Çiftçilerin Mısır Tohumu Tercihini Etkileyen Faktörlerin Konjoint Analizi ile Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 4, 1252 - 1264, 12.10.2024

Mehmet Dikici Nazire Mıkaıl

https://doi.org/10.30910/turkjans.1540601

Öz

Tüketici tercihlerinin çok özellikli alternatifler arasında modellenmesi, tüketici araştırmalarında ana faaliyetlerden biri olmuştur. Konjoint analizi çok değişkenli istatistiksel analiz tekniği olup, tüketicilerin kullanım alışkanlıkları ve tercihlerinde önemli olan verim, fiyat ve adaptasyon gibi kriterlerin kabulünü ortaya çıkarmaktadır.
Bu çalışmada, danelik mısır yetiştiricilerinin mısır tohumu alımında tohum özelliklerine verdikleri önem derecelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için konjoint analizi uygulanmış ve çiftçiler arasında yapılan anket çalışmasından elde edilen verilere göre tohum alımında tercihler belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan anket soruları 123 çiftçiye uygulanmıştır. Modelin temsil gücü olan Kendall’s Tau değeri 0.935 (p<0.05), belirleme katsayısı ise 0.98 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak, mısır tohumu alımı esnasında üzerinde durulan nitelikler, ilk olarak verim (%60.41), ikinci olarak kuraklığa dayanıklılık (%11.96), üçüncü olarak hastalığa dayanıklılık (%11.85), dördüncü olarak fiyat (%8.81) ve son olarak da dane büyüklüğü (%6.98) olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Konjoint analizi, mısır tohumu, ortogonal plan, tercih modeli

Determination of Factors Affecting Farmers' Preference for Corn Seed by Conjoint Analysis

Öz

Modeling consumer preferences among multi-attribute alternatives has been one of the main activities in consumer research. Conjoint analysis is a multivariate statistical analysis technique that reveals the acceptance of criteria such as yield, price and adaptability that are important in consumers' usage habits and preferences.
In this study, it was aimed to determine the degree of importance given by grain corn growers to seed traits in corn seed purchase. For this purpose, conjoint analysis was applied and preferences in seed purchase were determined according to the data obtained from the survey conducted among farmers. The survey questions used in the research were applied to 123 farmers. Kendall's Tau value, which is the representativeness of the model, was 0.935 (p<0.05) and the coefficient of determination was 0.98. As a result, the qualities emphasized during corn seed purchase were firstly yield (60.41%), secondly drought resistance (11.96%), thirdly disease resistance (11.85%), fourthly price (8.81%) and finally grain size (6.98%).

Anahtar Kelimeler

Conjoint analysis, corn seed, orthogonal plan

Kaynakça

• Adalıoğlu, H. A., Akkuş, C. İ., Abay, C. ve Kart, Ö. Ç. M. 2017. Aydın ili Söke ilçesinde pamuk üreticilerinin tohum tercihini etkileyen faktörler. Anadolu Tarım Bilim Dergisi, 32: 189-196.
• Anderson, N. H. 1981. Foundations of information integration theory. New York: Academic Press. Annunziata, A. and Vecchio, R. 2013. Consumer perception of functional foods: A conjoint analysis with probiotics. Food Quality and Preference, 28(1): 348–355.
• Anonymous, 2017. Hububat Raporu. Türkiye Toprak Mahsulleri Ofisi. https://www.gtb.org.tr/dosya/pdf/hububat-raporu-2017.pdf Erişim tarihi: 2017.
• Ayçiçek M, Karakaya E (2022) Bingöl İli Silajlık Mısır Üretim Faaliyetinin Mevcut Durumu ve Ekonomik Analizi. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. (COMU J. Agric. Fac.) 2022:10(2): 254-266, ISSN: 2147–8384 / e-ISSN: 2564–6826.
• Ayhan, C. ve Armağan, G. 2018. Pamuk üreticilerinin çeşit tercihini etkileyen faktörlerin belirlenmesinde konjoint analizi uygulaması: Aydın ili örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 24 (2018): 225-231.
• Baki, F., Saner, G., Adanacıoğlu ve H., Güler, D. 2017. Türkiye’de süzme çam balına yönelik tüketici tercihlerinin konjoint analizi: İzmir ili örneği. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (02): 50.
• Bernabéu, R. and Tendero, A. 2005. Preference structure for lamb meat consumers. A Spanish case study. Meat Science, 71(3), 464-470.
• Claret, A., Guerrero, L., Aguirre, E., Rincon, L., Hernandez, M. D., Martinez, I., Benito-Peleteiro, J., Grau, A. and Rodriguez-Rodriguez, C. 2012. Consumer preferences for seafish using conjoint analysis: Exploratory study of the importance of country of origin, obtaining method, storage conditions and purchasing price. Food Quality and Preference, 26(2): 259-266.
• Çekmez, U. 2014. Çanakkale ili mısır ekim alanlarında zararlı olan mısır kurtları (Sesamiaspp ve Ostrinianubilalishbn.)’nın tespiti ve popülasyon gelişmesinin belirlenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale, 44s.
• Dowswell, R. C., Paliwal, R. L. and Cantrell, R. P. 1996. Maize in the Third World. Westview Press. Colorado, USA, 268 p. Geçit, H., Çiftçi, Y. ve Ünver, S. 1988. Tarla Bitkileri. A.Ü.Z.F. Ders Kitabı: 229, Yayın No: 1037, Ankara.
• Green, P. E. and Srinivasan, V. 1978. Conjoint measurement in consumer research: Issues and outlook. Journal of Consumer Research, 5: 103–120.
• Güneş, T. ve Arıkan, R. 1988. Tarım Ekonomisi İstatistiği. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 1049, Ankara.
• Hoffman, P. J., Slovic, P. and Rorer, L. G. 1968. An analysis of variance model for the assessment of congural cue utilization in clinical judgment. Psychological Bulletin, 69:338–49.
• IBM Corp. Released 2011. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 20.0. Armonk, NY: IBM Corp.
• Kibar, M. and Mikail, N. 2018. Application of conjoint analysis to determine consumers’ red meat preferences in Siirt province. Scientific Papers. Series D. Animal Science, LXI (1): 303-306.
• Krantz, D. H. 1964. Conjoint measurement: The Luce-Tukey axiomatization and some extensions. Journal of Mathematical Psychology, 1: 248–77.
• Lancaster, K. J. 1966. A new approach to consumer theory. The Journal of Political Economy, 74: 132–57. Luce, R. D. and Tukey J. W. 1964. Simultaneous conjoint measurement: A new type.
• Nelson, R. G., Jolly, C. M., Hinds, M. J., Donis, Y. and Prophete, E. 2005. Conjoint analysis of consumer preferences for roasted peanut products in Haiti. International Journal of Consumer Studies, 29: 208-215.
• Nogay, Y. and Azabağaoğlu, M. Ö. 2024. Analysis of Factors Affecting Corn Seed Preferences of Producers: Case of Sakarya Province, Turkey. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1). https://doi.org/10.33462/jotaf.1244525
• Orme, B. 2010. Getting Started with Conjoint Analysis: Strategies for product design and pricing research. Second Edition. Madison, Wis.: Research Publishers LLC.
• Örmeci Kart, M. Ç., Abay, C. F., Güngör, S. and Özer, Z. 2017. Seed supply and seed preferences of potato farmers: Niğde Central and Izmir Ödemiş Provinces. Scientific Papers Series Management, Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 17: 239-250.
• Özel, G. ve Ceylan, R. 2016. Dondurma tüketimi tercihini etkileyen özelliklerin konjoint analizi ile belirlenmesi. Alpha Numeric Journal, 4(2): 147-158.
• Özüak, A. and Keskin, İ. 2021. Identifying preferences of red meat consumption by means of conjoint analysis. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 35(1): 18–23.
• Parker, B. R. and Srinivasan, V. 1976. A consumer preference approach to the planning of rural primary health-care facilities. Operations Research, 24(5): 991-1025.
• Patıl, S. B., Mahajanashetti, B. H. and Vijayakumar, H. S. 2006. A conjoint analysis of farmers preferences towards public and private sector seeds in Karnataka. Prasad Journal of Agricaltural Sciences, 19(3): 574-580.
• Raghavarao, D., Wiley, J. B. and Chitturi, P. 2011. Choice-based conjoint analysis: Models and designs. Taylor and Francis Group, LLC.
• Sánchez-Toledano, B. I., Kallas, Z. and Gil, J. M. 2017. Farmer preference for improved corn seeds in Chiapas, Mexico: A choice experiment approach. Spanish Journal of Agricultural Research, 15 (3): e0116.
• Saygılı, R. 2015. http://cografyaharita.com/haritalarim/4l_diyarbakir_ili_haritasi.png Erişim Tarihi 04.09.2019. Sönmez, H. 2006. Müşteri tercihleri için konjoint analizi uygulaması: Ev bilgisayarı nasıl seçilir. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2: 185-196.
• Srinivasan, V. and Shocker, A. D. 1973. Linear programming techniques for multidimensional analysis of preferences. Psychometrika, 38, 337–369.
• TÜİK, 2018. Tarım, Fiyat ve Dış Ticaret Veritabanı. (Erişim: 16/07/2018)
• Toklu, İ. T. 2017. Consumer preferences for the attributes of sunflower oil: An exploratory study with conjoint analysis. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 7(1): 39-55.
• Tversky, A. 1967. A general theory of polynomial CA measurement. Journal of Mathematical Psychology, 4: 1–20.