Ardahan’da geleneksel hayvancılık işletme uygulamalarının ketozis görülme oranına etkisinin yetiştirici anketi yöntemi ile değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 64 - 71, 31.08.2020

Cemalettin Ayvazoğlu Erhan Gökçe

https://doi.org/10.31797/vetbio.751681

Öz

Bu çalışma ile Ardahan ili Merkez ve ilçelerinde geleneksel yöntemlerle bakım besleme yapan hayvancılık işletmelerinde ketozis görülme oranı ile yetiştiricilerin bakım-besleme koşulları arasındaki ilişki yapılan anket değerlendirmeleri ile ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmanın materyalini, hayvancılık işletme/sürü sahibi 97 üreticiyle yüz yüze yapılan anket çalışmasından elde edilen veriler ve gözlemler oluşturmaktadır. Çalışma sonucunda işletme düzeyinde subklinik ve klinik ketozis görülme oranı %22,7 (22/97) olarak belirlenmiştir. Yapılan analizlerde ketozisli hayvanlarda süt veriminin önemli ölçüde (P<0.01) azaldığı ortaya konulmuştur. Bununla birlikte mera döneminde sağlıklı bir sürünün ortalama süt verimi 11.14 kg iken, bu sayı ketozisli sürüde %15,2 oranında azalarak 9.45 kg’a düştüğü, kış döneminde ise sağlıklı bir sürünün ortalama süt veriminin 5,81 kg, ketozisli sürüde de %24,3 oranında azalarak 4,40 kg’a düştüğü tespit edildi. Çalışma kapsamında yapılan ki-kare analizinde istatistiki açıdan önemli bir ilişki olmamakla mera döneminde hayvanlarına ek katkı maddesi verdiğini bildiren işletmelerin %68,8’inde (11/16) ketozis görülmezken, %31,2’sinde (5/16) ketozis görüldüğü belirlenmiştir.
Sonuç olarak, Ardahan ilindeki işletmelerin ketozis hastalığına ilişkin yeterli düzeyde bilgilerinin olmadığı ve hayvanların mera dışında yeterli düzeyde beslenmediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ketozis, Ardahan, sığır, geleneksel besleme

Teşekkür

Bu araştırma “Ardahan Yöresindeki İneklerde Ketozis Yaygınlığının Araştırılması” adlı doktora tezinin bir bölümünden özetlenerek hazırlanmıştır.

Evaluation of the effect of traditional livestock management practices on the incidence rate for ketosis in Ardahan by breeder survey method

Öz

The relationship between the rate of incidence for ketosis seen in the livestock enterprises providing caring and nutrition in the center and districts of Ardahan province and the care-nutrition conditions of the breeders was tried to be revealed with this study through survey evaluations. The material of the study consists of data obtained from face-to-face survey conducted with 97 breeders owning livestock enterprise/herd and observations. As a result of the study, the rate of incidence for subclinical and clinical ketosis at the level of enterprise was determined as 22.7% (22/97). In the analyzes, it was revealed that milk yield in animals with ketosis decreases significantly (P <0.01). On the other hand, it was found that while the average milk yield of a healthy herd is 11.14 kg in the grazing season, this number decreases by 15.2% in the herd with ketosis to 9.45 kg and while the average milk yield of a healthy herd is 5.81 kg in the dormant season, it decreases by 24.3% in the herd with ketosis to 4.40 kg. Although there was no statistically significant relationship in the chi-square analysis conducted within the scope of the study, it was found that while ketosis is not observed in 68.8% (11/16) of enterprises notifying that they give additives to the animals in the grazing season, it is seen in 31.2% (5/16) of them.
As a result, it was determined that the enterprises in Ardahan province do not have sufficient knowledge about ketosis and the animals are not fed enough outside of the pasture.

Anahtar Kelimeler

Ketosis, Ardahan, cattle, traditional feeding

Kaynakça

• Akgül, G. (2014). Subklinik ve klinik ketozisli ineklerde adiponektin düzeyinin ölçülmesi, NEFA, BHBA ve adiponektin düzeyleri aralarındaki ilişkinin belirlenmesi. Bursa, Türkiye, Doktora Tezi, BAÜ.
• Blood, D., Radostits, O., Arundel, J., & Gay, C. (1989). Papillomatosis. Veterinary Medicine & A Textbook of the Diseases of Cattle, Sheep, Pigs, Goats A Histopathological... and Horses. 7th ed., London, Philadelphia, Tokyo, Baillière Tindall.
• Demir P., Aral Y., Sarıözkan S. (2014). Kars İli Süt Sığırcılık İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Üretim Maliyetleri. YYU Vet Fak Derg, 25 (1), 1-6.
• Demir, P., Elmalı, D. A., Serpil, I. Ş. I. K., Tazegül, R., Ayvazoğlu, C. (2013). Kars ili süt sığırcılık işletmelerinde yem kullanımı ve hayvan besleme alışkanlıklarının ekonomik önemi. AÜ Vet Bil Derg, 8(3), 229-236.
• Grummer, R. R. (1995). Impact of changes in organic nutrient metabolism on feeding the transition dairy cow. J Anim Sci, 73(9), 2820-2833. Holtenius, P., & Holtenius, K. (1996). New aspects of ketone bodies in energy metabolism of dairy cows: a review. J Vet Med A, 43(1‐10), 579-587.
• Hossain, S., & Samad, M. (2019). Prevalence of sub-clinical ketosis and its associated cow level risk factors in lactating dairy cross-bred cows in Bangladesh. J Vet Med OH Res, 1(1), 29-38.
• Issi, M., Gül, Y., & Başbuğ, O. (2016). Evaluation of renal and hepatic functions in cattle with subclinical and clinical ketosis. Turk J Vet Anim Sci, 40(1), 47-52.
• Öğün, M. (2008). Kars yöresindeki ineklerde subklinik ketozis prevalansının biyokimyasal yöntemlerle araştırılması. Kars, Türkiye, Doktora Tezi, KAÜ.
• Sahar, M. W., Beaver, A., Weary, D. M., & von Keyserlingk, M. A. (2020). Feeding behavior and agonistic interactions at the feed bunk are associated with hyperketonemia and metritis diagnosis in dairy cattle. J Dairy Sci, 103(1), 783-790.
• Sun, Y., Wang, B., Shu, S., Zhang, H., Xu, C., Wu, L., & Xia, C. (2015). Critical thresholds of liver function parameters for ketosis prediction in dairy cows using receiver operating characteristic (ROC) analysis. Vet Q, 35(3), 159-164.
• Veenhuizen, J., Drackley, J. K., Richard, M., Sanderson, T., Miller, L., & Young, J. (1991). Metabolic Changes in Blood and Liver During Development and Early Treatment of Experimental Fatty Liver and Ketosis in Cows1. J Dairy Sci, 74(12), 4238-4253.