Tarihi:20.03.2022.
• Atalay, C. Olhan, E. Ataseven, Y. 2019. Factors affecting organic food consumption: A case study of Ankara. Journal of Environmental Protection and Ecology, 20(1): 196–205, 2019.
• Ay, R., Yalçın, Ş., Sökeli, E., Karaca İ., 2006. Antalya İli Korkuteli İlçesi Sert Çekirdekli Meyve Üretici Profilinin Bitki Koruma Uygulamaları Yönünden İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1): 52-55. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/193699. Erişim Tarihi:20.05.2022.
• Babayiğit M. A, Tekbaş Ö. F,Çetin H 2014. Zararlılarla Mücadelede Kullanılan Pestisitlerin Halk Sağlığına Etkileri ve Korumaya Yönelik Önlemler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 13(5), 405 - 412. https://www.bibliomed.org/mnsfulltext/1/1-1394688402.pdf?1654186259. Erişim Tarihi:29.05.2022.
• Belen, M. Yanar, D. Erdal, G. 2020. Determination of Plant Protection Problems on Wheat Production in Sivas Province. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 8(sp1): 208-214, 2020. DOI: https://doi.org/10.24925/turjaf.v8isp1.208-214.4114. http://www.agrifoodscience.com/index.php/TURJAF/article/view/4114/1901. Erişim Tarihi:06.06.2022.
• Demircan, V. Aktaş, A. 2004. Isparta İli Kiraz Üretiminde Tarımsal İlaç Kullanım Düzeyi ve Üretici Eğilimlerinin Belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 09(1 ve 2), 51-65. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tarekoder/issue/25843/272445. Erişim Tarihi: 10.04.2022.
• Denkçi, H. 2019. Edirne İli Merkez İlçeye Bağlı Köylerden Ayçiçeği Ekim Alanının En Geniş Olduğu İlk 3 Köyle, Kayıtlı Çiftçilerin Tarım İlacı Kullanımı Konusunda Bilgi ve Tutumları. T.C. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Edirne, 2019. https://dspace.trakya.edu.tr/xmlui/handle/trakya/4629. Erişim Tarihi: 06.06.2022.
• Durmuşoğlu, E. Tiryaki, O. Canhilal, R. 2010. Türkiye’de Pestisit Kullanımı, Kalıntı ve Dayanıklılık Sorunları. VII. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara, Bildiriler Kitabı 2: 589-607, 11-15 Ocak 2010. http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/52cf38361a20908_ek.pdf. Erişim Tarihi: 09.04.2022.
• Durmuşoğlu, E. Güngör, Ö. 2015. Bitki Koruma Ürünleri İle İlgili Son Yıllarda Çıkan Yönetmelikler Hakkında Genel Bir Değerlendirme. TMMOB Ziraat Mühendisliği Odası Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-2, 12-16 Ocak 2015, Ankara. ISBN-978-605-01-0676-3. 978- 605-01-0674-9.(tk). https://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/ccc76acbfd6b3e5_ek.pdf. Erişim Tarihi: 17.05.2022.
• Emeli, M. 2006. Seyhan ve Yüreğir Havzasında Bitki Koruma Yöntemlerinin Uygulamadaki Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Ergen, Y., 2019. Çanakkale İlinde İşyeri İlaçlamalarında Uygulanan Prosedür. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bitki Koruma Anabilim Dalı. Çanakkale, 2019. https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/600760/yokAcikBilim_10256358.pdf?sequence=-1&isAllowed=y. Erişim Tarihi:06.06.2022.
• Gürsoy Haksevenler, B. H. , Atasoy Aytış, E. & Dilaver, M. 2019. Zirai Mücadele İlaçlarının Yerüstü Sularında Tespit Edilmesi, Azaltımı ve Yönetimi, Gediz Havzası Örneği . Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi , 21 (61) , 83-96 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/deumffmd/issue/42470/443286. Erişim Tarihi: 15.04.2022.
• Küçükönder, H., 2013. Kahramanmaraş Ovasında Pamuk Solgunluk Hastalığı (Verticillium Dahliae Kleb.) Sörveyi ve Pamuk Üreticilerinin Pestisit Kullanım Alışkanlıkları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• RG. 2009. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090612-6.htm.
• RG. 2014. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/12/20141203-10.htm.
• RG. 2022. Resmi Gazete Muhtelif Sayılarından alınmıştır.
• Şahin, G. Uskun, E. Ay, R.A. Öğüt, S. 2010. Elma Yetiştiriciliği Alanında Çalışanların Tarım İlaçları Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2010: 9(6) TAF Prev Med Bull 2010; 9(6): 633-644. https://www.researchgate.net/profile/ErsinUskun/publication/288990235_The_Knowledge_Attitude_nd_Behaviour_of_Employees_Agriculture_Area_about_Pesticide/links/56a09a9708ae21a5642b0776/The-Knowledge-Attitude-and-Behaviour-of-Employees-Agriculture-Area-about-Pesticide.pdf. Erişim Tarihi: 10.05.2022.
• Taşdan, K. 2017. Basit Tesadüfi (Oransal) Örnekleme Hesap Tablosu. https://drive.google.com/file/d/0B_PuWRGGCiKUOWFFbmlKanotZEk/view. Erişim Tarihi: 11.11.2018.
• Ulusay, H. 2018. Aydın İli Domates Üretiminde Bitki Koruma Uygulamalarına Yönelik Üretici ve Zirai İlaç Bayilerinin Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, T.C. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Kahramanmaraş.
• Yetkin, C., Arslan, Z.,F., Bilgili, A., 2013. Şanlıurfa İlinde Bitki Koruma Ürünlerinin Kullanım Durumunun ve Sorunlarının Belirlenmesi. I. Bitki Koruma Ürünleri ve Makineleri Kongresi. https://www.researchgate.net/publication/301624467_Sanliurfa_Ilinde_Bitki_Koruma_Urunlerinin_Kullanim_Durumunun_ve_Sorunlarinin_Belirlenmesi. Erişim Tarihi: 15.04.2022.