Mediterranean Region Studies of Mainstreaming Biodiversity Conservation and Sustainable Use for Improved Human Nutrition and Wellbeing Project

Yıl 2017, Cilt: 27 Sayı: 2, 9 - 16, 15.12.2017

Saadet Tugrul Ay Ahu Cınar Fırat Ayas Kadriye Yuksel Orcun Cınar Sevinc Karabak

Öz

Mainstreaming biodiversity conservation and
sustainable use for improved human nutrition and wellbeing” project is being
carried out in three pilot sites in Turkey. Mediterranean pilot site
contains high mountain steps of Taurus Mountains and Central Anatolian steps
where transition zone between Irano-Turanian and Mediterranean
biogeographic regions exists. This site has highest endemism rate in Turkey.
Mediterranean pilot site includes 4 cities as Antalya, Konya, İçel and Karaman include 17 districts and 31 villages.
In the Mediterranean Region 20 taxa; 16
of them using for nutrition, 3 of them using as folk medicine 1 is local race
(cultivated). People
in the rural area use many plant for nutritional and medical purpose. These
species have been selected and collected from nature and local bazaars.
Plant materials have been sent to the Bursa Food and Forage Control Central
Research Institute for content analysis, Proximities, dietary fiber, vitamins and minerals were assayed using
standard methods and reference materials. Plants are analyzed to the Western Mediterranean Agricultural Research Institute, Medicinal
and Aromatic Plants Central Research Institute for antioxidant properties.
Antioxidant activity analysis (two method using) was completed for all priority
species of the project. The antioxidant activity analyses were done according
to the DPPH and TEAC methods.  

Anahtar Kelimeler

Wild edible plants, Mediterranean Region, medicinal food, biodiversity, traditional knowledge, socio-economic surveys

İnsan Beslenmesi ve Refahının İyileştirilmesi için Biyoçeşitliliğin Korunması ve Sürdürülebilir Kullanımının Yaygınlaştırılması Projesi Akdeniz Bölgesi Çalışmaları

Öz

"İnsan Beslenmesi ve Refahı İçin Biyolojik
Çeşitliliğin Korunması ve Sürdürülebilir Kullanımı” projesi Türkiye'de üç pilot
bölgede yürütülmektedir. Akdeniz pilot bölgesi, İran-Turan ve Akdeniz
biyocoğrafik bölgeleri arasındaki geçiş bölgesinde bulunduğu Toros Dağlarının
yüksek dağ steplerini ve Orta Anadolu steplerini içerir. Bu bölge endemik
olarak en yüksek orana sahiptir. Akdeniz'de pilot bölgesinde 4 il; Antalya, Konya,
İçel ve Karaman'da 17 ilçe ve 31 köy çalışılmıştır. Akdeniz Bölgesi'nde bulunan 20
takson; Bunlardan 16'sı beslenme için, 3'ü halk hekimliği ve 1'i yerel tür
(yetiştirilen) olarak kullanılıyor. Kırsal alanda yaşayan insanlar, beslenme ve
tıbbi amaçla birçok bitki kullanıyorlar. Bu türler doğadan ve yerel pazarlardan
seçilmiş ve toplanmıştır. Bitki
materyalleri içerik analizi için Bursa
Yem ve Yem Kontrol Merkezi Araştırma Enstitüsüne gönderildi. Beslenme
değerleri, diyet lifi, vitaminler ve mineraller standart yöntemler ve referans
malzemeler kullanılarak analiz edilmiştir. Bitkilerin, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma
Enstitüsü, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Merkezi Araştırma Enstitüsü’nde
antioksidan aktivite analizleri yapılmıştır. Projenin tüm öncelikli türleri
için antioksidan aktivite analizi (iki yöntem kullanılarak) tamamlanmıştır. Antioksidan aktivite analizleri
için DPPH ve TEAC yöntemleri kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yabani yenilebilir bitkiler, Akdeniz Bölgesi, tıbbi gıda, biyoçeşitlilik, geleneksel bilgi, sosyo-ekonomik anketler

Kaynakça

• Achigan-Dako, E. G., O. E. Sogbohossou, and P. Maundu. 2014. Current knowledge on Amaranthus spp.: research avenues for improved nutritional value and yield in leafy amaranths in sub-Saharan Africa. Euphytica 197 (3): 303-317.
• Ayas, F., R. Toker, N. Cinar, and F. Uysal. 2014. Alıç (Crataegus orientalis) yaprağında farklı ekstraksiyon uygulamalarının antioksidan aktivite, toplam fenolik madde ve flavonoid miktarları üzerine etkileri. Bildiri kitabı ss. 666-671. II. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu-Yalova 23-25 Eylül 2014.
• Ayas, F., K. Yuksel, O. Cinar, F. A. Vuran, and S. Tugrul Ay. 2017. The Antioxidant Capacities of Wild Species Collected from Turkey within the GEF-funded Biodiversity for Food and Nutrition (BFN) Project. Abstract book p. 36. International Symposium on Biodiversity and Edible Wild Species. 3-5 April 2017, Antalya, Turkey.
• Baytop, T. 1999. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi Geçmişte ve Bugüne. Nobel Tıp Kitabevleri s. 236-237. 

• Birk, Y. 1993. Anti-nutritional factors (ANFs) in lupin and other legume seeds: Pros and cons. p. 424-429. In: Martins and da Costa (eds.), Advances in lupin research. Proc. 7th Int. Lupin Conf. held at Evora, Portugal, 18-23 April.
• Biesalski, H. K., P. J. Aggett, R. Anton, P. S. Bernstein, J. Blumberg, and R. P. Heaney. 2011. Scientic substantiation of health claims: evidence-based nutrition. Nutrition 27: S1-S20.
• Bharucha, Z., and J. Pretty. 2010. The roles and values of wild foods in agricultural systems. Phil. Trans. R. Soc. B. 365: 2913-2926.
• Carvalho, A. M., and R. Morales. 2010. Persistence of wild food and wild medicinal plant knowledge in a north-eastern region of Portugal. In M. Pardo-de-San-tayana, A. Pieroni and R. Puri (Eds.), Ethnobotany in the new Europe: People, health and wild plant resources (pp. 147-171). Oxford, UK: Berghahn Books.
• Cemeroglu, B. 2010. Gıda analizleri. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, s. 682. Dogan, Y. 2012. Traditionally used wild edible greens in the Aegean Region of Turkey. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 81: 329-342.
• Etkin, N. L. 1996. Medicinal cuisines: diet and ethnopharmacology. International Journal of Pharmacognosy 34: 313-326.
• Erbas, M., M. Certel,, and M. K. Uslu. 2005. Some chemical properties of white lupin seeds (Lupinus albus L.) Food Chemistry 89: 341-345.
• Formisano, C., D. Rigano, F. Senatore, M. Bruno, and S. Rosselli. 2010. Volatile constituents of the aerial parts of white salsify (Tragopogon porrifolius L., Asteraceae), Nat Prod Res 24: 663-668.
• Guarrera, P. M. 2003. Food medicine and minor nourishment in the folk traditions of Central Italy (Marche, Abruzzo and Latium). Fitoterapia 74: 515-544.
• Heinrich, M., M. Leonti, S. Nebel, and W. Peschel. 2005. “Local food-nutraceuticals”: an example of a multidisciplinary research project on local knowledge. Journal of Physiology and Pharmacology 56: 5-22.
• Iosefa, T., M. Taylor, D. Hunter, and V. S. Tuia. 2013. Community Biodiversity Management (ISBN13: 978-0-415-50220-7), 285 p.
• Johns, T., and P. Maundu. 2006. Forest biodiversity, nutrition and population health in market-oriented food systems. Unasylva 57: 34-40.
• Mavengahama, S., M. Mc Lachlan, and W. De Clercq. 2013. The role of wild vegetable species in household food security in maize based subsistence cropping systems. Food Security 5 (2): 227-233.
• Mora, C., D. P. Tittensor, S. Adl, A. G. Simpson, and B. Worm. 2011. How many species are there on Earth and in the ocean?. PLoS biology. 9 (8): e1001127.
• Morales, P., I. C.F.R. Ferreira, A. M. Carvalho, M. C. Sánchez-Mata, M. Cámara, V. Fernández-Ruiz, M. Pardo-de-Santayana, and J. Javier Tardío. 2014. Mediterranean non-cultivated vegetables as dietary sources of compounds with antioxidant and biological activity. LWT - Food Science and Technology 55: 389-396-DOI: 10.1016.
• Pardo-de-Santayana, M., J. Tardío, and R. Morales. 2005. The gathering and consumption of wild edible plants in the Campoo (Cantabria, Spain). International Journal of Food Sciences and Nutrition 56: 529-542.
• Powell, B., A. Ouarghidi, T. Johns, M. I. Tattou, and P. Eyzaguirre. 2014. Wild leafy vegetable use and knowledge across multiple sites in Morocco: a case study for transmission of local knowledge?. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 10 (1): 34.
• Putnam, D. H., S. R. Simmons, and L. L. Hardman.1993. Vernalization and seeding date effect on yield and yield components of white lupin. Crop Sci. 33: 1076-1083. Rao, P. J. Matthews, P.B. Eyzaguirre, and D. Hunter (eds). 2010. The Global Diversity of Taro: ethno- botany and conservation, Bioversity International, Rome, Italy, pp 185-201.
• Scoones, I., M. Melnyk, and J. N. Pretty. 1992. Hidden Harvest: Wild Foods in Agricultural Systems. A. Literature review and annotated bibliography. IIED, UK.
• Turner, N. J., L. J. Luczaj, P. Migliorini, A. Pieroni, A. L. Dreon, L. E. Sacchetti, and C. A. Tenkerian. 2011. Anticancer and antioxidant Effects of Tragopogon porrifolius extract, Master Thesis, Lebanon.
• Turan, M., S. Kordali, H. Zengin, A. Dursun, and Y. Sezen. 2003. Macro and micro mineral content of some edible leaves consumed in eastern Anatolia, Acta Agr. Scand B-S P 53: 129-137.
• Tugrul Ay, S., A. Cinar, F. Ayas, S. Karakabak, N. Guzelsoy, and O. Ucurum. 2017. Foxtail lilly (Eremurus spectabilis M. Bieb) as Priority Species of Biodiversity for “Food and Nutrition Project” of Turkey. Abstract book p. 36. International Symposium on Biodiversity and Edible Wild Species. 3-5 April 2017, Antalya, Turkey.
• Tuzlaci, E., and M. K. Erol. 1999. Turkish folk medicinal plants. Part II: Eğirdir (Isparta) Fitoterapia 70 (6): 593-610.
• Ugur, A., N. Sarac, O. Ceylan, M. Emin Duru, G. Omken, and O. Varol. 2009. Chemical Composition of Endemic Tragopogon oligolepsis and Studies on the Antimicrobial Activity Against Multi- antibiotic Resistant Bacteria, Nat. Prod. Res. 24: 861-872.
• Vinceti, B., A. Ickowitz, B. Powell, K. Kehlenbeck, C. Termote, B. Cogill, and D. Hunter. 2013. The contribution of forest foods to sustainable diets. Unasylva 64: 54-64.
• Vira, B., C. Wildburger, and S. Mansourian. 2015. Forests, Trees and Landscapes for Food Security and Nutrition; A Global Assessment Report. IUFPRO World Series Volume 33. Vienna. 172p.
• Yanez, E. 1996. Sweet lupin as a source of macro and micro nutrients in human diets. Proc. 8th Int. Lupin Conf., Pacific Grove, California. 11–16 May, 1996. Univ. California, Davis.
• Zidorn, C, B. O. Petersen, V. Sareedenchai, E. P. Ellmerer, and J. O. Duus. 2010. Tragoponol a Dimeric Dihydroisocoumarin from Tragopogon porrifolius L., Tetrahedron Lett. 51: 1390-1393.