Van ve Erciş Yöresindeki Sığır ve Koyunlarda Kene Türlerinin Belirlenmesi ve Mevsimsel Dağılımı

Yıl 2011, Cilt: 22 Sayı: 3, 133 - 137, 01.09.2011

Ali Bilgin Yılmaz M.serdar Değer

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Van ve Erciş Yöresindeki Sığır ve Koyunlarda Kene Türlerinin Belirlenmesi ve Mevsimsel Dağılımı

Öz

Bu çalışma Van ili mezbahasına kesim için getirilen sığır ve koyunlarda ve Erciş ilçesinde sığır ve koyunlarda kene enfestasyon durumunun tespit edilmesi amacıyla yapıldı. 2009 Mart–2010 Nisan ayları arasında 2518 adet koyun ve 398 adet sığır kene yönünden muayene edilmiştir. Koyunların %70.8’nin, sığırların %37.5’nin kene ile enfeste olduğu bulunmuştur. Toplanan 2518 kenenin %27’si Dermacentor marginatus, %20.2’si Rhipicephalus bursa, %20.2’si Haemaphysalis parva, %17.7’si Rhipicphalus turanicus, %5’i Rhipicephalus sanguineus, %2.8’i Haemaphysalis punctata, %2.8’i Haemaphysalis sulcata, %1.1’i Hyalomma a. anatolicum, %1’i Dermacentor niveus, %0.5’i Hyalomma eagypticum, %0.5’i Hyalomma m. marginatum, %0.4’ü Hyalomma a. excavatum, %0.2’si Ornithodorus lahorensis ve %0.2’si Argas persicus olarak bulunmuştur. Çalışma lokalitelerinde tespit edilen Rhipicephalus türleri yaz aylarında yoğun görülmesine karşın, kış aylarında tespit edilememiştir. Haemaphysalis türleri sonbahar ve kış aylarında yoğun olarak görülmüştür. Dermacentor türleri ilkbahar, sonbahar ve kış aylarında görülmüş ve Hyalomma türlerinin tamamı yaz aylarında tespit edilmiştir. Sonuç olarak Van ili ve Erciş ilçesinde kene enfestasyonlarının ileri düzeyde olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Sığır, Koyun, Kene, Erciş, Van

Kaynakça

• Akdemir C (2001). Van yöresi koyunlarında bulunan kene türlerinin (Fam:İxodidae) tespiti ve epidemiyolojisi üzerine araştırmalar. Doktora tezi. Parazitoloji Anabilim Dalı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Aydın L, Bakırcı S [2007]. Geographical distribution of ticks in Turkey. ParasitoI Res, 101,163—166.
• Aydın L [2000). Güney Marmara Bölgesi ruminantlarında görülen kene türleri ve yayılışları. TParasitoI Derg, 24,194—200. YYU Vet Fak Derg
• Coşkuner MR [1971). Yurdumuzda görülen kene türlerinden bazılarının biyolojisi ve naklettikleri protozoon hastalıkları üzerine araştırmalar. Etlik Vet Bak Enst Derg, 3, 11-12. 42-54.
• Değer MS, Biçek K, Özdal N, Yılmaz AB, Denizhan V, Hallaç B, Sona A [2010). Van'ın Erciş ilçesinde kene tutunması şikayeti ile sağlık kuruluşlarına başvuran kişilerden toplanan kenelerin türlere göre dağılımı. YYU Vet Fak Derg, 21,95—98.
• Estrada-Pena A, Bouattour A, Camicas ]L, Walker AR, [2004]. Tick of domestic animals in the Mediterranean Region: a Guide to identiŞcation of Species. Published by Universty of Zaragoza, Spain.
• Göksu K [1967]. Batı Karadeniz Bölgesi illerinde sığırlarda müşahade edilen Babesia enfeksiyonları ve kene enfestasyonları. Ankara Univ Vet Fak Derg, 15,46—57.
• Güler S [1982]. Ankara ve civarındaki koyun ve keçilerde kış Ixodide'leri üzerine araştırmalar. Uludağ Üniversitesi Vet Fak Derg, 1, 4-5—54.
• Güralp N [1984]. The revelance of parasitic diseases of animal in Turkey. A Ü Vet Fak Derg, 31 (3), 304—315.
• Harald N (1962). Zecken aus Der Turkei und Dem Karakorum (Acari, Ixodidae). Z. Parasitenkunde, 22, 111-113.
• Hoffmann G, Horchner F, Schein, E Gerber H [1971]. Saisonales auftreten von zecken und Piroplasmen bei haustieren in den
• Asiatischen Provinzen der Türkei. Berl. Munch. Tierarztl. Wochenschr, 94,152-156.
• Hoogstraal H (1959). Biological observations on certain Turkish Haemaphysalis tick (Ixodidae). ] Parasite], 4-5. 227-232.
• Hoogstraal H, Valdez R (1980). Ticks (Ixodidea) from wild sheep and goats ın Iran and veterinary lmplications, Field Museum of Natural l-Iistory. 6.1-16.
• Karaer Z [1983]. Ankara ili civarında bulunan kene türleri ile Hyalomma detritum'un (Schuleze 1919) bazı ekolojik özellikleri üzerine çalışmalar. Tübitak VII. Bilim Kongresi Tebliğleri.
• Karaer Z, Yukarı BA, Aydın L [1997]. Türkiye keneleri ve vektörlükleri. In: Özcel MA, Daldal N (eds) Parazitoloji'de artropod hastalıkları ve
• vektörler. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, Türkiye, pp 363-458.
• Kurtpınar l-I [1954]. Türkiye keneleri: morfoloji, biyoloji, konakçı
• yayılışları ve medikal önemleri. Güven matbaası, Ankara.
• Merdivenci A [1969]. Türkiye keneleri üzerine araştırmalar. Istanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fak Yayını, pp 14-43-1448.
• Mimioğlu M [1954]. Die Schildzecken (lxodidade) der haustiere in der Türkei,Ankara Univ Vet Fak Derg, 1,20—35.
• Mimioğlu M, Yarar MT [1961]. Türkiyede ilk Ambloyamma variegatum (Fabricius 1974-) olayl. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 8.239-24-0.
• Oytun HS (194-7). Keneler, zararları ve savaş çareleri. YZE Basımevi, Ankara,p109.
• Özkoç Ü, Onar E, Doğru C [1982]. Marmara Bölgesinde Rhipicephalus bursa (Ixodidea)'nın mevsim etkinliğinin koyunların Babesia ovis enfeksiyonunun epidemiyoloji ile ilişkisi üzerine araştırmalar. Pendik Vet Mik Ens Derg, 14,1-2.
• Pomerantzev Bl [1950]. Fauna of USSR, Arachinda ixodid ticks (Ixodidae) Paukobraznye, n.s 4-1, 4- (2), 186—192.
• Robson ]. Robb M] [1967]. Ticks (Ixodidea) of domestic animals in Iraq. spring and early summer infestations in the Liwas Baghdad. Kut,
• Amara and Basra,]Med Ent, 4 (3), 289—293.
• Robson ], Robb M]. Al-Wahayyib T (1968). Ticks (Ixodidea) of domestic animals in Iraq. summer infestations in the Liwas of l-Iilla, Karbala. Diwaniya and Nasiriya,]Med Ent, 5 (1), 27—31.
• Robson ]. Robb M]. Hawa IN, Al-Wahayyib T (1968). Ticks (Ixodidea) of domestic animals in Iraq, Part 6 Distribution,]Med Ent, 6 (2). 125—127.
• Salçuk MR [2005]. Van'ın Çatak ilçesinde Argasidae kenelerinin yayılışı.
• Y.Y.Ü. Sağ. Bil. Ens., Parazitoloji A D, Yüksek Lisans Tezi, Van.
• Sayın F. Dumanlı N [1982). Elazığ bölgesi evcil hayvanlarında görülen kene (Ixodiade) türleri ile ilgili epizootiyolojik araştırmalar. Ankara Vet Fak Derg, 29,344—362.
• Sonenshine D E (1991). Biology of Ticks. Vol 2. Oxford Universty Pres.
• Sonenshine D E. Ziv M (1971). Ecological studies on ticks infesting sheep and small mammals in an unimproved semidesert pasture in Israel. ] Med Ent, 8,683—686.
• Taşçı S [1989]. Van Bölgesinde sığır ve koyunlarda görülen kene türleri ile bunların taşıdığı kan parazitleri (Protozoon) arasındaki ilişkiler.
• Ankara Üniv VetFak Derg, 36, 53—63.
• Yukarı BA [2002). Burdur yöresinde sığır, koyun ve keçilerde kene (Ixodidae) türlerinin yayılışı, Burdur 1—20.
• Zeybek H [1980). Samsun koyun ve kuzularlnda paraziter fauna saptama çalışmaları. A Ü Vet Fak Derg, 27, 215—236.
• Zeybek A, Kalkan A [1984]. Ankara yöresinde mera kenelerinin yayılışı ve mevsimlerle ilişkisi. Etlik Vet Mik Enst Derg, 5 (6—7), 14—21. 137