ALMANCA SÖZLÜ İLETİŞİM SÜREÇLERİNDE KARŞILAŞILAN KONUŞMA GÜÇLÜKLERİNİ GİDERMEYE YÖNELİK EYLEMLER

Year 2021, Issue: 43, 332 - 356, 29.12.2021

Melik Bülbül Sebiha Bülbül

https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.886566

Abstract

Bu çalışma iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşama Erzurum Anadolu Lisesi 9 C sınıfından oluşan öğrenci grubunu (37) içerirken; ikinci aşama Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Alman Dili Eğitimi ABD 1. Sınıf öğrencileri grubunu (70) içermektedir. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden uygulama biçimleri deseni kullanılmıştır. Gözlem (sürekli), görüşme (yüz yüze ve uzaktan), denetleme, sorgulama ve verileri değerlendirme evreleri sürece dâhil edilmiştir. Çalışmada bu yanıyla, söz konusu grup öğrencilerinin konuşma yetersizliklerinin giderilmesi amaçlanmıştır. Her bir aşama 12 haftalık bir süreyi kapsamaktadır. Bu sayede yükseköğretim kurumları özelinde ve ortaöğretim lise özelinde öğrenci gruplarının aynı konu/sorun odaklı eylem alanına yönelik faaliyetlerinin, dil becerilerinin tanımlanması, aksaklıklarının belirlenmesi ve bunların üstesinden gelme stratejilerinin neler olması gerektiği noktasındaki ilkelerin belirlenmesine yöneliktir. Yanı sıra bu iki farklı grubun aynı sorun ağına bağlı olarak tutumlarının ve algı düzeylerinin belirlenmesiyle, bu sorunların giderilmesine yönelik önlemlerin ve ön çalışmaların hazırlanmasına dönük katkıların tespiti içinde, özgün öneme sahip stratejilerin oluşturulma imkânları elde edilmiştir. Ders saatlerindeki sınırlı program ile lise öğrenci grubunun aynı soruna yönelik çözüm odaklı eylemleri, fakülte öğrencilerine mukabil daha düşük seviyede gözlenmiştir. Nitel veri analizleriyle elde edilen bulguların sistematik bir gösterge çizelgesi üzerinden öğrencilerin konuşma becerilerine yönelik güçlüklerin ortadan kaldırılması amacıyla eylemsel olarak ileri sürülen, sorun giderici ilkeler on aşamada olumlu sonuç verirken; fakülte öğrenci grubunun bu sürece daha kısa sürede olumlu sonuç/ reaksiyon gösterdiği gözlenmiştir. Araştırmanın bulgu/sonuçlarına göre, uygulama sürecince her iki farklı gruptaki öğrencilerin sözlü iletişim becerileri çalışmalarında, konuşmaya yönelik güçlüklerin aşılmasında haftalara göre belirgin düzelmeler izlenmiştir. Diğer becerilerin de sürece dâhil edilmesiyle, konuşma etkinliklerinin grup öğrencilerin sözlü iletişim becerilerine önemli ölçüde olumlu etki ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

sözlü iletişim becerisi, eğitim, dil, sözlü anlatım

Thanks

Teşekkürler iyi çalışmalar

References

• Alyılmaz, C. ve Alyılmaz , S. (2018). Ağız bilimi çalışmalarının Türkçe eğitimi açısından önemi. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 45, 7-38. doi:10.24155/tdk.2018.55
• Aksan, D. (2017). Her yönüyle dil. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2004). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Akçağ.
• Arslan, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin “topluluk karşısında konuşma” ile ilgili çeşitli görüşleri (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi örneği). Turkish Studies, 7 (3), 221-231.
• Baş, B. (2011). Sözlü ve yazılı kültür ilişkileri çerçevesinde konuşma ve yazma becerilerine bir bakış. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29), 109-117.
• Beydemir, A. (2010). İlköğretim 5. sınıf Türkçe dersinde yaratıcı yazma yaklaşımını yazmaya yönelik tutumlara, yaratıcı yazma ve yazma endişesine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Bülbül, M. (2001). Yabancı dil öğretiminde yöntem sorununa özgün bir bakış, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Dil Edinimi özel sayısı, 5, 182-190.
• Bülbül, M. (2019). İmgesel iletişim, (2. Baskı), Çizgi kitabevi: Konya.
• Börekçi, M. (2009). Yapı ve işlev bakımından Türkiye Türkçesinde sözcükler. Erzurum: Eser Ofset
• Cattell, R. B. and Scheier, I. H. (1963). Handbook for the IPAT anxiety scale (2nd ed.). Champaign, IL: Institute for Personality and Ability Testing.
• Cüceloğlu, D. (2018). Öğretmenim bir bakar mısın? Öğretmenin gücü üzerine, 2. Baskı, Final yayınları: İstanbul.
• Çerçi, A. (2015). Türkçe öğretmenlerinin öğrencilerin konuşma becerisini ölçme ve değerlendimeye ilişkin görüşleri. International Journal of Social and Educational Sciences, 2(4), 186-204.
• Deniz, K. (2003). Yazılı anlatım becerileri bakımından köy ve kent beşinci sınıf öğrencilerinin durumu. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 233-255.
• Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik önerileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 185-204.
• Erdoğan, Ö. (2012). Süreç temelli yaratıcı yazma uygulamalarının yazılı anlatım becerisine ve yazmaya ilişkin tutuma etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ergür, O.D. (2004). Yabancı dil öğrenimi sürecinde kaygı (Anxiety during the process of foreign language learning). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 48-53.
• Eryılmaz, R. (2015). Çameli ilçesi ağzı ve Çameli ortaokullarında eğitim gören öğrencilerin yerel ağız özelliklerinin Türkçe eğitimine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Güler, M. ve Mert, O. (2020). Ortaokul 7. Sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarındaki konuşma dili unsurlarının giderilmesine yönelik bir eylem araştırması. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 220-242.
• İlanbey, Ö. (2016). Ortaokul öğrencilerinin yazılı anlatımlarında konuşma dili unsurlarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ahi Evran, Üniversitesi, Kırşehir.
• Humboldt, W. von (1949): Über die Verschiedenheit des menschlichen Sprachbaues und ihren Einfluβ auf die geistige Entwicklung des Menschengeschlechts, Claassen&Roether, Darmstadt.
• Humboldt, W. von (1995): Schriften zur Sprache, Yay. Haz. Michael Böhler, Reclam, Stuttgart.
• Humboldt, W. von, “Dil yapılarının çeşitliliği ve bunun insan neslinin zihinsel gelişimine etkisi”, Klasik Alman Dil Felsefesi Metinleri, Phoenix Yayınevi, Ankara.
• Kansızoğlu, H. B. (2012). Konuşma dili ve yazı dili etkileşimi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 217-235.
• Karaz, D. (2020). Yabancı dil olarak almanca öğretiminde mini metinlerin kullanılması, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Atatürk Üniversitesi, Eğitim bilimleri enstitüsü, Erzurum.
• Kıran, Z. ve Kıran, A. (2006) Dilbilime Giriş, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Kıran, Z. (2016) Dil Bilimleri ve Dil Öğretimi (ed. Ece Korkut ve İrem Onursal Ayırır) içinde “Yapısalcı Dilbilim ve Dil Öğretimi”, s. 19-39, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kellogg, R.T. and Raulerson, B.A. (2007). Improving the writing skills of college students. Psychonomic Bulletin & Review, 14(2), 237-242.
• Korkmaz, S. (1996). Okulda konuşma eğitimi. Çağdaş Eğitim, 21(221), 43- 44.
• MEB (2017). İlköğretim Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara: MEB Yayınları.
• Menze, C. (2003): Nationalcharakter und Sprache bei Wilhelm von Humboldt, Unibuch Verlag, Lüneburg.
• Nermi, U. (1994). Dilin Gücü, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Onan, B. (2009) “Türkçe Dil Yapılarının Ana Dili Eğitimindeki İşlevleriyle İlgili Bazı Tespitler”, Gazi Türkiyat Dergisi, S. 4, ss. 83-92.
• Onan, B. (2012) “Dil Eğitiminin Dil Bilimsel Temelleri: Ferdinand De Saussure’ün Genel Dilbilim Kuramında Dil Eğitimiyle İlgili Bulgular”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), ss. 219-243.
• Onan, B. (2015) “Derin Yapı Yüzey Yapı İlişkisi Bağlamında Temel Dil Becerileri Üzerine Bir Analiz Çalışması”, Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 91-110.
• Ocak, G. ve Akkaş Baysal, E. (2019). Eylem araştırmasını anlamak. G. Ocak (Ed.),
• Eğitimde eylem araştırması ve örnek araştırmalar içinde (s. 1-40). Ankara: Pegem Akademi.
• Özbay, M. (2005). Ana dili eğitiminde konuşma becerisini geliştirme teknikleri. Journal of Qafqaz University, 16, 177-184.
• Özkırımlı , A. (2001). Türk dili - dil ve anlatım. İstanbul: Bilgi Üniversitesi.
• Porzıg, W. (2011). Dil denen mucize (V. Ülkü, Çev.). Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Richards, J.C. (2003). Current trends in teaching listening and speaking. The Language Teacher, 27(7), 3-6.
• Sağlam Yeşiltepe, Ö. (2010). 7. Sınıf Öğrencilerinin Hazırlıksız Konuşma Becerileri Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sarıçoban, A. (2005). Attitudes of teachers and speakers toward pre-speaking activities. Dil Dergisi, (127), 44-53.
• Sargın, M. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Konuşma Becerilerinin Değerlendirilmesi-Muğla İli Örneğinde. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Sever, S. (1993). Türkçe öğretiminde uygulanan tam öğrenme kuramı ilkelerinin öğrencilerin okuduğunu anlama ve yazılı anlatım becerilerindeki erişiye etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin.
• Şimşek, F. (2016). Ortaokul 6, 7, 8. sınıf öğrencilerinin sözlü ve yazılı anlatımlarında ağız özelliklerini kullanım durumları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Spielberger, C.D. (1983). Manual for the state-trait anxiety inventory. Palo Alto, California: Consulting Psychological Press. Tanju, E.H. (2010). Çocuklarda kitap okuma alışkanlığına genel bir bakış. Aile ve Toplum, 11(6), 30-39.
• Töremen, Ö. (2008). Erzurum merkez ilçe ilköğretim okullarındaki 8. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerileri üzerine araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Townend, J. and Walker, J. (2006). Structure of language: Spoken and written English London: Whurr. Türkoğlu, S. (2004). Dil öğretiminde başarıyı etkileyen etmenler. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:9
• Ur, P. (2018). Dil öğretiminde 100 temel strateji, Eğitim yayınevi, Konya.
• Yaman, H. ve Erdoğan, Y. (2007). İnternet kullanımının Türkçeye etkileri: Nitel bir araştırma. Journal of Language and Linguistic Studies, 3(2), 237-249.
• Yeşilyurt, E. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğinin genel yeterliklerine yönelik yeterlik algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 71-100.
• Yeşilyurt, E. (2012). Teachers’ application levels of common teaching principles and the problems they encounter. International J. Soc. Sci. & Education, 2 (2), 207-223
• Yeşilyurt, E. (2013). Öğretmenlerin öğretim yöntemlerini kullanma amaçları ve karşılaştıkları sorunlar. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1), 163-188.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yay. Ankara.
• Yılmaz, N. (2019). Ortaokul öğrencilerinin yazma kaygısı düzeyleri ve nedenlerinin belirlenmesi (Elazığ Örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.