Tarımsal Sulamada Kullanılan Yenice ve Davutköy Göletlerinin (Yenice, Çanakkale) Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 115 - 122, 26.12.2017

Kahraman Selvi Seda Özdikmenli Tepeli Burcu İleri Ramazan Yıldız

Öz

Bu çalışmada;
Yenice’nin (Çanakkale) en önemli tarımsal sulama kaynağı olan Yenice ve
Davutköy Göletlerinin sudaki ağır metal derişimlerinin mevsimsel olarak
belirlenmesi amaçlanmıştır. Yapılan analizlere göre; metal konsantrasyonlarının
insan kaynaklı faaliyetlerin ve yağışların etkisi ile ilkbahar ve sonbahar
mevsimlerinde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Elde edilen veriler ışığında;
Yenice ve Davutköy Göletlerinin metal kirliliği açısından bir risk
oluşturmadığı, İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik (TS266) ve Yerüstü
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (YSKYY)’ e göre I. sınıf kalitede olduğu ve
gölet sularının tarımsal sulama için uygun olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ağır Metal Kirliliği, Su Kalitesi, Yenice Göleti, Davutköy Göleti, Çanakkale

Kaynakça

• Akçay H, Oğuz A, Karapire C (2003) Study of heavy metal pollution and speciation in Büyük Menderes and Gediz river sediments. Water Research 37, 813-822.
• Arslan, N., Tokatlı, C., Çiçek, A., & Köse, E. (2011). Determination of Some Metal Concentrations in Water and Sediment Samples in Yedigöller Region (Kütahya). Review of Hydrobiology, 4(1), 17-28.
• Asri F.Ö., Sönmez S., Çıtak S., 2007. Kadmiyumun Çevre ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Derim, 24(1): 32-39.
• ATSDR., 2000. Toxicological Profile for Manganese. U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service, Agency for Toxic Substances and Disease Registry, Atlanta, GA.
• Aydoğdu, M.H., Mancı, A.R., ve Aydoğdu, M., 2015. Tarımsal Su Yönetiminde Değişimler; Sulama Birlikleri, Fiyatlandırma ve Özelleştirme Süreci. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52): 146-160.
• Balkıs N. ve Aksu A., 2012. Batı Karadeniz Şelfi’nde Suda, Midyede ve Yüzey Sedimentlerinde Metal Kirliliği. Ekoloji 21 (82): 56-64.
• Başyiğit, B., Tekin-Özan S. (2013). Concentration of some heavy metals in water, sediment, and tissues of pikeperch (Sander lucioperca) from Karataş Lake related to physico- chemical parameters, fish size, and seasons. Polish Jour-nal of Environmental Studies 22 (3): 633-644.
• Benzer, S., Arslan, H., Uzel, N., Gül, A., & Yılmaz, M. (2013). Concentrations of metals in water, sediment and tissues of Cyprinus carpio L., 1758 from Mogan Lake (Turkey). Iranian Journal of Fisheries Sciences, 12(1), 45-55.
• Çakır, M. ve Minareci, O., 2015. Işıklı Gölü ve Işıklı Çayı’nda (Çivril-Denizli) Deterjan, Fosfat ve Bor Kirliliğinin Araştırılması. Turkish Journal Of Aquatic Sciences, 30(1): 23-34.
• Çavuşoğlu, K., Gündoğan, Y., Arıcı, Ş. Ç., ve Kırındı, T., 2016. Mytilus sp. (Midye), Gammarus sp. (Nehir Tırnağı) ve Cladophora sp. (Yeşil Alg) Örnekleri Kullanılarak Kızılırmak Nehrindeki Ağır Metal Kirliliğinin Araştırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1): 52-60.
• Çınar Ö., 2008. Çevre Kirliliği ve Kontrolü. 1. Basım, Nobel Yayın Dağıtımı, Ankara. 201.
• Doğan M., 2002. Sağlıklı Yaşamın Kimyası. Popüler Bilim Dergisi, 2: 32-34.
• Duman, F., Sezen, G. and Tug, G. N. (2007) Seasonal Changes of Some Heavy Metal Concentrations in Sapanca Lake Water, Turkey, International Journal of Natural and Engineering Sciences, 1(3), 25-28.
• Dündar Y.,, Aslan R., 2005. Yaşamı Kuşatan Ağır Metal Kurşunun Etkileri. Kocatepe Tıp Dergisi, 6: 1-5.
• Elmacı A., Teksoy A., Topaç F.A., Özengin N., Kurtoğlu S. ve Başkaya S.H., 2007, Assessment Of Heavy Metals in Lake Uluabat, Turkey. African Journal of Biotechnology, 6 (19): 2236-2244.
• Greger J.L. ve Baier M.L, 1983. Excretion and Retention of Low or Moderate Levels of Aluminium by Human Subjects. Food Chemistry and Toxicology, 21: 473-77.
• Gültekin F., Ersoy A.F., Hatipoğlu E. ve Celep S., 2012. Trabzon İli Akarsularının Yağışlı Dönem Su Kalitesi Parametrelerinin Belirlenmesi. Ekoloji, 21 (82): 77-88.
• Ilgar, R., 2000. Çanakkale Boğazı ve çevresi Ekosisteminin Coğrafi Açıdan İncelenmesi. (Doktora Tezi). İstanbul Üni. Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, Denizel Çevre Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Islam, R., Al Foisal, J., Rahman, M., Lisa, L. A., ve Paul, D.K., 2016. Pollution Assessment and Heavy Metal Determination by AAS in Waste Water Collected from Kushtia Industrial Zone in Bangladesh. African Journal of Environmental Science and Technology, 10(1): 9-17.
• Kacar, B., İnal, A., 2008. Bitki Analizleri. Nobel Yayın No: 1241, Fen Bilimleri, 63. s. 892. Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Ankara.
• Kalyoncu, H., Özan, C., ve Özan, S.T., 2016. Isparta Deresi'nin Su ve Sedimentlerindeki Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(Ek): 268-280.
• Karayakar, F., Bavbek, O., ve Cicik, B., 2017. Mersin Körfezi’nde Avlanan Balık Türlerindeki Ağır Metal Düzeyleri. Journal of Aquaculture Engineerıng and Fisherıes Research, 3(3): 141-150.
• Kır İ. ve Tumantozlu H., 2012. Karacaören-II Baraj Gölü’ndeki Su, Sediment ve Sazan (Cyprinus carpio) Örneklerinde Bazı Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi. Ekoloji, 21 (82): 65-70.
• Logan M., 2010. Single Factor Classification (ANOVA). In, Logan M (Ed): Biostatistical Design and Analysis Using r: A Practical Guide. 1st ed., pp. 254-282, Wiley-Blackwell, London.
• Mutlu, E., Demir, T., Kutlu, B., & Yanık, T. (2013). Sivas-Kurugöl Su Kalite Parametrelerinin Belirlenmesi. Türk Tarım–Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1(1), 37-43.
• Okonkwo J.O. ve Mothiba M., 2005. Physico-Chemical Characteristics and Pollution Levels of Heavy Metals in the Rivers in Thohoyandou, South Africa. Journal of Hydrology, 308: 122-127.
• Öner Ö. ve Çelik A., 2011. Investigation of Some Pollution Parameters in Water and Sediment Samples Collected From the Lower Gediz River Basin. Ekoloji, 20 (78): 48-52.
• Özmen H., Külahçı F., Çukurovalı A. ve Doğru M., 2004. Concentrations of Heavy Metal and Radioactivity in Surface Water and Sediment of Hazar Lake (Elazığ, Turkey). Chemosphere. 55: 401-408.
• Saleem, M., Iqbal, J., ve Shah, M. H., 2015. Geochemical Speciation, Anthropogenic Contamination, Risk Assessment and Source Identification of Selected Metals in Freshwater Sediments - A Case Study from Mangla Lake, Pakistan. Environmental Nanotechnology, Monitoring and Management, 4: 27-36.
• Selvi K., Kaya H., Akbulut M., Öztekin A., Çakır F., 2015a. Metal Accumulation and Biomarker Responses of Odanata Larvae, Ischnura elegans (Vander Linden, 1820) Exposed in a Lead-Zinc Mining Area in Turkey. 7th International Conference on Information and Communication Technologies in Agriculture, Food and Environment (HAICTA), 614-623.
• Selvi K., Kaya H., Akbulut M., Tulgar A., 2015b. Comparison of Heavy Metal Concentrations on European Chub (Leuciscus cephalus L., 1758) from Sarıçay Creek and Atikhisar Reservoir (Çanakkale – Turkey). Fresenius Environmental Bulletin, 24(2): 445-450.
• Selvi, K., 2012. Umurbey Çayı ve Barajı’nda (Çanakkale) Suda, Sedimentte, Bazı Makro Omurgasız Canlılarda Ağır Metal Birikimi ve Toksisitesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 177s.
• SKKY, 1991. Sulama Suları için Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliği. 7 Ocak 1991 Tarihli ve 20748 Sayılı Resmî Gazete, Ankara.
• Smith C, Shaw B, Handy R., 2007. Toxicity of Single Walled Carbon Nanotubes to Rainbow Trout, (Oncorhynchus mykiss): Respiratory Toxicity, Organ Pathologies, and Other Physiological Effects. Aquatic Toxicology, 82(2): 94-109.
• Sönmez A.Y., Hisar O., ve Yanık T., 2012. Karasu Irmağında Ağır Metal Kirliliğinin Tespiti ve Su Kalitesine Göre Sınıflandırılması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1): 69-77.
• Şener, Ş., ve Şener, E., 2015. Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 19(2): 86-96.
• TS266, 2005. İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik, Sular-İçme Ve Kullanma Suları, Türk Standartları, Ankara.
• Turan, F., ve Ülkü, G., 2013. Gökpınar ve Çürüksu Çaylarının Kirlilik Parametre ve Yüklerinin İzlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(3): 133-144.
• Türkmen A. ve Akbulut S., 2015. Giresun Sahilindeki Bazı Derelerin Denize Deşarj Olduğu Noktalardaki Su ve Sedimentte Ağır Metal Kirliliği. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(9): 707-714.
• USEPA, 2012. Guidelines for Water Reuse. USEPA, Cincinnati, OH: National Risk Management Research Laboratory. USAID (EPA/600/R-12/618),Washington, DC.
• Ünlü, S., ve Alpar, B., 2016. An Assessment of Trace Element Contamination in The Freshwater Sediments of Lake İznik (NW Turkey). Environmental Earth Sciences, 75: 140-154.
• YSKYY, 2015. Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. 15/04/2015 Tarihli Ve 29327 Sayılı Resmi Gazete, Ankara.