İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesinde Hata Türleri ve Etkileri Analizinin (FMEA) Kullanımı

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 1, 41 - 50, 31.01.2019

Burak Birgören Meryem Yalçınkaya

https://doi.org/10.29137/umagd.444534

Cited By: 1

Öz

Otomotivden uzaya kadar birçok imalat sektöründe risk değerlendirme
aracı olarak kullanılagelen FMEA yönteminin ( Failure Modes and
Effects Analysis – Hata Türleri ve Etkileri Analizi) son yıllarda İş Sağlığı ve Güvenliği
(İSG) uygulamalarında yoğun kullanımı dikkat çekmektedir. İSG’nin başlı başına
bir uzmanlık alanı olması da FMEA terminolojisi ve yaklaşımının İSG’ne göre uyarlanma
gerekliliğini beraberinde getirmiş ve bunun için mevzuatlar hazırlanmıştır.
Ancak şimdiye kadarki operasyonel risk uygulamalarında iş sağlığı ve güvenliğine
dair özel değerlendirmelerin olmaması FMEA’nın İSG’nde nasıl uygulanacağı
konusunda bir boşluk olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada İSG çatısı altında
FMEA yönteminin etkin kullanımı için FMEA terminolojisinin İSG’deki
karşılıkları ve farklılıkları üzerinde durulacak, yöntemin ilerleyişinde olası
hataların altı çizilerek dikkat edilmesi gereken hususlar vurgulanacak ve
günümüzde genellikle iş sağlığı risklerinin analize dahil edilmemesine karşın iş
güvenliği ve iş sağlığı risklerinin birlikte FMEA’da nasıl kullanılacağı izah
edilecektir.

Anahtar Kelimeler

FMEA, risk değerlendirmesi, iş sağlığı ve güvenliği

The Usage of Failure Modes and Effects Analysis in Occupational Health and Safety Risk Assessment

Öz

As an effective risk assessment tool used in several industrial
sectors ranging from automotive to aerospace industries, in recent years FMEA
( Failure Modes and Effects Analysis) technique has experienced an increasing
use in Occupational Health and Safety (OHS). The fact that the OHS is
a professional field in itself requires the necessity of adaptation of the
terminology and the approach of FMEA to the needs of OHS. However, no such
systematic adaptation have been proposed in the literature of operational risk
applications of FMEA, yet. For an effective use of FMEA under OHS framework,
this study will focus on the provisions and differences of FMEA terminology in
OHS and highlight important points to take into consideration for avoiding potential
mistakes in application of FMEA. Besides, because occupational health risk are
not usually included in the analysis, special attention will be given to how occupational
health and safety risks can be included together in FMEA.

Anahtar Kelimeler

FMEA, risk assessment, occupational health and safety

Kaynakça

• ANSI/ASSE Z690.3-2011 (2011). American National Standard – Risk Assessment Techniques. Des Plaines, IL: The American Society of Safety Engineers.
• ANSI/ASSE Z590.3-2011 (2011). Prevention Through Design: Guidelines for Addressing Occupational Hazards and Risks in Design and Redesign Processes. Des Plaines, IL: American Society of Safety Engineers.
• Atlı, K., Froneberg, B., Matisane, L., Yıldız, A. N., Şimşek, C., Demirkol, D. & Rodoplu, S. (2012). Çalışma Yaşamında Sağlık Gözetimi Rehberi. Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Koşullarının İyileştirilmesi Projesi (İSGİP) – TR0702.20-01/001 (AB Projesi, Yararlanıcı: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü).
• Birgören, B. & Yılmaz, F. (2015). İş Sağlığı ve Güvenliğinde Standartlar ve Mevzuat ve Çerçevesinde Etkin Risk Yönetimi ve Değerlendirmesi. International Journal of Engineering Research and Development, 7(2), 1-14.
• Birgören, B. (2017). Fine Kinney Risk Analizi Yönteminde Risk Faktörlerinin Hesaplama Zorlukları ve Çözüm Önerileri, International Journal of Engineering Research and Development, 9(1), 19-25.
• Carlson, C.S. (2012). Effective FMEAs – Achieving Safe, Reliable, and Economical Products and Processes Using Failure Mode and Effects Analysis. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, Inc.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2012). İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği. Resmi Gazete, 28512. Ankara.FORD (1992). FMEA Handbook, Ford Motor Company Engineering Materials and Standarts. Dearborn, Michigan.
• Hosseini, A. M. (2011). Risk Assessment by FMEA Method and Comparison of RPN Before and After Corrective Action in Bafg Direct Iron Reduction Projects. Seventh National Conference on Occupational Health and Safety. Quzvin, Iran.
• International Organization for Standardization (2009). IEC/ISO 31010: 2009. Risk Management – Risk Assessment Techniques. Retrieved from https://www.iso.org/standard/51073.html.
• International SEMATECH (1992). Failure Mode and Effects Analysis (FMEA): A Guide for Continuous Improvement for the Semiconductor Equipment Industry. Technology Transfer #92020963B-ENG. Albany, NY: SEMATECH.
• Özkılıç, Ö. (2016), FMEA / FMECA - Hata Modu ve Etkileri Analizi (Failure Mode and Effects Analysis- Failure Mode and Critically Effects Analysis). Retrieved from https://tr.linkedin.com/pulse/fmea-fmeca-hata-modu-ve-etkileri-analizi-failure-mode-%C3%B6zlem-%C3%B6zkili%C3%A7.
• Popov, G., Lyon, B.K. & Hollcroft, B. (2016). Risk assessment: A practical guide to assessing operational risks. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.