Dengbêj, berdevkên çanda devkî ya Kurdan in. Gelek dengbêj ji çanda xwendin û nivîsandinê bêpar in. Ev jî rê li ber jibîrkirin, guhertin û texrîfata li ser kilaman vedike. Mebesta vê xebatê ew e ku texrîfat û guhertina li ser kilaman di mînaka "Ez gul im, gula di zinêr da" de li ber çavan raxin. Heman kilam ji Reso, Şakiro û Huseyno hatiye guhdarkirin û deşîfrekirin. Şîroveya her sê dengbêjan ji aliyê naverok û teşeyê ve hatiye berawirdkirin. Wekî encam, mirov dikare bibêje ku di çanda dengbêjiyê de guhertin û texrîfata li ser kilaman di demeke kurt de pêk tê. Sedema herî mezin jî nexwendin û nenivîsandina dengbêjan e. Gava ku kilam tevî peyv û notayan neyên tomarkirin dê kilam ji eslê xwe dûr bikevin û ew çand dê bikeve bin xetereya wendabûnê.
Dengbejler, Kürt sözlü kültürünün sözcüleridir. Dengbejlerin çoğu okuma ve yazma bilmemektedir. Bu da şarkılar üzerinde tahrifata ve değişmelere yol açmaktadır. Bu çalışmanın amacı, şarkılar üzerindeki tahrifat ve değiştirmeleri "Ez gul im, gula di zinêr da" örneği üzerinden ortaya koymaktır. Aynı şarkı Reso, Şakiro ve Huseyno’dan dinlenmiş ve deşifre edilmiştir. Her üç yorum, biçim ve içerik bakımından karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, Dengbej şarkılarında tahrifat ve değişim çok kısa bir sürede gerçekleşmektedir. Bunun en önemli sebebi Dengbejlerin büyük çoğunluğunun okuryazar olmamasıdır. Şarkıların nota ve sözleri ile beraber kayıt altına alınmaması durumunda ya tamamen unutulacak ya da orijinalliklerini kaybedeceklerdir.
Dengbejs are the spokespersons of the Kurdish oral culture. Most Dengbej’s are not able to read or write. This causes distortion and changes in the songs. This study aims to reveal the distortions and alterations on the songs through the example of "Ez gul im, gula di zinêr". The same song was listened to and deciphered from Reso, Şakiro and Huseyno. All three comments are compared in form and content. As a result, falsification and change occur in a very short time in Dengbej songs. The most important reason for this is that the majority of Dengbejs are illiterate. If the songs are not recorded with their notes and lyrics, they will either be completely forgotten or lose their originality.
Primary Language | Kurdi |
---|---|
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | December 30, 2020 |
Acceptance Date | December 16, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 Volume: 8 Issue: UMS'20 |
Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.