KAZAK TÜRKÇESİNDE OLASILIK KİPLİĞİ İŞARETLEYİCİLERİ

Year 2020, Volume: 14 Issue: 27, 153 - 170, 30.11.2020

Ferhat Karabulut Elanur Kazanlar Ürkmez

Abstract

Bir önermedeki gerçeklik karşısında konuşurun tutumunu gösteren kiplik kategorisinin farklı yaklaşımlarla ele alınması kipliğin tanımlama ve tasnif sorununu ortaya çıkarmış ve onu dilbiliminin tartışmalı kavramlarından biri haline getirmiştir. Palmer (2001)’ın kiplik sınıflandırmasına göre kiplik ifadeler önerme ve eylem tabanlı olmak üzere temelde iki gruba ayrılmaktadır. Olasılık kipliği, önerme kipliği kapsamında değerlendirilen bilgi kipliğinin bir alt kategorisidir. Konuşurun güven ve bilgi eksikliğinden dolayı önermedeki gerçeklik değeri ile ilgili belirsiz ve tahmine dayalı yorum ve tutumlarını işaretleyen olasılık kipliği Kazak Türkçesinde morfolojik,
morfo-sentaktik, sözlüksel ve morfo-sentaktik-semantik olmak üzere çeşitli türde kiplik işaretleyicileri tarafından kodlanmaktadır. Bu çalışmada, Palmer (2001)’ın tipolojik sınıflandırması esas alınarak Kazak Türkçesinde olasılık kipliği ve işaretleyicileri analiz edilmiştir.

Keywords

kazak türkçesi, kiplik, olasılık kipliği

References

• TİMUÇİN, A. (2004). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Bulut.
• TURSINOVA, G. T., RISKELDİYYEVA, G. D. (2012). Qazaq Tili (Qaşıqtıqtan Bilim Berüw İnstitutınıñ Sırttay Oqitın Studentteri Üşin), Almatı: QazUTU.
• TWEN, M. (2011). Tom Soyerdiñ Basınan Keşkenderi. (Rusça’dan Kazakça’ya Çev. F. Oñğarsınova), Astana: Awdarma Baspası.
• VERN, J. (2011). On Bes Jasar Kapiytan. (Rusça’dan Kazakça’ya Çev. S. Eşçanov), Astana: Awdarma Baspası.
• VON FİNTEL, K. (2006). “Modality and Language”. Encyclopedia of Philosophy. URL http://mit. edu/fintel/fintel-2006-modality.pdf.