Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Kalıp Sözlerin Kullanım Düzeylerinin Tespiti ve Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 5, 56 - 72, 30.12.2018

Sema Başar

Öz

Kalıp sözler, dilin söz varlığı içinde yer alan kalıplaşmış
ifadelerdir. Atasözleri, deyimler ve ikilemeler gibi kalıp ifadeler içinde yer
alırlar. Kalıp sözler, bireylerin birbirleriyle iletişim kurarken söyledikleri
kalıplaşmış olarak kullanılan ifadelerdir. Kalıp sözler karşılaşma, selamlaşma,
tanışma, evlenme, çocuk sahibi olma, işe başlama, hastalanma, birinin ölmesi
gibi hayatın çeşitli alanlarında kullanılırlar. Toplumda farklı olay ve durumlar
karşısında farklı sözler söylenmesi gelenek hâline gelmiştir. Bu ifadeler
kalıplaşmış biçimde kullanılırlar. Bu ifadeler toplumun kültürünü yansıtmada
önemli yere sahiptirler. Toplumsal kültürü yansıttıkları için yabancılara
Türkçe öğretiminde de ağırlıklı olarak kullanılmalıdır. Bu çalışmada
yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarında kullanılan kalıp sözler
incelenmiş, kullanım amaçlarına göre sınıflandırılmıştır. Çalışmanın sonunda
kitaplardan elde edilen bulgulardan hareketle kalıp sözlerin kullanım
düzeylerine yönelik değerlendirmeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kalıp sözler, yabancılara Türkçe öğretimi, Türkçe öğretimi kitapları

Determination and Evaluation of the Use Levels of the Works in Turkish Teaching Lectures for Foreigners

Öz

Pattern words are stereotypes in the
vocabulary of the language. Proverbs, idioms and phrases are included in the
mold statements. The words of the words are used as stereotypes when
individuals communicate with each other. Patents are used in various areas of
life such as encounter, greeting, dating, marriage, having children, getting
started, getting sick, dying. It has become a tradition to say different words
in the society against different events and situations. These expressions are
used in stereotypes. These statements have an important place in reflecting the
culture of the society. In this study, the words used in Turkish textbooks for
foreigners were examined and classified according to their intended use. At the
end of the study, based on the findings obtained from the books, evaluations
were made about the usage levels of the words.

Anahtar Kelimeler

Mold Words, Teaching Turkish to foreigners, Turkish teaching boks, culture transfer

Kaynakça

• Aksan, D. (1990). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aksan, D. (1996). Türkçenin Söz Varlığı, Ankara: Engin Yayınevi.
• Aksan, D. (2006). Ana Dilimizin Söz Denizinde, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Baş, B. (2011). Söz Varlığı İle İlgili Çalışmalarda Kullanılacak Ölçütler. TÜBAR Bahar /2011, 19, 27-61.
• Canbulat, M. ve Dilekçi, A. (2013). Türkçe Ders Kitaplarındaki Kalıp Sözler ve Öğrencilerin Kalıp Sözleri Kullanma Düzeyleri. Turkish Studies, Summer/2013, 8/7, 217-232.
• Coşkun, O. (2014). Grammaire Turque À l Usage des Français et Anglais Kitabında Hedef Dillere Aktarılan Deyim ve Kalıpların Çeviride Eşdeğerlilik Équivalence Yöntemine Göre Tahlili. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, 1/ 1, Yaz-2014, 19-40.
• Demir, M. ve Yıldız, F. U. (2016). Yabancı Dil Olarak Türkçede Bildirişim Konularına Göre Kalıp Sözler. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi Ağustos/2016, 2(2), 1-28.
• Gökdayı, H. (2011). Türkçede Kalıp Sözler. Bilig, Kış /2008, 44, 89-110.
• Kara, M. ve Memiş, M. R. (2015). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenlerin Kalıp İfadeleri Kullanmadaki Yeterlilik Düzeyleri. International Journal of Languages Education and Teaching. UDES 2015 Özel sayısı, 1670-1681.
• Şimşek, N. D. (2015). Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlişkisel Söz Varlığı Açısından Değerlendirilmesi. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS) July 2015 : Special Issue 3, 809-827.
• Yıldırım, A.ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.