Yamula Mansap Cazibe ve Pompaj Sulama Birliği Sulama Birliği Performans Analizi

Year 2024, Volume: 11 Issue: 3, 704 - 712, 24.07.2024

Sena Bildim , Hasan Ali Irık

https://doi.org/10.30910/turkjans.1468531

Abstract

Bu çalışma Kayseri ilinde faaliyetlerini yürüten Yamula Mansap Cazibe ve Pompaj Sulama Birliği’nde 2018-2022 yıllarını kapsayan dönemde yürütülmüştür. Uluslararası Sulama ve Drenaj Teknoloji ve Araştırma Programı (IPTRID) tarafından önerilen bazı performans göstergeleri kullanılarak birlik performansı değerlendirilmiştir. Performans değerlendirmesinde birim sulanan alana dağıtılan sulama suyu miktarı, sulama oranı, sürdürülebilir sulama alanı oranı, sulama şebeke yoğunluğu, su temin oranı, sulama ücreti toplama oranı ve sulama şebekesi personel yoğunluğu göstergeleri kullanılmıştır. Performans değerlendirmesi sonuçlarına göre birim sulanan alana dağıtılan sulama suyu miktarı 3957.7 m3/ha ile 5746.6 m3/ha arasında, sulama oranları %58.5 ile %95.6 arasında, sürdürülebilir sulama alanı oranının 1.05-1.71 arasında, sulama şebeke yoğunluğu 20.0-32.6 ha/km, su temin oranı 0.64-1.02 arasında, sulama ücreti toplama oranı %80 ile %84 arasında değişim gösterdiği bulunmuştur. Sulama şebekesi personel yoğunluğu ise çalışan sayısında bir değişim olmadığı için 10.3 km/personel olarak tespit edilmiştir. Son yıllarda yaşanan kuraklık ile birlikte suya olan talebin fazlaca arttığı günümüzde suyun en çok kullanıcısı olan tarım sektöründe her bir damla suyun etkili bir şekilde kullanımı kaçınılmaz bir zorunluluktur. Bu açıdan suyun planlayıcısı ve dağıtıcısı olan sulama birliklerinde performans analizinin yapılması sürdürülebilirlik için önemli rol oynamaktadır.

Keywords

Sulama birliği, su temin oranı, sulama oranı, performans analizi

Performance Analysis For Yamula Downstream Gravity And Pump Irrigation Association

Abstract

This study was conducted for performance assessment of the Yamula Downstream Gravity and Pump Irrigation Association, operating in the province of Kayseri, covering 2018-2022. The association's performance was evaluated using some performance indicators recommended by the International Program for Technology and Research in Irrigation and Drainage (IPTRID). Performance evaluation included indicators such as the amount of irrigation water distributed per unit irrigated area, irrigation ratio, sustainable irrigation area ratio, irrigation network density, water supply ratio, irrigation fee collection ratio, and irrigation network personnel density. The amount of irrigation water distributed per unit irrigated area ranged from 3957.7 m3/ha to 5746.6 m3/ha, irrigation ratios ranged from 58.5% to 95.6%, sustainable irrigation area ratios ranged from 1.05 to 1.71, irrigation network densities ranged from 20.0 to 32.6 ha/km, water supply ratios ranged from 0.64 to 1.02, and irrigation fee collection ratios ranged from 80% to 84%. The irrigation network personnel density was determined to be 10.3 km/personnel, as there was no change in the number of employees. With the increasing demand for water due to recent droughts, efficient use of every drop of water is inevitable, particularly in the agricultural sector, which is the largest water user. Therefore, performance analysis in irrigation associations, which are the planners and distributors of water, plays a key role in sustainability.

Keywords

Irrigation association, water supply ratio, irrigation ratio, performance analysis

References

• Abdisamad, A.Q. 2021. Karataş Sulama Birliği Performansının Değerlendirilmesi. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Akçay, S. 2016. Aydın İli Sulama Kooperatiflerinde Su Sağlama Oranlarının Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 13 (02), 135-143.
• Aküzüm, T., Çakmak, B., Gökalp, Z. 2010. Evaluation of Water Resources Management in Turkey. Research Journal of Agricultural Sciences. 1:67-74.
• Aslan, G.Ş. 2019. Yozgat İlindeki Bazı Sulama Birliklerinin Karşılaştırmalı Performans Değerlendirmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Beyribey, M. 1997. Devlet Sulama Şebekelerinde Sistem Performansının Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. No:1480, Bilimsel Araştırma ve İnceleme, 813. Ankara.
• Baş, N. 2019. Evaluation of Ayrancı Water User Association In Respect to Management. The Graduate School of Natural Sciences of Selcuk University. Master Thesis.
• Bulut, İ. Çakmak, B. 2001. Mersin Bahçeleri Sulamasında Devir Öncesi ve Sonrası Sistem Performansının Karşılaştırılması. A.Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, Cilt:7, Sayı:3, s.58-65, Ankara.
• Çakmak, B. 1999. Sulama Yönetimi Ziraat Mühendisleri Dergisi, Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği ve Vakfı Yayını, s. 25-27, Ankara.
• DSİ, 2023. Devlet Su İşleri. https://www.dsi.gov.tr/Sayfa/Detay/754. Erişim tarihi.02.01.2023.
• Ersöz, T., Çamoğlu, G. 2020. Bursa İlindeki Sulama Birliklerinin Performans Göstergelerinin Karşılaştırmalı Değerlendirmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 34(2), s. 267-285.
• Kalender, A. M. 2017. Konya Ilgın Ovası Pompaj Sulama Birliğinde Sulama Performansının Değerlendirmesi,. Konya: Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kara, M. 2005. Sulama ve Sulama Tesisleri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar Ve Sulama Bölümü, Konya.
• Karaca, L., 2017. Kayseri İli Sulama Birliklerinin Performans Analizi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyosistem Mühendisliği ABD. Yüksek Lisans Tezi.
• Karacalar, H. 2023. Analysis of Irrigation Performance in Paşaköy Irrigation Association. Erciyes University Institute of Natural and Applied Sciences Biosystem Engineering Deparment. Master Thesis.
• Kayadelen, M. 2021. Evaluation of The System Performance Of Mut Plain Irrigation Union. Cukurova University Institute of Natural and Applied Sciences Agricultural Structures and Irrigation Deparment. Master Thesis. Kırnak, H., Karaca, L., İrik, H.A. 2021. Sarımsaklı Pompaj Sulama Birliği Performans Analizi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi.8(4):1167-1173.
• Kıymaz, S. 2006. Gediz Havzası Örneğinde Sulama Birliklerinin Sorunları ve Çözüm Yolları. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Doktara Tezi.
• Kızıloğlu, F.M., Şahin, Ü., Diler, S., Öztaşkın, S. 2018. Erzurum Daphan Sulama Birliği Birinci ve İkinci Etap Sulama Şebekesinin Değerlendirilmesi (2012-2016). Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi. 6(10):1381-1387.
• Koç, C., 1997. Büyük Menderes Havzası Sulama Şebekelerinde Organizasyon Yönetim Sorunları ve Yeni Yönetim Modelleri Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsa Yapılar ve Sulama Bölümü, Doktora Tezi, İzmir.
• Malano, H., Burton, M. 2001. Guidelines for Benchmarking Performance in The Irrigation and Drainage Sector. International Programme for Technology and Research in Irrigation and Drainage (Iptrıd), Fao, ISBN: 92-5-104618-2. Iptrid Secretariat Food and Agriculture Organization of the United Nations. Rome, 2001.
• Sönmezyıldız, E., Çakmak, B. 2013. Eskişehir Beyazaltın Köyü Arazi Toplulaştırma Alanında Sulama Performansının Değerlendirilmesi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1), 33-40.
• Şeker, M. 2015. Nazilli İlçesi Sulama Birliklerinde Sulama Performansının Değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Yavuz, T. 2019. Performance Evaluation Of Irrigation Associations Of Kayseri. Kahramanmaras Sutcu Imam University Graduate School of Natural and Applied Sciences Deparment of Biosystem Engineering. Master Thesis.
• Yıldız, E. 2010. Aşağı Seyhan Ovası Örneğinde Sağ Sahil Sulama Birliklerinin Sistem Performanslarının Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Yürekli, H. 2018. Evaluation of Irrigation Performance In Ereğli Ivriz Right Coast Irrigation Association. The Graduate School of Natural Sciences of Selcuk University. Master Thesis.