Assessing Listening Activities In Secondary School Turkish Language Textbooks In Terms Of Higher Order Thinking Skills/Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Dinleme Etkinliklerinin Üst Düzey Bilişsel Beceriler Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2016, Cilt: 12 Sayı: 1, 122 - 157, 23.01.2016

Salih Kürşad Dolunay Ömer Savaş

Öz

Bu çalışmanın amacı, bir yayınevinin yaygın olarak kullanılan ortaokul Türkçe ders kitaplarında bulunan dinleme etkinliklerinin öğrencilerin bilişsel beceri gelişimine katkı sağlama potansiyeline sahip olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda incelenen ortaokul Türkçe ders kitaplarında bulunan dinleme etkinlikleri Güncelleştirilmiş Bloom Sınıflaması'nda yer alan bilişsel beceri basamaklarına göre tasnif edilmiştir. Araştırmanın bulguları, ders kitaplarındaki dinleme etkinliklerinin bilişsel beceri basamaklarına dağılımının dengeli olmadığını göstermektedir. Ayrıca alt düzey ve üst düzey bilişsel beceri basamakları arasında, alt düzey olarak kabul edilen “hatırlama”, “anlama” ve “uygulama” lehine büyük bir fark söz konusudur. “Çözümleme”, “değerlendirme” ve “yaratma”dan oluşan üst düzey bilişsel beceri basamaklarında yer alan etkinliklerin sayısı diğer gruba göre oldukça azdır. Bu durum etkinliklerin, Millî Eğitim Bakanlığı'nın konuyla ilgili olarak Türkçe Öğretim Programlarında ortaya koyduğu düşüncelerle uyumlu olmadığını göstermektedir. Bu sorunun giderilmesinde program hazırlayıcılara, ders kitabı yazarlarına, öğretmenlere ve araştırmacılara önemli görevler düşmektedir.

 

Anahtar kelimeler: ana dili eğitimi, Türkçe eğitimi, dinleme eğitimi, üst düzey bilişsel beceriler, Bloom Taksonomisi.