Türkiye'de Ar-Ge Finansmanı: KOSGEB Destek Programının Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 2, 507 - 519, 30.06.2024

Ali Sevinç

https://doi.org/10.29137/umagd.1358857

Öz

Ekonomi yönetimleri tarafından, toplumun refah seviyesini yükseltmek, ülke ekonomisinin rekabet gücünü artırarak dünya ülkeleri ile yarışır seviyeye ulaşmasını sağlamak için toplam gayri safi millî hasılanın belli oranını Ar-Ge çalışmalarına ayırmaya yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Bu kapsamda her yıl düzenli olarak bütçe ayrılmaktadır. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), Küçük ve Orta Boy İşletmelerin (KOBİ) rekabet gücünü artırmak amacıyla farklı konularda destek programları kurgulamış ve sunmuştur. Bunlardan birincisi Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programıdır.
Ar-Ge çalışmaları yapan kurumların ve Ar-Ge finansman desteği veren kuruluşların amaç ve hedeflerini daha iyi gerçekleştirmek, topluma ve genel ekonomiye karşı görevlerini daha iyi yapmaları ve firmaların uyguladıkları Ar-Ge ve Ür-Ge projesinden daha fazla faydayı elde etmelerinde, ayrılan bütçe kaynaklarını etkin kullanmada prosedürlerin ve mevzuat kriterlerinin önemli bir yeri bulunmaktadır.
Bu çalışma; KOSGEB Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon destek programdan sağlanan en fazla faydanın olduğu yılı tespit etmek amacıyla yapılmıştır. O yılda kullanılan program mevzuat maddelerinin temel alınması açısından yararlı olacaktır. Destek Programı kapsamında, farklı unsurlarda yararlanan desteklenen işletme sayısı ve KOBİ’lere sağlanan Ar-Ge destek unsurlarının toplam tutarları kriter olarak belirlenmiştir. Additive Ratio Assesment (ARAS) yöntemi ile hesaplamalar yapılmıştır. Daha sonra yılların sıralaması yapılmıştır. En fazla faydanın sağlandığı yıldan başlayarak, sırasıyla 2022>2017>2018>2021>2020>2019 olarak belirlenmiştir. En yüksek faydanın olduğu yıl 2022 yılı olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ARAS Yöntemi, KOSGEB,, KOBİ,, Ar-Ge,, ÇKKV,

Research and Development Financing in Turkey: Evaluation of the KOSGEB Support Program

Öz

Economic administrations have made regulations to allocate a certain proportion of the gross domestic product (GDP) to research and development (R&D) activities in order to increase the welfare level of society and enhance the competitiveness of the national economy to compete with other countries on a global scale. Within this framework, a budget is allocated regularly each year. The Small and Medium Enterprises Development and Support Administration (KOSGEB) has designed and implemented various support programs in different areas with the aim of increasing the competitiveness of Small and Medium-sized Enterprises (SMEs). The first of these is the R&D, Product Development, and Innovation Support Program.
Procedures and legislative criteria play a significant role in the better realization of the goals and objectives of institutions engaged in R&D activities and organizations providing R&D financial support, enabling them to fulfill their responsibilities to society and the general economy more effectively, and helping companies derive greater benefits from the R&D and innovation projects they implement.
This study was conducted with the aim of determining the year in which the most benefit was obtained from the KOSGEB (Small and Medium Enterprises Development and Support Administration of Turkey) Research and Development (R&D), Product Development (PD), and Innovation Support Program. It is useful for considering the legislation and regulations in effect during that year as a basis. Within the scope of the Support Program, the evaluation criteria were determined based on the number of supported businesses benefiting from different elements and the total amounts of R&D support provided to SMEs. Calculations were performed using the Additive Ratio Assessment (ARAS) method. Subsequently, a ranking of the years was established, with the order being determined as 2022>2017>2018>2021>2020>2019, indicating that the highest benefit was obtained in 2022.

Anahtar Kelimeler

KOSGEB,, SME,, R&D,, MCDM,, ARAS Method,

Etik Beyan

Etik beyan ektedir

Kaynakça

• Altay, I. (2020). Türk Ekonomisinde, KOBİ'lerde Ar-Ge Destek ve Teşvikleri ve Gebze Organize Sanayi Bölgesinde Bir Uygulama. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 2(3), 175-207.
• Akgün, A., & Akgün, V. Ö. (2016). İşletmelerde Ar-Ge Harcamalarinin Karliliğa Etkisi: Aselsan Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (12), 1-12.
• Ayyıldız, F. V., & Demirci, O. (2022). Ar-Ge Harcama Gruplarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneğinde Yapay Sinir Ağları İle ARDL Analizi. Trends İn Business And Economics,36(4), 346-358.
• Ahmet, EFE. (2017)Türkiye’de Ar-Ge Destekleri ile Ekosistem İlişkisi. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 3(2), 129-173.
• Carvalho, L., & Avellar, A. P. M. D. (2017). Innovation and productivity: empirical evidence for Brazilian industrial enterprises. Revista de Administração (São Paulo), 52, 134-147.
• Canbay, Ş. (2020). Türkiye’de Savunma Harcamaları İle Araştırma Ve Geliştirme (Ar-Ge) Harcamalarının İktisadi Büyümeye Etkisinin Kısa Ve Uzun Dönemli Analizi. Savunma Bilimleri Dergisi, 19(37), 1-24.
• Çinar, S., & Banu, H. A. S. (2022). Türkiye Ve Seçili Asya Ülkelerinde 2000 Sonrası Ar-Ge Yoğunluğu ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 9(3), 1-16.
• Dereli, D. D., & Salğar, U. (2019). Ar-Ge Harcamaları İle Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. Journal Of Life Economics, 6(3), 345-360.
• Eke, E. U., & Bağrıaçık, E. A. (2022). Seçili OECD Ülkelerinde Kamu AR-GE Harcamalarının Etkinliğinin Analizi. Fiscaoeconomia, 6(2), 699-725.
• Erciş, A., & Ünalan, M. (2016). Innovation: A comparative case study of Turkey and South Korea. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 235, 701-708.
• Erdil, E., Pamukçu, M. T., Akçomak, İ. S., & Tiryakioğlu, M. (2016). Bilgi, bilim, teknoloji ve yenilik: Kavramsal tartışma. Science and Technology Policies Research Center Tekpol, Working Paper Series STPS-WP-16, 1.
• Derya, ÖCAL. (2019). Teknolojik Yeniliklerin Yönetimi ve Tüketen Bireyin Dönüşümü. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 97-115.
• Garcia, A., & Mohnen, P. (2010). Impact Of Government Support On R&D And İnnovation, European Commission, Joint Research Center-Institute for Perspective Technological Studies, Sevilla and Unu-Merıt, 1-26, 2010
• Gemıcı, Z., & Öztürk, F. (2020). Ar-Ge'yi Doğru Yorumlamak: Bütüncül Ar-Ge, İnovasyon ve Teknoloji Yönetimi. Makina Tasarım ve İmalat Dergisi, 18(2), 82-91.
• Güzel, S. (2016). KOBİ’lerin Ar-Ge Faaliyetlerine Yönelik Doğrudan Ve Dolaylı Teşviklerden Yararlanma Düzeyleri: Bursa Uygulaması. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (54), 258-273.
• Gülşen, İ., & Özdemir, Ş. (2018). Perakendecilikte teknolojik yenilikler ve uygulamalar. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 4(1), 869-876.
• Gülmez, A., & Yardımcıoğlu, F. (2012). OECD ülkelerinde Ar-Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Panel eşbütünleşme ve panel nedensellik analizi (1990-2010). Maliye Dergisi,163(1), 335-353.
• Hatefi, S. M., Asadi, H., Shams, G., Tamošaitienė, J., & Turskis, Z. (2021). Model for the sustainable material selection by applying integrated dempster-shafer evidence theory and additive ratio assessment (ARAS) method. Sustainability, 13(18), 10438.
• Ho, J. L., Wu, A. & Xu, S. X. (2011). Corporate governance and returns on information technology investment: Evidence from an emerging market. Strategic Management Journal, 32(6), 595-623.
• https://kosgeb.gov.tr/destekler/Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı uygulama esasları (28.6.2023).
• https://kosgeb.gov.tr, KOBİ Yönetmeliği, (12.11.2023).
• https://data.tuik.gov.tr, KOBİ İstatistiği-2021, (12.11.2023).
• Oslo kılavuzu,” Yenilik Verilerinin Toplanması ve Yorumlanması İçin İlkeler” 3. Baskı,
• OECD ve Eurostat ortak yayımı, Ekonomi İşbirliği Ve Kalkınma Örgütü Avrupa Birliği İstatitik Ofisi , 1-164,
• Öztürk, H. T. (2022). Türk Savunma Sanayisinde Ar-Ge ve Yenilik Sistemleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (20), 129-137.
• Özkan, G., & Yılmaz, H. (2017). Ar-Ge Harcamalarının Yüksek Teknoloji Ürün İhracati Ve Kişi Başi Gelir Üzerindeki Etkileri: 12 AB Ülkesi Ve Türkiye İçin Uygulama (1996-2015). Bilgi Ekonomisi Ve Yönetimi Dergisi, 12(1), 1-12.
• Pandit, S., Wasley, C., & Zach, T. (2009). The effect of R&D inputs and outputs on the relation between the uncertainty of future operating performance and R&D expenditure. In Journal of Accounting, Auditing & Finance/KPMG Foundation Conference, Boston, Masachutes.
• Rosenbusch, N., Brinckmann, J., & Bausch, A. (2011). Is innovation always beneficial? A meta-analysis of the relationship between innovation and performance in SMEs. Journal of business Venturing, 26(4), 441-457.
• Subrahmanya, M. H. (2011). Technological Innovations and Firm Performance of Manufacturing SMEs: Determinants and Outcomes. ASCI Journal of Management, 41(1).
• Singh, L. Capabılıty Buıldıng For Innovatıons, Publıc Polıcy And Economıc Growth In Asıa: Lessons For Scıence And Technology Polıcy, Asıan Economıc And Polıtıcal Developments, 2011, 469.-483
• Targan, Ünal & Seçilmiş, N. (2013). Ar-Ge göstergeleri açısından Türkiye ve gelişmiş ülkelerle kıyaslaması. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 1(1), 12-25.
• Taban, S., & Şengür, M. (2014). Türkiye’de Ar-Ge ve ekonomik büyüme. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 355-376.
• Turskis, Z., & Zavadskas, E. K. (2010). A novel method for multiple criteria analysis: grey additive ratio assessment (ARAS-G) method. Informatica, 21(4), 597-610.
• Toygar, A., Yildirim, U., & İnegöl, G. M. (2022). Investigation of empty container shortage based on SWARA-ARAS methods in the COVID-19 era. European Transport Research Review, 14(1), 8.
• Jovčić, S., Simić, V., Průša, P., & Dobrodolac, M. (2020). Picture fuzzy ARAS method for freight distribution concept selection. Symmetry, 12(7), 1062.
• Jin, S., & Lee, K. (2020). The government R&D funding and management performance: The mediating effect of technology innovation. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 6(4), 94.
• Karabašević, D. M., Maksimović, M. V., Stanujkić, D. M., Jocić, G. B., & Rajčević, D. P. (2018). Selection of software testing method by using ARAS method. Tehnika, 73(5), 724-729.
• Korkmaz, S. (2010). Türkiye’de Ar-Ge Yatırımları Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Var Modeli İle Analizi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 5(20), 3320-3330. Kutut, V., Zavadskas, E. K., & Lazauskas, M. (2014). Assessment of priority alternatives for preservation of historic buildings using model based on ARAS and AHP methods. Archives of civil and mechanical engineering, 14, 287-294.
• Karabašević, D., Stanujkić, D., & Urošević, S. (2015). The MCDM Model for Personnel Selection Based on SWARA and ARAS Methods. Management (1820-0222), 20(77).
• Küçükbayrak, M. (2023). Kamu Destek Ve Teşviklerinin Firma Performansına Etkisi. Verimlilik Dergisi, 57(1), 45-72.
• Maruf, M., & Özdemir, K. (2021). Türkiye’deki ticari bankalara ait web sitelerin performanslarının SWARA ve ARAS yöntemi ile sıralanması. OPUS International Journal of Society Researches, 18(Yönetim ve Organizasyon Özel Sayısı), 1514-1537.
• Neal, J. G. (2006). The research and development imperative in the academic library: Path to the future. portal: Libraries and the Academy, 6(1), 1-3.
• Yalman, İ. N., & Zorlutuna, Ş. (2021). KOSGEB Desteklerinin TR 72 Bölgesi’nde İhracat ve Bölgesel Kalkınma Üzerindeki Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29), 65-79.
• Yapar, İ., & Yücel, F. (2023). Devlet Teşviklerinin Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Üzerindeki Etkisi: Türkiye'de Kaliteli Ekonomik Büyümeye Yönelik KOSGEB Destek Programları Örneği. International Journal of Advanced Natural Sciences and Engineering Researches, 7(3), 247-256.
• Yalçın, A., & Çetin, B. (2021). Türkiye’de Medikal Sektörde Yer Alan KOBİ’lerin Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerinde Devlet Desteklerinin Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(3), 2607-2622.
• Yıldırım ve Dilek, Göze. (2019). Ar-Ge Harcamalarının Gelişimi: Tr-Ab Üzerine Bir Değerlendirme. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 33(3), 791-812.
• Yorgancılar, F. N. (2011). Sürdürülebilir Rekabet Anlayışı Olarak Yenilik Yeteneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 379-426.
• Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision‐making. Technological and economic development of economy, 16(2), 159-172.
• Zavadskas, E. K., Turskis, Z., &Vilutiene, T. (2010). Multiple criteria analysis of foundation instalment alternatives by applying Additive Ratio Assessment (ARAS) method. Archives of civil and mechanical engineering, 10 (3), 123-141.