Tuzluluğun İki Buğday Çeşidinin Bazı Fizyolojik ve Biyokimyasal Özellikleri Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2013, Cilt: 23 Sayı: 2, 141 - 148, 01.06.2013

E. ESFANDIARI A. Pourmohammad

Öz

Salinity is one of the most important abiotic stresses reducing wheat yield in most parts of the world. This study was conducted to evaluate the response of two wheat cultivars namely; ‘Karkheh’ (salt sensitive) and ‘Golestan’ (salt tolerant) to salinity stress grown in hydroponic system. The seedlings with 4-5 leafs were incubated under two conditions; lack of salinity (control) and salinity (200 mM NaCl) for 14 days. The results showed significant increase for activities of antioxidant enzymes such as catalase (CAT), ascorbate peroxidase (APX) and guaiacol peroxidase (GPX) in ‘Golestan’ under salinity. Furthermore significant increase in CAT activity was found in ‘Karkheh’ under saline situations compared the control. Salt stress elevated the amounts of malondialdehyde (MDA) in both cultivars. However, the increasing rate in ‘Karkheh’ was more than (two times) that of ‘Golestan’. Moreover, unlike with ‘Karkheh’, membrane stability index was not affected by salinity in ‘Golestan’. Both cultivars displayed increasing trend in Na+ content and Na+ /K + ratio. However, Na+ /K + ratio of ‘Golestan’ was greater than one due to salinity. Also, this cultivar obtained significantly higher amounts for soluble sugars content under salt stress compared to control. The studied parameters elucidated that salt resistance of ‘Golestan’ might be due to increased activity of antioxidant enzymes, low lipid peroxidation, assumingly minimum change in membrane stability index and more Na+ /K + ratio along with significant increase in soluble sugars and its probable ability to isolate Na+ in vacuoles.

Anahtar Kelimeler

Antioxidant enzymes, Oxidative stress, Salinity, Wheat

Evaluation of the Salinity Effects on Some Physiological and Biochemical Characteristics of Two Wheat Cultivars

Öz

Tuzluluk, dünyanın birçok bölgesinde buğday verimi azaltan en önemli abiyotik stres koşullarından birisidir. Bu çalışma, hidroponik sistem ortamında iki buğday çeşidinin [Karkheh (tuza duyarlı) ve Golestan (tuza tolerant)] tuz stresine karşı reaksiyonlarını değerlendirmek amacıyla yürütülmüştür. 4-5 yapraklı fideler 14 gün boyunca tuzsuz ve tuzlu (200 mM NaCl) koşullara tabii tutulmuştur. Sonuçlar, tuz stresi altında katalaz(CAT), askorbat peroksidaz(APX) ve GPX gibi antioksidan enzimlerin Golestan çeşidinde önemli bir artışa neden olduğunu göstermiştir. Ayrıca, Karkheh çeşidinde kontrolle karşılaştırıldığında CAT aktivitesinde önemli bir artış bulunmuştur. Tuz stresi her iki çeşitte de MDA(Malondialdehit) miktarını arttırmıştır. Bununla birlikte Karkheh çeşidindeki artış oranı Golestan çeşidine göre iki kattan daha fazla olmuştur. Ayrıca, Karkheh çeşidinin aksine Golestan çeşidinde memran stabilite indeksi tuzluluktan etkilenmemiştir. Her iki çeşit, Na+ içeriğinde ve Na+ / K + oranında artış eğilimi göstermiştir. Bununla birlikte Golestandaki Na + / K + oranı Golestan çeşidinde Karkheh fazla olmuştur. Ayrıca, bu çeşit kontrolle karşılaştırıldığında önemli ölçüde çözünebilir şeker miktarına sahip olmuştur. Araştırma sonunda incelenen parametreler Golestan çeşidinde tuz toleransı nedeni olarak antioksidan enzim aktivitesinde artış, düşük yağ peroksidasyonu, memran stabilite indeksinde minimum değişiklik ve Na+ /K + oranının yüksek olmasının yanı sıra çözünür şeker miktarında önemli bir artış ve vakuollerdeki Na+ izolasyon yeteneğine bağlı olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Antioksidan enzimler, Buğday, Oksidatif gerilim, Tuzluluk

Kaynakça

• Aebi H (1984). Catalase in vitro. Method of Enzymology 105: 121-126.
• Asada K (2000) The water-water cycle as alternative photon and electron sinks. Phill Trans R Soc Lond B 355: 1419-1431.
• Azizpour K, Shakiba MR, Khosh Kholgh Sima N, Alyari H, Moghaddam M, Esfandiari E, Pessarakli M (2010). Physiological response of spring durum wheat genotypes to salinity. Journal of Plant Nutrition 33: 859-873.
• Baalbaki RZ, Zurayk RA, Adlan MA, Saxena MC (2000). Effect of nitrogen source and salinity level on salt accumulation of two chickpea genotypes. Journal of Plant Nutrition 23: 805–814. Bandehhag A, Kazemi H, Valizadeh M, Javanshir A (2004). Salt tolerance of spring wheat (Triticum aestivum L.) cultivars during vegetative and reproductive growth. Iranian Journal of Agriculture Science 35: 61–71.
• Bhattacharjee S, Mukherjee AK (1996). Ethylene evolution and membrane lipid peroxidation as indicators of salt injury in leaf tissues of Amaranthus lividus seedlings. Indian Journal of Experimental Biology 34: 279–281.