Ülkemizde eğitim öğretim faaliyetlerinin büyük bir bölümü ders kitapları aracılığıyla yürütülmektedir. Bu durum Türkçe’nin öğretiminde de geçerlidir. Dolayısıyla öğrencilerin ana dilini okuma ve anlamada yetkin olması ders kitaplarındaki metinlerin öğrencilerin gelişim, yaş ve bilgi düzeylerine uygunluğuna bağlıdır. Ders kitaplarındaki metinlerin değerlendirilmesinde önemli ölçütlerden biri okunabilirliktir. Bu araştırmada ilkokul (1., 2., 3. Ve 4. sınıf) Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin kelime ve cümle uzunluklarıyla birlikte okunabilirlik düzeylerinin tespit edilip karşılaştırılması amaçlanmıştır. Çalışma betimsel tarama deseniyle yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma materyallerini, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın resmi internet sitesinden temin edilen 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı Güz Döneminde kullanılmaya başlanan MEB Yayınları ilkokul Türkçe ders kitaplarındaki metinler oluşturmaktadır. Şiirler ve dinleme metinleri araştırma kapsamının dışında tutulmuştur. Verilerin analizinde, Ateşman (1997), Çetinkaya-Uzun (2010) ve Bezirci-Yılmaz (2010) tarafından geliştirilen okunabilirlik formülleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları; ders kitaplarındaki metinlerde kelime uzunluklarının sınıf seviyesine göre düzenli bir artış göstermediği ancak cümle uzunluklarının sınıf seviyesine göre artış gösterdiğini ortaya koymuştur. Yapılan Kruskal-Wallis H testinde kelime ve cümle uzunluklarının sınıf sevilerine göre farklılığı istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur. Buna ek olarak aynı sınıf düzeyindeki metinlerin okunabilirlik puan ve düzeylerinin farklı formüllere göre çeşitlilik gösterdiği saptanmıştır. Bulgular Çetinkaya-Uzun Okunabilirlik Düzeyi’ne göre ikinci sınıflardaki metinlerin okunabilirlik düzeyleri hiçbir değişiklik göstermediğini Ateşman ve Bezirci-Yılmaz Okunabilirlik Düzey’lerine göre ikinci sınıftan sonra metinlerin düzeyleri giderek zorlaştığını ortaya koymuştur.
A large portion of educational activities in Turkey is conducted through textbooks. This is also true for teaching Turkish. Therefore, students' competency in reading and understanding their native language depends on the appropriateness of textbook texts to students' developmental, age, and knowledge levels. One of the important criteria in evaluating textbook texts is readability. This research aimed to examine the word and sentence lengths along with readability levels of texts in primary school (1st, 2nd, 3rd, and 4th grade) Turkish textbooks. The study was conducted using a descriptive survey design. The study materials consist of texts from primary school Turkish textbooks published by the Ministry of National Education (MEB) Publications, which began to be used in the Fall Semester of the 2024-2025 Academic Year. Poems and listening texts were excluded from the research scope. In data analysis, readability formulas developed by Ateşman (1997), Çetinkaya-Uzun (2010), and Bezirci-Yılmaz (2010) were used. Research results revealed that word lengths in textbook texts did not show a regular increase according to grade level, but sentence lengths increased with grade level. The Kruskal-Wallis H test found statistically significant differences in word and sentence lengths across grade levels. When examining the readability levels of primary school Turkish textbook texts, they were generally found to be medium according to Ateşman Readability Level and at educational level according to Çetinkaya-Uzun Readability Level. According to Bezirci-Yılmaz Readability Level, texts in first and second-grade Turkish textbooks were at primary school level, while texts in third and fourth grades were at high school level. This situation revealed that readability scores and levels of texts at the same grade level vary according to different formulas.
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | World Languages, Literature and Culture (Other) |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Early Pub Date | January 4, 2025 |
Publication Date | |
Submission Date | December 22, 2024 |
Acceptance Date | December 26, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 11 Issue: 3 |
TURKOPHONE | 2014 | ISSN: 2148-6808
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.