Bolu Dörtdivan İlçesi’nde Aile Planlaması Hizmetlerinin Değerlendirilmesi

Year 2011, Volume: 1 Issue: 1, 1 - 7, 12.01.2011

Fatma Altuntaş Atilla Mayda

Abstract

Çalışmamızın amacı Bolu ili Dörtdivan İlçesi’nde aile planlaması hizmetlerinin değerlendirilmesi ve kadınların
aile planlaması açısından risk durumlarının uygulanan anket ve 15-49 yaş izlem formlarına göre tutarlı olup olmadığının
araştırılmasıdır. Araştırmanın evreni Dörtdivan ilçesindeki 15-49 yaş grubunda olan toplam 1365 kadındır. Sistematik örnekleme yöntemi ile nüfusla orantılı olarak araştırmaya 75 kentsel, 130 kırsal bölgeden toplam 205 kadın dahil edildi. Hazırlanan anket formu Ağustos-Eylül 2009 tarihleri arasında her 6 evden birine gidilerek araştırmaya katılmayı kabul eden kadınlara yüz yüze görüşülerek uygulandı. Etkili yöntem kullanan 109 (% 53.2), etkisiz yöntem kullanan 39 (%19.0) ve yöntem kullanmayan kadın sayısı ise 57 (%27.8) şeklindedir. Kadınların yöntem tercih nedenleri; güvenilir olması 72 (%66.1), yan etkisinin az olması 18
(%16.5), 16 (%14.7) kolay ulaşılır ve ucuz olması 1(%0.9) kadın şeklindedir. Yöntem kullanmaya başlamada kadınların
56’sı (%50.9) sağlık ocağından yardım almıştır. Kadınların 79’u (%73.8) yöntemi temin etmede sağlık ocağını kullanmakta idi. Yöntem kullanma sıklığı 35-44 yaş grubunda (x2=56.9, p<0.001), yakın zamanda çocuk istemeyen kadınlarda (x2=28.5, p<0.001) daha fazla idi. Aile planlaması açısından riskleri hazırlanan ankette sorulan sorulara verilen cevaplara ve 15-49 Yaş Kadın İzlem Fişlerine göre aynı olan kadın sayısı 146’idi (%86.9). Fiş ve ankete göre risk değerlendirmesi tutarlı idi (Kappa=0.76, p<0.001). Kadınların yöntem kullanma kararı almalarında ve yöntemi temin etmelerinde sağlık ocağı önemli rol oynamıştır. En sık kullanılan yöntemin kondom olması, sadece kadınların değil, erkeklerin de hizmete katılmış olduğunu göstermektedir.

Keywords

Aile planlaması; 15-49 yaş kadın; 15-49 yaş izlem formları

References

• A,.Özvarış ŞB, Özgünar N, Dilbaz B, Özaydın NG. Üreme Sağlığına Giriş.1 Baskı, Ankara: Ankamat Matbaacılık Sanayi Ltd.Şti.,2007:4-13
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü :Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Ankara, 2003: 59-158
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü :Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Ankara,1998:
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü :Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Ankara, 2008: 60-129
• http://www.bolusaglik.gov.tr/
• http://tsim.saglik.gov.tr/tsim
• Sağlık Bakanlığı Formları, 15-49 yaş kadın izlem fişi
• Güler Ç, Akın L. Halk Sağlığı Temel Bilgiler, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara :ISBN, 2006: 248-301
• Uzun E, Kişioğlu M, Nayir T, Öztürk M, Kişioğlu N. Isparta Keçiborlu Eğitim Ve Araştırma Bölgesi’nde 2006 Yılı 15-49 Yaş Kadın İzlem Fişlerine Göre Aile Planlaması Hizmetlerinin Değerlendirilmesi, Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 2007,16(12): 181-186
• Nesanır N, Alper AS, İpek S, Akovalı B, Yılmaz H, Baysan NP, Eser E. Manisa 4 Nolu Sağlık Ocağı Bölgesinde 15-49 Yaş Kadın İzlem Kartı Tutarlılığı ve Tutarlılığı Etkileyen Faktörler, Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007,6(5): 336-340.
• Mayda AS, Arslan T, Bozkurt HB, Dedeli İ, Özkan MÖ. Düzce İli Kalıcı Konutlar Bölgesinde 15-49 Yaş Arası Kadınlarda Yöntem Kullanma Oranları Ve Tercih Nedenleri, Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2005,4(5): 265-279.
• Mahmoudi M.F, 15-49 Yaş Evli Kadınlarda Aile Planlaması Yöntemlerini Kullanma Durumu ve Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir,2001
• Kaya H, Tatlı H, Açık Y, Deveci SE. Bingöl İli Uydukent Sağlık Ocağı Bölgesindeki 15–49 Yaş Kadınların Aile Planlaması Yöntemi Kullanım Düzeyinin Belirlenmesi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2008, 22(4): 185-191
• Yıldırım G, Turaçlar N, Bakır , Özdemir L. Sivas İli Ana- Çocuk Sağlığı Merkezine başvuran Kadınların Aile Planlaması Yöntem Tercihleri Ve Etkileyen Faktörler, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2003, 25(3): 99-104
• Altınparmak S, Adıgüzel Z. Manisa’da yaşayan 15-49 Yaş Grubu Evli Kadınlarda Aile Planlaması Yöntemleri İle İlgili Bilgi, Tutum Ve Davranışları; Kırsal Alan Örneği, Jinekoloji Ve Obstetrik Dergisi, 2006, 20( 3): 142-149.
• Karataş N. Nevşehir Konak Kasabasında yaşayan 15-49 yaş grubu kadınların Aile Planlaması uygulamaları, Yüksek lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri 2005.
• Özaydın Gülersoy AN, Debay M. Aile Planlaması Danışmanlığı. 1. Baskı, Ankara: Buşuş Tasarım ve Matbaacılık Hizmetleri., 2006: 2-187
• Giray H, Kekinoğlu P. Işıkkent Sağlık Ocağı’ na Başvuran 15- 49 yaş Evli Kadınların Etkili Aile Planlaması Yöntemi Kullanımı Ve Etkileyen Etmenler, Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 2006,15(2): 23-26
• Balcı E, Öztürk A, Gün İ, Öztürk Y. Kayseri İli Talas İlçesindeki 15-49 Yaş Kadınlarda Kullanılan Aile Planlaması Yöntemiyle İlgili Şikayetlerin Değerlendirilmesi, Sağlık Bilimleri Dergisi, 2008, 17(1): 54-62
• Baksu A, Güneş G, Akı G, Tüysüz F, Göker N. Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Planlaması Merkezinde Konraseptif kullanımı ve yaş Gruplarına Göre Kontraseptif Tercihler, Kadın Doğum Dergisi,2005,3(4): 595-599
• Adinma JI, Agbai AO, Nwosu BO. Contraceptive choices among Nigerian woman attending an antenatal clinic, Adv Contracept,1998 Jun,14: 131-145.
• Karadağ N, Aslantekin F, Balıkesir Merkez 2 Nolu Sağlık Ocağı Bölgesinde 15-49 yaş Kadınlarda Aile Planlaması Hizmetlerinin ve Yöntemlerinin Kullanırlığı, Hemşirelik Forumu,Ocak-Şubat 2005:50-53
• Tanrıverdi G, Özkan A, Şenveli S, Çanakkale’de kadınların Aile planlaması yöntemlerini Tercih Nedenleri, Fırat Tıp Dergisi,2008,13(4): 251-254.