Norduz Koyunlarında Mevsim Dışı Koç Katımının Döl Verimine ve Kuzularda Yaşama Gücüne Etkisi

Yıl 2006, Cilt: 17 Sayı: 1, 99 - 102, 01.06.2006

Orhan Yılmaz Mürsel Küçük Hüseyin Denk Memiş Bolacalı

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Norduz Koyunlarında Mevsim Dışı Koç Katımının Döl Verimine ve Kuzularda Yaşama Gücüne Etkisi

Öz

Bu araştırma, Norduz koyunlarında mevsim dışı koç katımının döl verimine ve kuzularda yaşama gücüne etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada 260 baş Norduz koyun ve 9 baş Norduz koç kullanılmıştır. Koyunlar ilk olarak normal tohumlama mevsimi olan Ekim (2002 yılı) ayında tohumlanmıştır. Bu tarihten 8 ay sonra (Temmuz, 2003 yılı) koyunların arasına koç katılarak kızgınlığa gelmeleri sağlanmış ve ikinci kez tohumlanmışlardır. Döl verimi özelliklerinden östrus, doğum, tek doğum, ikiz doğum ve kuzu verim oranları ile bir doğuma düşen ortalama kuzu sayısı Ekim tohumlamasında sırasıyla % 95.4, % 89.6, % 89.3, % 10.7, % 99.2 ve 1.1; Temmuz tohumlamasında % 54.9, % 42.6, % 91.3, % 8.7, % 46.3 ve 1.1 olarak tespit edilmiştir. Her iki tohumlama dönemine ait östrus, doğum ve kuzu verim oranları arasındaki farklılıklar oldukça önemli (P0.05). Sonuç olarak, Norduz koyunlarında mevsim dışı koç katımının koyunlarda döl verimi ve kuzularda yaşama gücüne etkisini incelemek amacıyla yapılan bu çalışmada, bölgede normal tohumlama mevsimi dışında da döl alınabileceği, ancak bu mevsimde elde edilen döl verim özelliklerinin normal tohumlama mevsimindeki değerlerden çok düşük olduğu saptanmıştır. Bu nedenle, kuzulama aralığının kısaltılması yerine koyunların normal yetiştirme döneminde tohumlanmalarının daha uygun olacağı sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Koyun, döl verimi, kuzulama aralığı, mevsim dışı

Kaynakça

• Akçapınar H, Özbeyaz C (1999): Hayvan Yetiştiriciliği Temel Bilgileri. Kariyer Matbaacılık Ltd. Şti. Ankara.
• Akçapınar H (2000): Koyun yetiştiriciliği. İsmat Matbaacılık Ltd Şti, Ankara.
• Aşkın Y (1982): Akkaraman ve Anadolu Merinosu Koyunlarında Eksogen Hormon Kullanarak Kızgınlığın Senkronizasyonu ve Döl Veriminin Denetlenmesi. (Doçentlik Tezi). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara.
• Baş S, Özsoy M K, Vanlı Y (1986): Koç Katımı Öncesi Farklı Sürelerde Yemlemenin Koyunlarda Döl Verimine, Kuzularda Büyüme ve Yaşama Gücüne Etkileri. Doğa Veteriner Hayvancılık Dergisi, 10, (3): 221-234.
• Batmaz E S, Başpınar H (1999): Karacabey Merinosu Koyunların Yarı-Entansif Koşullarda Kuzulama Aralığının kısaltılması Üzerine Bir Çalışma. Tr. J. of Veterinary and Animal Sciences. 23, (4): 665-672.
• Bingöl M (1998): Norduz Koyunlarının Döl ve Süt Verimi ile Büyüme-Gelişme ve Dış Yapı Özellikleri. (Doktora Tezi). YYÜ. Fen. Bil. Enst., Van.
• Bingöl M, Aygün T, Gökdal Ö, Yılmaz A (2006): The Effects of Docking on Fattening Performance and Carcass Characteristics in Fat-Tailed Norduz Male Lambs. Small Ruminant Research. 64, 101–106.
• Cristian R S, Suvela M (1999): Out-of-Season Lambing of Finnish Landrace Ewes. Small Ruminat Research. 31, (3): 265-272.
• Derycke G, Bister J L, Paquay R (1990): Reproductive Capacity in Rams: Effect of Season and Breed. Abstracts. Vol. II. 244. 41st Ann. Meet. Eur. Ass. Anm. Prod. 9-12 July, Toulouse.
• Karaca O, Aşkın Y, Cemal İ, Çivi A (1996): Doğu Anadolu Geleneksel Koyun Yetiştirme Sistemlerinin Çağdaş Islah Programları Bakımından Potansiyelleri. Hayvancılık 96 Ulusal Kongresi. Cilt 1: Bildiriler. 18-20 Eylül 1996. İzmir Ticaret Odası ve E. Ü. Zir. Fak. Zootekni Bölümü. İzmir.
• Kaymakçı M, Sönmez R (1992): Koyun Yetiştiriciliği. Hasad Yayıncılık Hayvancılık Serisi No: 3. İstanbul.
• Minitab (1996): Minitab Reference Manual. Minitab, Inc., State College, PA.
• Odabaşıoğlu F, Öztürk Y, Arslan M (1995): Akkaraman, Hampshire Down X Akkaraman (F1) ve Corriedale X Akkaraman (F1) Kuzularda Yaşama Gücü ve Büyüme Özelliklerinin Araştırılması. YYÜ. Sağlık Bilimleri Dergisi 2, 98-105.
• Özsoy M K, Vanlı Y (1986): Merinos ve Morkaraman Irkları ile Melezlerin Yaşama Gücü ve Büyüme Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması. Doğa Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi, 10, (2): 193-197.
• Sönmez R, Kaymakçı M (1987): Koyunlarda Döl Verimi. Ege Ünv. Zir. Fak. Yayınları No: 404, İzmir.
• Sundrum A (2001): Organic Livestock Farming: A Critical Review, Livestock Production Science, 67(3):207-215.
• Vesely J A, Swierstra E E (1985): Year-Round Breeding of Crossbred Dorset of Finnish Landrace Ewe Using A Synthetic Light Regimen . J. Anin. Sci. 61, 329-336.
• Walton P, Robertson H A (1974): Reproductive Performance of Finnish Landrace Ewes Mated Twice Yearly. Can. J. Anim. Sci. 54, 35-40.
• Yavuzer Ü (2005): The Possibilities of Twice- Yearly Lambing of Awassi Sheep Ewes Without Using Hormones in an Organic Animal Production System. Turk J Vet Anim Sci. 29, 27-30.