Gümüşhane yöresinde yetiştirilen bazı standart ve mahalli elma (Malus communis L.) çeşitlerinin pomolojik özellikleri

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 59 - 64, 01.12.2015

Mehtap Şenyurt Özgün Kalkışım Turan Karadeniz

Öz

Çalışma, Gümüşhane merkez ilçede yetişen bazı standart ve mahalli elma çeşitlerinin pomolojik özelliklerini belirlemek amacıyla 2011–2012 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada meyvelerin pomolojik özelliklerinden; meyve ağırlığı (g), meyve eni ve boyu (mm), meyve sap uzunluğu ve kalınlığı (mm), meyve sap çukuru genişliği ve derinliği (mm), meyve çiçek çukuru genişliği ve derinliği (mm), çekirdek evi uzunluğu ve genişliği (mm), meyve eti sertliği (kg/cm2), meyve et ve kabuk rengi, çekirdek sayısı (adet), çekirdek ağırlığı (g), meyve tadı, suda çözünen toplam kuru madde (SÇKM,%), pH, titre edilebilir asitlik miktarı (%) incelenmiştir. İncelenen çeşitlerde meyve ağırlığı 80.70-195.61 g, meyve boyu 52.09-66.29 mm, meyve eni 57.27-80.77 mm, meyve eti sertliği 6.27-9.39 kg/cm2, suda eriyebilir toplam kuru madde % 11.50-%15.25, pH 3.53-4.87, titre edilebilir asitlik %0.20-%1.24 arsında bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Elma, mahalli çeşit, pomoloji, Gümüşhane

Kaynakça

• Acar , Ş., 2007. Ünye (Ordu) ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Elma ve Armut Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. ODÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. Ordu. s.127
• Akça, Y., Şen, S.M., 1991. Van ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. Y.Y.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1): 109-128.
• Anonim, 1983. Türk Standartları Enstitüsü, UDK, 634.11, Ankara.
• Anonim, 2014a. http://faostat3.fao.org/browse/Q/QC/E
• Anonim, 2014b. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp /bitkisel.zul
• Aygün, A., Ülgen, A., 2009. Rize’de Yetiştirilen Demir Elma (Malus communis L.) Çeşidinin Bazı Meyve Özelliklerinin Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2 (2):201-205.
• Balta F, Uca O., 1996. Iğdır’da Yetiştirilen Önemli Yazlık Mahalli Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri. Y.Y.Ü.Z. F. Dergisi, 6 (1): 87-95.
• Çorumlu, M.S., 2010. Çorum İli İskilip İlçesinde Yetiştirilen Bazı Yerel Elma (Malus communis L.) Çeşitlerinin Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniv. Fen Bil. Enstitüsü, Ordu, 92 s.
• Güleryüz, M., 1977. Erzincan’da Yetiştirilen Bazı Önemli Elma ve Armut Çeşitlerinin Pomolojileri ve Döllenme Biyolojileri Üzerine Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi Yayınevi, No:229 Erzurum,181s.
• Gürel, H. B., 2010. Ordu Merkez İlçede Yetişen Elma (Malus Communis L.) Tiplerin Fenolojik, Pomolojik ve Morfolojik Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Ünv. Fen Bil. Ens., Ordu, 99 s.
• İslam, A., Bostan, Z., Yılmaz, E., 2009. Trabzon İli Yomra İlçesinde Yetişen Yomra Elmasının Pomolojik ÖzellikleriÜzerine Bir Araştırma. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2 (2):107-110.
• Kaygısız, H., 2004. Elma Yetiştiriciliği. Hasad Yayıncılık, Üçüncü Baskı, ISBN 975-8377-14-0, İstanbul.
• Karadeniz, T., Gökalp, G., Kabay, T., 1996. Ulus ve Maden Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Elma Çeşit ve Tipleri Üzerinde Pomolojik ve Morfolojik Ça¬lışmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, 6(2); 115-125.
• Karadeniz, T., Akdemir, E. T., Yılmaz, İ., Aydın, H., 2013. Piraziz Elmasında Klon Seleksiyonu. Ordu Üniversitesi Akademik Ziraat Dergisi, 2(1): 17-22 (2013).
• Karlıdağ H, Eşitken A., 2006. Yukarı Çoruh Vadisinde Yetiştirilen Elma ve Armut Çeşitlerinin Bazı Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üni. Zir. Fak. Tarım Bilimleri Dergisi (J.Agric. Sci.), 16(2): 93-96.
• Kaya, T., Balta, M.F., 2007. Gevaş Yöresi Elma Seleksiyonları–1. V.Ulusal Bahçe Bitkileri. Kongresi, 4-7 Eylül 2007, 570-574. Erzurum.
• Kazankaya, A., Yonar, Y., Başer, S., Doğan, A., Çelik, F., Yaviç, A., 2009. Erciş ve Muradiye Yörelerinde Doğal Olarak Yetişen Mahalli Elma Çeşitlerinin Bazı Meyve ve Ağaç Özellikleri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2 (2):89-94, Karaman.
• Okcu, M., 2012. Gümüşhane İlinin Tarımsal Yapısı. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (2): 93-103, Gümüşhane.
• Özkan, Y., Celep, C., 1995. Tokat İlinde Yetiştirilen Yerel Elma Çeşitlerinin Pomolojik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 12/1: 8-14. Tokat
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Ç.Ü.Z.F. Yayınları, No: 128, Adana. 486s.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M., 2004. Elma Yetiştiriciliği. Ilıman İklim Meyve Türleri (Yumuşak Çekirdekli Meyveler) Cilt-II. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi,198 s, İzmir.
• Özrenk, K., Gündoğdu, M., Kaya, T., Kan, T., 2011. Çatak ve Tatvan Yörelerinde Yetiştirilen Yerel Elma Çeşitlerinin Pomolojik Özellikleri. YYÜ TAR. BİL. DERG. 21(1):57-63.
• Richard, L., 1991. Pears In: J.N. Moore and J.R. Ballington jr (Eds) Genetic Reseources of Temp, Fruit and Nut Crops. Volume II. Acta Hort, 290 chapter 14:655-699
• Şen, S.M., Bostan, S.Z., Cangi, R., Kazankaya, A., Oğuz, H.İ., 1992. Ahlat ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri. YYÜZF Dergisi, 2(2): 53-65.