Views of Turkish Teacher Candidates on Children's Literature

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 135 - 147, 31.12.2020

Yakup Alan

Öz

The aim of this study was to reveal the views of Turkish teacher candidates on children's literature. Phenomenology, one of the qualitative research designs, was used in the study. The research was conducted with 32 teacher candidates who were studying at Kilis 7 Aralık University, Muallim Rıfat Faculty of Education, Department of Turkish Education. The data were collected through a semi-structured interview form, which was prepared by the researcher and given its final form in the light of the feedback received from field experts (3 Turkish language experts and 1 assessment and evaluation expert). The obtained data were coded and subjected to descriptive analysis. In addition, quotations were used from the opinions of the teacher candidates to support the results. Based on the data obtained from teacher candidates; the necessity of children's literature, the drawbacks of works that are not prepared for children, the benefits of children's literature, and the problems encountered in children's literature are presented.

Anahtar Kelimeler

Children's literature, Benefits of children's literature, Problems in children's literature, Teacher candidates' views

Türkçe Öğretmeni Adaylarının Çocuk Edebiyatına Yönelik Görüşleri

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatına yönelik görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim kullanılmıştır. Araştırma Kilis 7 Aralık Üniversitesi Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Programında eğitim alan 32 öğretmen adayıyla yürütülmüştür. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından oluşturulan ve alanında uzman 4 akademisyenin değerlendirmesine tabi tutulan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Form ile elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuş ve tablolar hâlinde sunulmuştur. Ayrıca verileri desteklemesi açısından öğretmen adaylarının görüşlerinden alıntılar yapılmıştır. Öğretmen adaylarından elde edilen verilerden hareketle; çocuk edebiyatının gerekliliği, çocuklar için hazırlanmamış eserlerin sakıncaları, çocuk edebiyatının yararları ve çocuk edebiyatında karşılaşılan sorunlara yönelik görüşler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Edebiyatı, Çocuk Edebiyatının Yararları, Çocuk Edebiyatında Sorunlar, Öğetmen Adayı Görüşleri

Kaynakça

• Aktaş, E., Stebler, M. Z. ve Uzuner Yurt, S. (2014). Türk dili ve edebiyatı öğretmen adaylarının çocuk ve gençlik edebiyatı ile ilgili farkındalık düzeyleri (s. 8-18). I. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, sunulmuş bildiri, İstanbul: Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Yazarları Birliği.
• Alan, Y. (2020). Robin Hood isimli eserlerde çocuğa göre olmayan ögeler. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(28), 1296-1318.
• Alan, Y., Hüküm, M. ve Biçer, N. (2016). Çocuğa görelik ilkesi açısından Cemal Süreya’nın Aritmetik İyi, Kuşlar Pekiyi adlı eseri (s. 222-233). 1. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu, sunulmuş bildiri, Elazığ: Asos Yayınları.
• Arseven, T. (2005). Mesaj açısından çocuk kitapları. Hece, (Çocuk Edebiyatı Özel Sayısı), 9(104-105), 42-52.
• Aykaç, M. (2011). Türkçe Öğretiminde çocuk edebiyatı metinleriyle kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin anlatma becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bağcı Ayrancı, B. ve Aytaş, G. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk edebiyatının eğitimde işlevselliği üzerine görüşleri. International Journal of Human Sciences, 14(4), 4226-4240.
• Bağcı, H. (2007). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatına ve çocuk edebiyatı dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, (174).
• Baş, B. (2010). Söz varlığının oluşumu ve gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27(27), 137-159.
• Bilgin, H. (2011). 5-6 yaş çocuklarına yönelik 1990-2010 yılları arasında basılan resimli kitapların çocuğa görelik kavramına göre incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Büyükkavas Kuran, Ş. ve Ersözlü, Z. N. (2009). Sınıf öğretmenlerinin çocuk edebiyatına ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-17.
• Ceran, D., Özgül, E., Yıldız, D., Altun, K. ve Dağ, A. N. (2019). Türkçe öğretmenlerinin çocuk edebiyatı ürünlerine ilişkin görüşleri: Bir durum çalışması. Route Educational and Social Science Journal, 6(10), 851-860.
• Çevik, A. ve Müldür, M. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı farkındalığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 1869-1883. doi:10.17755/esosder.564082
• Dağlıoğlu, H. E. ve Çakmak, Ö. Ç. (2009). Okul öncesi çocuklarına yönelik yayınlanan hikâye kitaplarının şiddet ve korku öğeleri açısından incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 23(3), 510-534.
• Demircan, C. (2006). TÜBİTAK çocuk kitaplığı dizisindeki kitapların dış yapısal ve iç yapısal olarak incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 12-27.
• Demirel, Ş. ve Kökçü, Y. (2019). Richard Bach’ın Martı adlı eserinin çocuğa görelik bağlamında incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(2), 149-161. doi:10.18069/firatsbed.661315
• Dilidüzgün, Ş. (2004). Çağdaş çocuk yazını (2. bs.). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Dursunoğlu, H. (2013). Çocuk edebiyatı. Ö. Yılar ve L. Turan (Ed.), Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı içinde (4. bs., s. 27-36). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Erdal, K. (2008). Çocuk edebiyatı ve çocuk kitapları. Milli Eğitim, (18), 156-165.
• Hasırcı, S. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatına ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 717-728. doi:10.17719/jisr.2017.1808
• İnce Samur, A. Ö. (2018). Öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin çocuk edebiyatına ilişkin görüşleri. Karaelmas Journal of Educational Sciences, (6), 231-243.
• Kan. (2011). Türkçe öğretmenlerinin çocuk edebiyatı ile ilgili görüşleri üzerine nitel bir araştırma. 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, sunulmuş bildiri, Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Karaca, G. ve Temizyürek, F. (2017). Sevim Ak’ın öykülerinin çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 177-195. doi:10.14686/buefad.263572
• Karakuş, N. (2017). Çocuk kitaplarındaki Nasreddin Hoca. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(10), 236-252. doi:10.16990/SOBIDER.3412 Karakuş, N. ve Çoksever, P. (2019). Değerler eğitiminde rol model olarak kadın kahramanlar. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 10(20), 45-62.
• Karatay, H. (2007). Dil edinimi ve değer öğretim sürecinde masalın işlevi ve önemi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 463-475.
• Karatay, H., Destebaşı, F. ve Demi̇rbaş, M. (2015). Çocuk edebiyatı ürünlerinin 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin karakter gelişimine etkisi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ÖS-II, 123-140.
• Kavcar, C. (1999). Edebiyat ve eğitim. Ankara: Engin Yayınevi.
• Kolaç, E., Demir, T. ve Karadağ, R. (2012). Öğretmen adaylarının dil eğitiminde çocuk edebiyatı metinlerinin kullanımına yönelik görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 161(161). Kuş, E. (2012). Nicel-nitel araştırma teknikleri (4. bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Maltepe, S. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı ürünlerini seçebilme yeterlilikleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 398-412.
• Miles, M. B. ve Huberman, M. A. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage Publication.
• Oğuzkan, A. F. (2013). Çocuk edebiyatı (10. bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ömeroğlu, E. T. (1998). Okul öncesi dönemde dil gelişimi ve çocuk edebiyatı. Türk Dili, (556).
• Sever, S. (2007). Çocuk kitaplarında bulunması gereken temel özellikler. Z. Güneş (Ed.), İlköğretimde çocuk edebiyatı içinde (s. 39-64). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Sever, S. (2015). Çocuk ve edebiyat (8. bs.). İzmir: Tudem Yayınları.
• Şirin, M. R. (1994). 99 soruda çocuk edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Şirin, M. R. (2000). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Ulusoy, M. ve Altun, D. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk edebiyatı ve resimli çocuk kitapları ile ilgili metaforları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(67), 1206-1221. doi:10.17755/esosder.391811
• Yakar, Y. M., Yılmaz, O. ve Arslan, M. A. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının edebiyat ve çocuk edebiyatı kavramlarına ilişkin algıları. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, (17), 95-105. doi:10.12973/jlle.11.303
• Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2002). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yazıcı Okuyan, H. (2009). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma saatlerinde kullanılan çocuk edebiyatı ürünlerini seçme ölçütleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(18), 135-159.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, O. (2016). Kurgusal nitelikli çocuk kitapları ve karakter eğitimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(3), 311. doi:10.16916/aded.36213