Buğday Sonrası İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Pamuk (Gossypium hirsutum L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 26 Sayı: 2, 245 - 253, 31.05.2016

Osman Çopur Abuzer Yuka

Öz

Bu araştırma, Harran Ovası koşullarında bazı pamuk çeşitlerinde buğday üretimi sonrasında ikinci ürün olarak yetiştirme olanaklarını araştırmak amacıyla planlanmıştır. Denemeler, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eyyübiye Kampusu deneme alanında 2013 ve 2014 yılı yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. 13 pamuk çeşidi (Gossypium hirsutum L.) (Stoneville 373, Stoneville 468, ADNP-01, Gaia, Fantom, Elsa, Gloria, Candia,  DP 396, DP 499, Claudia, Flash ve BA 119) bitki materyali olarak kullanılmıştır. Deneme, tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekerrürlü, her parsel 6 sıralı, sıra arası 70 cm ve sıra üzeri mesafe 20 cm olacak şekilde ekimi yapılmıştır.  Çalışma sonucunda; kütlü pamuk verimi, erkencilik oranı ve koza sayısı yönünden Fantom ve Stoneville 468, bitki boyu yönünden DP 499 ve Gloria, meyve dalı sayısı yönünden Fantom, Elsa ve Gloria, koza kütlü ağırlığı yönünden DP 499, 100 tohum ağırlığı yönünden, Stoneville 373, Çırçır randımanı yönünden Claudia ve Stoneville 468, lif uzunluğu yönünden Gloria ve Gaia, lif inceliği ve lif kopma dayanıklılığı yönünden Gloria ve Candia çeşitlerinin diğer çeşitlere göre üstün değerler oluşturduğu ve lif uzunluk uyumu yönünden ise çeşitler arasında istatistiki olarak önemli düzeyde bir farklılığın olmadığı saptanmıştır. Pamukta ikinci ürün tarımı, sonbaharda erken dönemde oluşan yağışlara bağlı olduğu ve bu nedenle erkenci Fantom ve orta erkenci Stoneville 468 pamuk çeşitleri tercih edilmelidir.

 

Determination of Yield and Yield Components of Cotton Varieties (Gossypium hirsutum L.) Grown as Second Crop after the Wheat

Öz

The aim of this study was to determine suitable cotton varieties grown as second crop wheat-cotton growing system under the Şanlıurfa Harran Plain conditions.  The experiments were conducted on the experimental area of Agricultural Faculty of Harran University at Eyyubiye Campus in 2013 and 2014. Seed of cotton cultivars were sown with the randomize complete block experimental design with the three replications. Thirteen cotton varieties (Stoneville 373, Stoneville 468, ADNP-01, Gaia, Fantom, Elsa, Gloria, Candia, DP 396, DP 499, Claudia, Flash and BA 119) were used as plant material.  Experimental plots were consisted of six rows with 10 m in length; row spacing and intrarow spacing were 70 cm and 20 cm, respectively.  At the result of the study, Fantom and Stoneville 468 varieties for seed cotton yield, first harvest ratio and number of boll per plant; DP 499 and Gloria varieties for plant height; Fantom, Elsa and Gloria varieties for sympodia; DP 499, Flash and ADNP-01 varieties for seed cotton weight per boll; Stoneville 373 variety for seed index; Claudia and Stoneville 468 varieties for ginning outturn; Gloria and Gaia varieties for  fiber length; Gloria and Candia varieties for fiber fineness and fiber strength had superior characteristics compared to the other cultivars. On the other hand, significant differences weren’t found among cotton varieties for fiber uniformity. In the second crop farming of cotton, which is dependent on precipitation occurs in early autumn, and therefore early Fantom and early-mid Stoneville 468 cotton varieties should be preferred.

Kaynakça

• Anonymous (1989). User’s Guide to MSTATC, An Analysis of Agronomic Research Experiments. Michigan State University, USA.
• Anonymous (1997). High Volume Instruments (HVI) Catalog. Costumer information service, No: 40, Volume May, Sweden.
• Anonymous (2014). Lenzing Aktiengesellschaft Werk straße 2 4860 Lenzing, Austri.
• Anonim (2006). Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Şanlıurfa Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Şanlıurfa.
• Anonim (2014). Şanlıurfa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü İklim Veri Değerleri, Şanlıurfa.
• Baran FO (2013). İkinci Ürün Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Pamuğun (Gossypium hirsutum L.) Agronomik ve Teknolojik Özellikleri Üzerine Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Aydın.
• Biyani, VV, Bhale NL (1983). Relative influence of various characters on the yield of upland cotton. Marathwada Agriculture University, Indian Journal of Agriculture Science53 (7): 598-599.
• Bradow JM, Davidonis GH (2000). Quantization of fiber quality and the cotton production-processing interface: A Physiologist's perspectives. The Journal of Cotton Science, 4:34-64
• Çopur O (2006). Determination of yield and yield components of some cotton cultivars in semi arid conditions. Pakistan Journal of Biological Science 9 (14): 2572-2578.
• Ekinci R, Karademir E, Karademir Ç (2008). Diyarbakır ekolojik koşullarında sırta ekilen buğday sonrası anıza II. ürün pamuk (Gossypium hirsutumL.) tarımı olanağının araştırılması. Bitkisel Araştırma Dergisi (2008), 1: 7–11
• Frey M, Douglas K (1992). İplik kalite özelliklerinin daha sonraki işlem kademeleri ve mamul kumaşın görünüşü üzerindeki etkileri. Tekstil Maraton, Temmuz-Ağustos Sayısı, s. 33-38.
• Gençer O, Boyacı K, Yuksek O, Atıcı O (2003). Possibilities of cultivation of cotton (Gossypium hirsutum L.) after the wheat production in Çukurova region and results of the variety trial. Institute of Natural and Applied Sciences University of Çukurova Adana, Turkey, 1: 400-401.
• Karademir E, Karademir Ç, Ekinci R, Karahan H (2006). Güneydoğu Anadolu Bölgesi koşullarında ikinci ürün tarımına uygun pamuk çeşitlerinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (4): 119-126, Adana.
• Karademir E, Karademir Ç, Ekinci R, Sevilmiş U (2015). İleri generasyondaki pamuk (Gossypium hirsutum L.) hatlarında verim ve lif kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye Tarım Araştırmaları Dergisi, 2: 100-107.
• Khan NU, Marwat KB, Hassan G, Batool S, Farhatullah, Makhdoom K, Ahmad W, Khan H (2010). Genetic variation and heritability for cotton seed, fiber and oil traits in Gossypium hirsutum L. Pakistan Jornal Botany, 42(1): 615-625.
• Kılıç Y (2008). Mardin/Derik Ekolojik Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Pamuk (Gossypium hirsutum L.) Çeşitlerinin Tarımsal ve Teknolojik Özellikleri ve bunlar Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Balcalı Adana.
• Kıllı F (2005). Effect of early, normal and late planting dates on yield components of two cotton cultivars under irrigated conditions of Turkey. Innovative Scientific Information & Service Network Bioscience Research, 2(1): 38-42.
• Kıllı F, Bölek Y (2005). Timing of planting is crucial for cotton yield. Acta Agriculturae Scandinavia Section B-Soil and Plant Science, 56: 155-160.
• Özdemir M (2007). Buğday Sonrası İkinci Ürün Pamuk (Gossypium hirsutum L.) Üretiminde Ekim Sıklığının Verim ve Lif Teknolojik Özelliklere Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kahramanmaraş.
• Reddy RY, Sarma ASR (2014). Genetic variability for yield components and fibre characters in cotton Gossypium arboreum L.). Plant Archives, 14 (1): 417-419.
• Worley SJR, Harmon HR, Harrel DC, Culp TW (1976). Ontogenetic model of cotton yield. Crop Science, 16: 30-34.