Türkiye’deki İş Kazalarının Genel Görünümü Ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslanması

Yıl 2011, Cilt: 3 Sayı: 2, 18 - 24, 15.06.2011

Hüseyin Ceylan

Öz

Günümüzde teknolojideki baş döndürücü gelişmeler, üretimin ve rekabetin büyük ölçüde artması, çalışanların sağlığına ve iş güvenliğine yönelik tehlikeleri daha da artırmaktadır. Özellikle sanayileşmenin ve yeni üretim yöntemlerinin ön plana çıktığı 20. yüzyıl; yoğun makineleşmenin neden olduğu iş kazaları sonucu ölümler ve uzuv kayıplarının arttığı bir yüzyıl olmuştur[1]. Tüm dünyada olduğu gibi  Türkiye’de de iş kazaları önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) istatistiklerine göre, 2009 yılında ülkemizde 64316 iş kazası, 429 meslek hastalığı vakası tespit edilmiştir. Bunların 1171'i ölümle sonuçlanırken, 1885 kişi sürekli iş göremez hale gelmiştir. 2009 yılında iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu kaybedilen iş günü sayısı ise 1 milyon 533 bin 749'dur[2]. Ülkemizde Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) kriterlerine göre iş kazaları ve meslek hastalıklarının 2009 yılı için maliyeti; yaklaşık 38 milyar TL. olarak tahmin edilmektedir[3]. Son yıllarda İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) çalışmalarının ülke düzeyinde etkinliğinin artırılması sonucunda meydana gelen iş kazası sayılarında önemli bir azalma olmuştur[2]. Ancak gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında, gerek meydana gelen kaza sayıları, gerekse ölüm sayıları dikkate alındığında hâlâ iş güvenliği açısından çok iyi bir noktada olmadığımız bir gerçektir[3]. Bu çalışmada Türkiye genelinde meydana gelen kazalar, SGK kaza verilerinden hareketle, uluslararası kaza istatistikçilerin de kullandığı, çeşitli parametreler açısından incelenmiştir. Ayrıca iş kazaları açısından Türkiye’nin dünyadaki durumunu görebilmek için, Türkiye ile çeşitli gelişmiş ülkeler karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş kazası, İş güvenliği, Kaza İstatistikleri, Türkiye

Türkiye’deki İş Kazalarının Genel Görünümü Ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslanması

Öz

The high speed developments in technology and the rise in production and rivalry increases the threat in safety and health of the workers. In the 20th century which is significant for industrialization and new production methods, an increase in occupational accidents and job illnesses caused by dense mechanization has come into forefront[1]. Occupational accidents have been a significant problem in Turkey as it is all over the world. According to the statistics of Ministry of Labor and Social Security (SGK) there have been 64316 occupational accidents and 429 job illnesses in 2009 in Turkey. 1171 of these resulted in death while 1885 workers have been unable to work due to these accidents. In 2009 there has been a loss of 1533749 labor day caused by the accidents [2]. According to the standards of the International Labor Organization (ILO), the total cost of occupational accidents and job illnesses in 2009 is approximately 38 billion Turkish liras[3]. In the last few years as a result of the increase in the studies of Occupational Safety and Health (OSH) over the country, there has been a considerable decrease in the number of occupational accidents[2]. However, when compared to the developed countries, it is evident that Turkey is not at a good position in terms of job safety, the number of occupational accidents and death events[3]. In this study, the accidents throughout Turkey have been analyzed according to SGK data and in terms of different parameters used by international statisticians .Furthermore Turkey and some other developed countries have been compared in order to see the position of Turkey in the world on account of occupational accidents.

Anahtar Kelimeler

Occupational accidents, Occupational safety, Accident statistics, Turkey

Kaynakça

• [1] P. Mitchel, “The Impact of Globalization on Health and Safety at Work”, www.wsws.org/articles/1999/jul1999/who-j23.shtml, 1999. [2] SGK, “SGK İstatistik Yıllıkları”, SGK Yayını, Ankara, 1984-2009. [3] ILO (International Labour Office), http://laborsta.ilo.org. [4] İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, http://isag.calışma.gov.tr. [5] H. Ceylan, “İmalat Sistemlerindeki İş Kazalarının Tahmini İçin Ağırlıklandırılmış Ortalamalardan Sapma Tekniği”, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2000. [6] M. Kurt, “İş Kazalarının Ergonomik Analizi”, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 1993. [7] M. Boztepe, “Elektrik-Elektronik Mühendisliğine Giriş Dersi”, Ders Notları, 2003. [8] Eurostat, “European Statistics on Accidents At Work (ESAW)”, http://europa.eu.int/comm/eurostat. [9] H. Ceylan, M. Avan, “Analysis Of Occupational Accidents According To The Sectors In Turkey”, XIX. World Congress on Safety and Health at Work, Istanbul, TURKEY, 2011. (Sunulacak) [10] Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, “Kayıt Dışı İstihdam ve Yabancı Kaçak İşçi İstihdamı” Yayın No: 116, 2004. [11] İş Kanunu, (4857 Sayılı Kanun), 2003. [12] Eurostat, “Accidents At Work in European Union in 2005”, Statistics in Focus. http://europa.eu.int/comm/eurostat. [13] Eurostat, “Accidents At Work in European Union in 2006”, Statistics in Focus. http://europa.eu.int/comm/eurostat. [14] Eurostat, “Accidents At Work in European Union in 2007”, Statistics in Focus. http://europa.eu.int/comm/eurostat. [15] Eurostat, “Accidents At Work in European Union in 2008”, Statistics in Focus. http://europa.eu.int/comm/eurostat. [16] Accidents at work 2005. Official statistics of Finland. (In Finnish, Swedish and partially English). Helsinki: Statistics Finland, Ministry of Labour, 2006. [17] ILO (International Labour Office), Yearbook of Labour Statistics, Geneva, 2005. [18] ILO (International Labour Office), Yearbook of Labour Statistics, Geneva, 2006. [19] ILO (International Labour Office), Yearbook of Labour Statistics, Geneva, 2007. [20] ILO (International Labour Office), Yearbook of Labour Statistics, Geneva, 2008.