Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi Ölçeğinin Ölçme Eşdeğerliğinin Test Edilmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 4, 190 - 196, 15.12.2022

Ceyda Taşkıran Ender Şenel

https://doi.org/10.18826/useeabd.1156699

Cited By: 1

Öz

Amaç: Sporcuların algıları, beklentileri ve yönelimleri müsabaka ortamlarına, çevrelerine, seviyelerine, istisnai bazı durumlar dışında cinsiyetlerine göre farklılık göstermektedir. Öz bildirim ölçeklerinin yapısal özellikleri spor yapısı, ortam, çevre ve cinsiyete göre farklılıklar gösterebilir. Bu farklılıkların ölçüm aracının faktör yapısına yansıması ölçümlerin değerlendirilmesi ve sonuçları açısından sorun yaratma potansiyeline sahiptir. Gruplar arasında ölçme eşdeğerliğini sağlamayan ölçümlerin faktör yapılarının yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi ölçeğinin ölçme eşdeğerliğinin farklı gruplarda test edilmesidir.

Materyal ve Metot: Araştırmaya takım ve bireysel sporcuları dahil edilmiştir. Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi ölçeğinin faktör yapısı cinsiyet, ortam, spor türü değişenlerine göre karşılaştırılarak incelenmiş, bu gruplar arasında ölçme eşdeğerliği test edilmiştir.

Bulgular: Araştırmanın sonuçları, Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi ölçeğinin farklı gruplardaki ölçme eşdeğerliğine ilişkin kayda değer nitelikte deliller ortaya çıkarmıştır.

Sonuç: Bu araştırma, spor bilimleri alanında yaygın şekilde kullanılan Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi Ölçeğinin farklı gruplardaki yapısal özelliklerini değerlendirmiş, kadın-erkek gruplarında ölçme eşdeğerliğini destekleyen sonuçlar ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ölçme Eşdeğerliği, Sportmenlik, Yapısal Eşitlik Modeli

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1919B012101109

Teşekkür

TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destek Progeamı kapmsaında desteklenen “Sportif Erdeme İlişkin Türkiye’de Kullanılan Bazı Uyarlama Ölçümlerin Ölçme Eşdeğerliğinin İncelenmesi” başlıklı projeden üretilen bu araştırmaya desteklerinden dolayı TÜBİTAK’a teşekkür ederiz.

Testing the Measurement Invariance of the Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale

Öz

Purpose: The perceptions, expectations and orientations of the athletes differ according to the competition environment, domain, level, and gender except for some cases. Structural features of self-report scales may differ according to sports structure, environment, domain, and gender. The reflection of these differences in the factor structure of the measurement tool has the potential to cause problems in terms of the evaluation and results of the measurements. Factor structures of measurements that do not provide measurement equivalence between groups should be re-evaluated. The aim of this study is to test the measurement invariance of the Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale between different groups.

Methods: Team and individual athletes were recruited for this study. The factor structure of the Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale was examined by comparing it with the variables of gender, environment and sport type, and measurement equivalence was tested between these groups.

Results: The results revealed remarkable evidence regarding the measurement invariance of the Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale in different groups.

Conclusion: This study evaluated the structural features of the Multidimensional Sportsmanship Orientation Scale, which is widely used in the field of sports sciences, in different groups, and produced results that support the equivalence of measurement in male-female groups.

Anahtar Kelimeler

Measurement Invariance, Sportspersonship, Structural Equation Model

Proje Numarası

1919B012101109

Kaynakça

• Aktaş, H., & Mutlu, S. (2016). Futbolda finansal sürdürülebilirlik kapsamında finansal fair play başa baş kuralı ve Beşiktaş futbol kulübü üzerinde bir uygulama. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 223-256.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action. NJ: Englewood Cliffs.
• Bandura, A. (1991). Social cognitive theory of moral thought and action. In W.M. Kurtines & J. L. Gewirtz (Eds.), Handbook Of Moral Behavior And Development: Theory, Research, And Applications (Vol. 1, Pp. 71-129). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Bhandari, P. (2022). What Is Quantitative Research? | Definition, Uses & Methods. Scribbr. https://www.scribbr.com/methodology/quantitative-research/ Erişim Tarihi: 30 Kasım 2022
• Byrne, B. M., & Watkins, D. (2003). The issue of measurement invariance revisited. Journal of Cross-Cultural Psychology, 34(2), 155-175.
• Byrne, B. M., Shavelson, R. J., & Muthén, B. (1989). Testing for the equivalence of factor covariance and mean structures: The issue of partial measurement invariance. Psychological Bulletin, 105, 456-466.
• Chen, F. F. (2007). Sensitivity of goodness of fit indexes to lack of measurement invariance. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 14(3), 464–504.
• Duda, J.L., Olson, L.K., & Templin, T.J. (1991). The relationship of task and ego orientation to sportsmanship attitudes and the perceived legitimacy of injurious acts. Research Quarterly for Exercise and Sport, 62, 79-87.
• Efe, Z. B., & Yıldıran, İ. (2012). Okullararası karşılaşmalara katılan farklı branş, yaş ve cinsiyetteki ilköğretim öğrencilerinin fair play anlayışlarının incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1-4), 1-12.
• Efek, E., & Yiğiter, K. (2022). Spor, Stres ve Sportmenlik. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 109-130.
• Gürpınar, B. (2014). Altyapı sporlarında ahlaki karar alma tutumları ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: Bir Türk örnekleminde geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 405-412.
• Gürpınar, B. (2015). Sporda ahlaktan uzaklaşma ölçeği kısa formunun Türk kültürüne uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spormetre, 13(1), 57-64.
• Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modelling, 1(1), 1–55.
• Işım, A. T., Güvendi, B., & Toros, T. (2015). Amatör lig futbolcularında sporda ahlaktan uzaklaşma, güdüsel iklim ve karar verme. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(1), 54-62.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. baskı). Ankara: Nobel Yayınevi
• Koç, Y. (2013). Beden eğitimi dersi sportmenlik davranışı ölçeği (BEDSDÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 96-114.
• Miller, B. W., Roberts, G. C., & Ommundsen, Y. (2004). Effect of motivational climate on sportspersonship among competitive youth male and female football players. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 14(3), 193-202.
• Millsap, R. E., & Olivera-Aguilar, M. (2012). Investigating measurement invariance using confirmatory factor analysis. In R. H. Hoyle (Ed.), Handbook of Structural Equation Modeling (p. 380-392). New York: Guilford.
• Mirzaoglu, N. (2015). The validity and reliability of turish version of fair play questionnaire in physical education (FPQ-PE) and an iplementation. Educational Research And Reviews, 10(17), 2469.
• Özsarı, A., Demirel, A., Altın, A., Yalçın, Y. G, & Demir, H. (2018). Kadın basketbolcuların sportmenlik yönelimleri. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 66-71.
• Pehlivan, Z., & Konukman, F. (2004). Fair-Play kavramının geliştirilmesinde okul sporunun yeri ve önemi. Spormetre, 2(2), 49-53.
• Raykov, T., Marcoulides, G. A., & Li, C-H. (2012) Measurement invariance for latent constructs in multiple populations: A critical view and refocus. Educational and Psychological Measurement, 72, 954-974.
• Şenel, E. & Yıldız, M. (2016). The investigation of bodily/kinesthetic intelligence and sportspersonship orientation of students in school of physical education and sport. Uluslararası Hakemli Akademik Spor, Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, 19, 54-61.
• Şenel, E., Yıldız, M., & Yıldıran, İ. (2020). Sporda ve egzersiz ortamında doping kullanımına ilişkin ahlaktan uzaklaşma ve öz düzenleyici yeterlik ölçeklerinin Türk kültürüne uyarlanması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 25(3), 255-269.
• Sevilmiş, A., Şirin, E. F., & Ocak, U. (2021). Sporcuların ahlaki karar alma tutumlarının sportmenlik yönelim boyutları açısından incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 1-13.
• Sezen-Balçıkanlı G. (2013). The Turkish adaptation of the prosocial and antisocial behavior in sport scale (PABSS). International Journal of Humanities and Social Science, 3(18), 271-276.
• Sezen-Balçıkanlı, G. (2010). Çok boyutlu sportmenlik yönelimi ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 1-10.
• Sezen-Balçıkanlı, G., Aktaş, İ., & Sezen, M. (2018). Antrenörlerin sportmen davranış ölçeğinin Türkçe uyarlama çalışması. Spormetre, 16(4), 236-245.
• Sezen-Balçıkanlı, G., Gülşen, K., & Yıldıran, İ. (2017). Kadın futbolcularda sportmenlik yönelimi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(1-4), 1-9.
• Tsai, E., & Fung, L. (2005). Sportspersonship in youth basketball and volleyball players. Athletic Insight, 7(2), 37-46.
• Ulukan, M. (2021). Farklı dövüş sporu yapan öğrencilerin sportmenlik yönelim düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 5(1), 52-62.
• Yıldıran, İ. (2004). Fair Play: Kapsamı, Türkiye’deki görünümü ve geliştirme perspektifleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(4), 3-16.
• Yıldıran, İ. (2005). Fair play eğitiminde beden eğitiminin rolü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), 3-16.
• Yıldız, M., & İrez, G. B. (2019). Sportmenlik Yöneliminde Hedef Bağlılığı ve Spor Ahlakı. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Vallerand, R. J., Briere, N. M., Blanchard, C., & Provencher, P. (1997). Development and validation of the multidimensional sportspersonship orientations scale. Journal of Sport & Exercise Psychology, 19(2), 197-206.
• Yuan, K. H., & Bentler, P. M. (1998). Robust mean and covariance structure analysis. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 51, 63-88.