YAPAY MERMERDE KULLANILAN KUVARS VE KALSİT MİNERALLERİNİN FİZİKO-MEKNİK ÖZELLİKLERİ

Yıl 2010, Cilt: 2 Sayı: 3, 72 - 80, 01.09.2010

Gürkan Yücetürk

Öz

Ticari standartlara uygun boyutlarda blok verebilen, kesilip parlatılan veya yüzeyi işlenebilen ve taş özellikleri
(malzeme özellikleri) kaplama taşı normlarına uygun olan her türden taş, (tortul, magmatik ve metamorfik)
ticari dilde "mermer" olarak bilinmektedir. Bu tanım uyarınca kalker, traverten, kumtaşı gibi sedimanter; gnays,
mermer, kuvarsit gibi metamorfik; granit, siyenit, serpantin, andezit, bazalt gibi magmatik taşlar da mermer
olarak isimlendirilmektedir. Tercih edilen ve birçok yapı malzemesi içerisinde bulunan kuvars ve kalsit
kendilerine özgü özellikleri ile endüstride kullanılmaktadır. Kuvarsit direnci çok, sağlam ve aşındırıcı kayaçtır.
Bu nedenle öğütülmesi oldukça güç ve pahalıdır. Bu sebeple de kuvarsit üretimi, aynı kimyasal bileşimde
bulunan kuvars kumu ve kumtaşından (kuvarslı gre), ayrıca daha saf olan kuvarstan, sonra tercih edilmektedir.
Kalsit karbonatlı kayaçları oluşturan ve kimyasal formülü CaCO3 olan endüstriyel bir mineraldir. Çeşitli
şekillerde kristalleşebilen mineral, camsı parlaklıkta ve renksiz saydam yapıdadır. Öğütüldüğünde beyaz renkli
bir toz elde edilir. Kalker ya da kireç taşı olarak adlandırılan karbonatlı kayaçlar suyun doğrudan kristalleşmesi
veya deniz canlılarının kabuklarının birikip sıkışması ile oluşmuştur. Öğütülmüş kalsiyum karbonat (GCC)
endüstriyel mineral olarak çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu çalışmada ham madde olarak kullanılan
kuvars ve kalsit minerallerinin yapay mermer teknik özellikleri ortaya konmuştur. Çalışma sonucunda, Kuvars
mineralinden elde edilecek olan yapı malzemelerinde Kalsit mineralinden elde edilecek yapı malzemelerine göre
fiziko-mekanik özelikleri açsısından daha iyi malzemeler üretilebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kuvars, Kalsit, Yapay Mermer

ARTIFICAL MARBLE USED IN THE PHYSICOMCHANICAL PROPERTIES OF QUARTZ AND CALSITE

Öz

Commercial standards sized blocks can provide, cut and polished or surface processed and stone characteristics
(material properties) coating carrying norms that all types of stone, (sedimentary, igneous and metamorphic)
trade languages "marble " as is known. Under this definition, limestone, travertine, sandstone, sedimentary, such
as, gneiss, marble, quartzite metamorphic like, granite, syenite, serpentine, andesite, basalt and marble stones are
named as such magmatic. And most preferred building material found in quartz and calcite have been used in the
industry with their unique features. Quartzite resistance too, is strong and abrasive rocks. Therefore be difficult
and expensive to grind. Thus, the production of quartzite, the same chemical compound found in quartz sand and
sandstone (quartz sandstone), as well as more pure quartz, are the preferred. Calcite and carbonate rocks,
forming an industrial mineral with chemical formula CaCO3. Volatile mineral crystals in various shapes,
brightness and a colorless transparent glass structure. To obtain a white powder when ground. Limestone or
carbonate rocks known as limestone direct crystallization of water can accumulate in or jam with the shells of
sea creatures were created. Ground calcium carbonate (GCC), industrial minerals, has a very wide area. In this
study, quartz and calcite minerals used as raw material specifications of the artificial marble are revealed.
According to results of this study, construction materials obtained by Quartz mineral better than obtained by
calcite mineral on account of the physico-mechanical properties.

Anahtar Kelimeler

Quartz, Calcite, Artificial Marble

Kaynakça

• Anonim, Devlet Planlama Teşkilatı. Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Endüstriyel Hammaddeler Alt Komisyonu, Yapı Malzemeleri II Çalışma Grubu Raporu. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Yayın No: DPT: 2616-ÖIK:627, 191 s, 2001.
• Anonim, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, Resmi Gazete, tarih; 06.06.2002. sayı: 24777, Ankara, 2002.
• Çelik, M. Y., Mermer Atıklarının (Parça-Tozların) Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, A.K.Ü. Fen bilimleri Enstitüsü, Afyon, 138 s., 1996.
• Libicki, J., Açık Ocak Madenciliğinin Çevre Gerçekleri ve Sosyal Yönden Etkileri 15. Dünya Madencilik Kongresi, Madrid. (Çeviren Ahıska, T., "Tercüme Tebliğler", Dünya Madencilik Kongresi Türk Milli Komitesi, Ed. Ş.Eskikaya. 1999, 1992.
• Özçelik. Y., Mermercilikle Elmas Tel Kesme Makinelerinin Çalışma Koşullarının İncelenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 242 s, Tercan, A. E. ve Özçelik, Y., Geostatisticat Evaluation of Dimensional-Stone Quartes. Engineering Geology, Vol.58, pp.25-33, 2000.
• Yücetürk, G., Göller Yöresindeki Kayaçların Minerolojik ve Petrografik Özelliklerinin Yapay Mermer Kalitesine Etkileri, Doktora tezi, S.D.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 2010.