Giriş: Adölesanlarda cilt kanseri gelişimine neden olabilecek risklerin ve güneşten korunma davranışlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi önem taşımaktadır. Amaç: Bu çalışma, lise öğrencilerinin güneşten korunma özyeterlilik ve algılarının güneşten korunma davranışlarına etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı-kesitsel olarak yapılmıştır. Yöntem: Araştırma, Şubat-Nisan 2019 tarihleri arasında Türkiye'deki iki lisede öğrenim gören 846 öğrenci ile gerçekleştirildi. Araştırma verilerinin toplanmasında; Tanıtıcı Bilgi Formu, Güneşten Korunma Davranış Ölçeği, Güneşten Korunma Karar Dengesi Ölçeği ve Güneşten Korunma Öz Yeterlilik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde ise SPSS ve AMOS paket programlarından yararlanılarak Pearson korelasyon analizi, doğrusal regresyon analizi ve yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Bulgular: Çoklu regresyon analizinde değişkenler arasındaki ilişkiye göre bir model oluşturulmuştur. Modelde lise öğrencilerinin güneşten korunma özyeterlilik ve algıları, güneşten korunma davranışlarının %33.6’sını açıklamaktadır. Güneşten Korunma Karar Dengesi Ölçeği zarar algısı (p> .05) dışındaki tüm faktörlerin güneşten korunma davranışlarını istatistiksel olarak anlamlı şekilde etkilediği bulunmuştur. Yapısal eşitlik modeline göre, modelin uyum indeksleri .91'den büyük olduğu bulunmuştur. Sonuç: Adölesanların özyeterlilik düzeyleri ve yarar-zarar algıları arttıkça, güneşten korunma davranışlarını sergileme olasılıkları da artmaktadır. Adölesanların eğitiminde, öz yeterliklerini ve karar denge algılarını artıracak müdahalelerden oluşan eğitim programlarının tasarlanması ve yaygınlaştırılması önemlidir.
Background: It is important to identify the risks that may cause skin cancer development in adolescents and the factors affecting sun protection behaviors. Objectives: This study was carried out in a descriptive and cross-sectional design to determine the effect of high school students’ self-efficacy and perceptions for sun protection on their sun protection behaviors. Methods: The study was conducted from February to April 2019 with 846 students from two high schools in Turkey. The data of the study were collected using a personal information form, the Sun Protection Behavior Scale (SPBS), the Decisional Balance Scale (DBS) for Sun Protection, and the Self-Efficacy Scale for Sun Protection (SES). The data were analyzed through SPSS and AMOS software packages using Pearson’s correlation analysis, the linear regression analysis, and the structural equation model. Results: In the multiple regression analysis, a model was created according to the relationship between the variables. In the model, high school students’ self-efficacy and perceptions for sun protection explained 33.6% of their sun protection behaviors. It was found that all the factors except for DBS cons perception (p> .05) had a statistically significant effect on students’ sun protection behavior. According to the structural equation model, the fit indices of the model were found to be greater than .91. Conclusion: As adolescents’ self-efficacy levels and perceptions of the pros and cons increase, their likelihood of exhibiting sun protection behaviors increases as well. In adolescent training, it is important to design and disseminate educational programs consisting of interventions that will increase adolescents’ self-efficacy and perceptions of decision-making.
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | Nursing |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | April 15, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 Volume: 14 Issue: 2 |
E-Journal of Dokuz Eylul University Nursing Faculty was indexed by ULAKBİM Turkish Medical Index, Turk Medline, Turkiye Atıf Dizini, (since february 2021) EBSCO HOST, (since 26th of october 2021) DOAJ and (since 18th of January) Index Copernicus.