Research Article
BibTex RIS Cite

Comparison of Vulvovaginal Infection Diagnostic Methods and Effects of Predisposing Factors Vulvovaginal Infections

Year 2020, Volume: 10 Issue: 1, 52 - 57, 31.01.2020
https://doi.org/10.33631/duzcesbed.558836

Abstract

Aim: The most important microbial factors that are caused
vulvovaginal infections, are Candida species,
Trichomonas vaginalis, Gardnerella
vaginalis
, enterobacteria, staphylococci, enterococci and group B
streptococci.
The aim of this study is to determine the prevalence
of the infection and the effects of predisposing factors by comparing the
methods used in the diagnosis of vulvovaginal infections.

Material
and Methods:
A
total of 300 female patients between the ages of 18-60 were included in this
study. For the diagnosis of T. vaginalis, bacterial vaginosis and Candida
species, direct examination, Gram and Giemsa stain, culture methods were
used.

Results:
Bacterial
vaginosis was found in 35.3%, T.vaginalis in 28.3%, Candida spp. in
28%. Gram stain method was taken as the reference test for the bacterial
vaginosis sensitivity of direct examination was found 72.6%. Direct examination
method was taken as the reference test for the T. vaginalis sensitivity
of Gram stain was found 95.3% and Giemsa stain 68.2%. Culture method was taken
as the reference test for the Candida species sensitivity of direct
examination was found 42.9% and Gram stain 60.7%; specificity was found to be
100% for all methods. C.albicans was found the most common type of Candida.
It was determined
that not using prevention method was a risk factor for T. vaginalis
infection.







Conclusion:
We think that none of the
tests are sufficient alone in the diagnosis of vulvovaginal infections when the
sensitivity and specificity of the methods are considered. In order to get more
reliable results, direct examination, culture and Gram staining should be
applied, addition to patient’s clinical condition and epidemiology.

References

  • Referans1. Lowe NK, Neal JL, Ryan-Wenger NA. Accuracy of the clinical diagnosis of vaginitis compared to a DNA probe laboratory standard. Obstetrics and gynecology. 2009;113(1);89.
  • Referans2. Anderson MR, Klink K, Cohrssen A. Evaluation of vaginal complaints. Jama. 2004;291(11);1368-79.
  • Referans3. Livengood III CH, Thomason JL, Hill GB. Bacterial vaginosis= diagnostic and pathogenetic findings during topical clindamycin therapy. American journal of obstetrics and gynecology. 1990;163(2);515-20.
  • Referans4. Ness RB, Hillier SL, Kip KE, Soper DE, Stamm CA, McGregor JA, et al. Bacterial vaginosis and risk of pelvic inflammatory disease. Obstetrics & Gynecology. 2004;104(4);761-9.
  • Referans5. Hainer BL, Gibson MV. Vaginitis= diagnosis and treatment. American family physician. 2011;83(7).
  • Referans6. Amsel R, Totten PA, Spiegel CA, Chen KC, Eschenbach D, Holmes KK. Nonspecific vaginitis: diagnostic criteria and microbial and epidemiologic associations. The American journal of medicine. 1983;74(1);14-22.
  • Referans7. Nugent RP, Krohn MA, Hillier SL. (1991). Reliability of diagnosing bacterial vaginosis is improved by a standardized method of Gram stain interpretation. J Clin Microbiol. 29; 297–301.
  • Referans8. Akdemir C, Keskin N, Çoksüer H. Kütahya’da vajinal akintili olgularda Trichomonas Vaginalis görülme sikliğinin klasik mikroskobi ve DNA hibridizasyon yöntemleriyle araştirilmasi. Türk Hijyen Ve Deneysel Biyoloji Dergisi. 2010;161.
  • Referans9. Wiese W, Patel SR, Patel SC, Ohl CA, Estrada CA. A meta-analysis of the Papanicolaou smear and wet mount for the diagnosis of vaginal trichomoniasis. The American journal of medicine. 2000;108(4);301-8.
  • Referans10. Corsello S, Spinillo A, Osnengo G, Penna C, Guaschino S, Beltrame A, et al. An epidemiological survey of vulvovaginal candidiasis in Italy. European journal of obstetrics & gynecology and reproductive biology. 2003;110(1);66-72.
  • Referans11. Sobel JD. Vulvovaginal candidosis. The Lancet. 2007;369(9577);1961-71.
  • Referans12. Buscemi L, Arechavala A, Negroni R. Study of acute vulvovaginitis in sexually active adult women, with special reference to candidosis, in patients of the Francisco J. Muniz Infectious Diseases Hospital. Revista iberoamericana de micologia. 2004;21(4);177-81.
  • Referans13. Denning DW, Kneale M, Sobel JD, Rautemaa-Richardson R. Global burden of recurrent vulvovaginal candidiasis: a systematic review. The Lancet Infectious Diseases. 2018.
  • Referans14. Friedrich Jr EG. Vaginitis. American journal of obstetrics and gynecology. 1985;152(3);247-51.
  • Referans15. Mashburn J. Vaginal infections update. Journal of midwifery & women's health. 2012;57(6);629-34.
  • Referans16. Bezircioğlu İ. Öniz A. Vajinal akıntı yakınması ile başvuran hastaların akıntı örneklerinin direkt mikroskobik değerlendirilmesi. Sted dergisi. 2004;13;422-5.
  • Referans17. Kaymak Y, Paşaoğlu A, Erhan M, Çelik B. Polikliniğimize vajinit yakinmasiyla başvuran hastalarda vajinal akinti etkenlerinin araştirilmasi. Gazi Medical Journal. 2005;16(3).
  • Referans18. Bahram A. , Hamid B. , Zohre T. Prevalence of Bacterial Vaginosis and Impact of Genital Hygiene Practices in Non-Pregnant Women in Zanjan, Iran Oman Medical Jurnal 2009, Volüme 24, Issue 4, October 2009
  • Referans19. Fang X, Zhou Y, Yang Y, Diao Y, Li H. Prevalence and risk factors of trichomoniasis, bacterial vaginosis, and candidiasis for married women of child- bearing age in rural Shandong. Jpn J Infect Dis. 2007; 60:257-261.
  • Referans20. Shobeiri F, Nazari M. A prospective study of genital infections in Hamedan, Iran. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2006; 37:174-177.
  • Referans21. Sihavong A, Phouthavane T, Lundborg C, Sayabounthavong K, Syhakhang L, Wahlstrom R. Reproductive tract infections among women attending a gynecology outpatient department in Vientiane, Lao PDR. Sex Transm Dis. 2007; 34:791-795.
  • Referans22. Oliveira F, Pfleger V, Lang K, Heukelbach J, Miralles I, Fraga F, et al. Sexually transmitted infections, bacterial vaginosis, and candidiasis in women of reproductive age in rural Northeast Brazil= a Population-based study. Mem Inst Oswaldo Cruz 2007; 102:751-756.
  • Referans23. Thulkar J, Kriplani A, Agarwal N Utility of pH test & Whiff test in syndromic approach of abnormal vaginal discharge. Indian J Med Res. 2010 Mar;131:445-8
  • Referans24. Bravo AB, Miranda LS, Lima OF, Cambas AV, Hernández ML, Alvarez JM. Validation of an immunologic diagnostic kit for infectious vaginitis by Trichomonas vaginalis, Candida spp., and Gardnerella vaginalis. Diagn Microbiol Infect Dis. 2009 Mar;63(3):257-60
  • Referans25. Anukam K, Idemoh C, Olise N. Evaluation of bacterial baginosis (BV) using nugent scoring system. Journal of Medicine and Biomedical Research. 2014;13(1):25-32.
  • Referans26. Bradshaw CS, Vodstrcil LA, Hocking JS, Law M, Pirotta M, Garland SM, et al. Recurrence of bacterial vaginosis is significantly associated with posttreatment sexual activities and hormonal contraceptive use. Clinical Infectious Diseases. 2012;56(6):777-86.
  • Referans27. Cevahir N., Kaleli B.(2002). Vajinal akıntı örneklerinde T. vaginalis araştırmasında direkt mikroskobik inceleme akridin oranj boyama ve kültür yöntemlerinin değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni 36: 329-335
  • Referans28. Carr PL, Felsenstein D, Friedman RH. Evaluation and management of vaginitis. J Gen Intern Med 1998; 13: 335-46.
  • Referans29. Yazar, S. , Dagcı, H., Aksoy, Ü., Üstün, S., Akısü, Ç., Ak, M., Daldal, N., (2002). Frequency of T.vaginalis Among Women Having Vaginal Discharge in İzmir, Turkey. İnönü Ünv. Tıp. Fak. Dergisi. 9(3);159-161.
  • Referans30. El Sayed Zaki M, Raafat D, El Emshaty W, Azab MS, Goda H. Correlation of T. vaginalis to bacterial vaginosis; a laboratory-based study. J Infect Dev Ctries. 2010 Mar 29;4(3):156-63.
  • Referans31. Kilimcioğlu A., Laçin S., Girginkardesler N., Degerli K., Özbilgin A. (1998). Trichomoniosis tanısında Direkt Mikroskobi ve Kültür Yöntemlerinden Diamond, Thioglucolate TYM,CLPM Besiyerlerinin Karşılaştırılması.T. Parazitol.Derg.22 (3);239-242
  • Referans32. Çetinkaya Ü, Yazar S, Serin S, Hamamcı B, Kuk S. Trichomonas vaginalis Positivity According to Type of Vaginal Discharge in Women. Turkish clinical J Med Sci 2011;31(5):1094-9
  • Referans33. Aksoy AM, Ozsan M, Seckin L; Vajinal akıntısı bulunan kadınlarda maya mantarlarının sıklığı ve türlerinin dağılımı. İnf. Derg. 7;347. (1993)
  • Referans34. Usluer G. Vajinal Enfeksiyonlar, ‘Willke Topçu A., Söyletir G.,Doğanay M. (eds). Enfeksiyon hastalıkları ve mikrobiyolojisi, sistemlere göre enfeksiyonlar 1’ kitabında s.1516-22, Nobel Tıp Kitapevi, İstanbul, 2008
  • Referans35. Shoubnikova M, Hellberg D, Nilsson S, Mårdh P-A. Contraceptive use in women with bacterial vaginosis. Contraception. 1997;55(6);355-8.

Vulvovajinal Enfeksiyon Tanı Yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Predispozan Faktörlerin Etkilerinin İncelenmesi

Year 2020, Volume: 10 Issue: 1, 52 - 57, 31.01.2020
https://doi.org/10.33631/duzcesbed.558836

Abstract

Amaç: Vulvovajinal enfeksiyonlara
sebep olan en önemli mikrobiyal etkenler Candida türleri, Trichomonas vaginalis, Gardnerella vaginalis,
enterobakteriler, stafilokoklar, enterokoklar ve B grubu streptokoklardır.
Bu
çalışmanın amacı vulvovajinal enfeksiyonların tanısında kullanılan yöntemleri
karşılaştırarak, enfeksiyon prevalansını ve predispozan faktörlerin etkilerini
belirlemektir.

Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmaya yaşları 18-60
arasında değişen 300 kadın hasta dahil edildi. T. vaginalis, bakteriyel vajinoz ve Candida türleri tanıları için direkt bakı, Gram ve Giemsa boya,
kültür yöntemleri kullanıldı.

Bulgular: Hastaların %35,3’ünde bakteriyel vajinoz, %28,3’ünde T.
vaginalis
, %28’inde Candida
türleri saptandı. Bakteriyel vajinoz için Gram boya yöntemi referans test
olarak alındığında direkt bakının duyarlılığı %72,6, T. vaginalis için direkt bakı yöntemi referans test olarak
alındığında Gram boyanın duyarlılığı %95,3; Giemsa boyanın duyarlılığı %68,2, Candida türleri için kültür yöntemi
referans test olarak alındığında direkt bakının duyarlılığı %42,9; Gram boyanın
duyarlılığı %60,7 olarak belirlenmiştir. Özgüllükleri ise tüm yöntemler için %100 olarak bulundu
. C.
albicans
en fazla saptanan Candida türüydü. Korunma yöntemi kullanmamanın T.
vaginalis
enfeksiyonu için risk faktörü olduğu belirlendi.







Sonuç: Vulvovajinal enfeksiyonların
tanısında tanı yöntemlerinin duyarlılık ve özgüllükleri dikkate alındığında,
hiçbir testin tek başına yeterli olmadığını düşünmekteyiz.
Hastaya ait epidemiyolojik ve klinik bulguların
yanı sıra, direkt bakı, Gram boya ve kültür yöntemlerinin bir arada
uygulanmasının daha güvenilir sonuç vereceği kanısındayız.

References

  • Referans1. Lowe NK, Neal JL, Ryan-Wenger NA. Accuracy of the clinical diagnosis of vaginitis compared to a DNA probe laboratory standard. Obstetrics and gynecology. 2009;113(1);89.
  • Referans2. Anderson MR, Klink K, Cohrssen A. Evaluation of vaginal complaints. Jama. 2004;291(11);1368-79.
  • Referans3. Livengood III CH, Thomason JL, Hill GB. Bacterial vaginosis= diagnostic and pathogenetic findings during topical clindamycin therapy. American journal of obstetrics and gynecology. 1990;163(2);515-20.
  • Referans4. Ness RB, Hillier SL, Kip KE, Soper DE, Stamm CA, McGregor JA, et al. Bacterial vaginosis and risk of pelvic inflammatory disease. Obstetrics & Gynecology. 2004;104(4);761-9.
  • Referans5. Hainer BL, Gibson MV. Vaginitis= diagnosis and treatment. American family physician. 2011;83(7).
  • Referans6. Amsel R, Totten PA, Spiegel CA, Chen KC, Eschenbach D, Holmes KK. Nonspecific vaginitis: diagnostic criteria and microbial and epidemiologic associations. The American journal of medicine. 1983;74(1);14-22.
  • Referans7. Nugent RP, Krohn MA, Hillier SL. (1991). Reliability of diagnosing bacterial vaginosis is improved by a standardized method of Gram stain interpretation. J Clin Microbiol. 29; 297–301.
  • Referans8. Akdemir C, Keskin N, Çoksüer H. Kütahya’da vajinal akintili olgularda Trichomonas Vaginalis görülme sikliğinin klasik mikroskobi ve DNA hibridizasyon yöntemleriyle araştirilmasi. Türk Hijyen Ve Deneysel Biyoloji Dergisi. 2010;161.
  • Referans9. Wiese W, Patel SR, Patel SC, Ohl CA, Estrada CA. A meta-analysis of the Papanicolaou smear and wet mount for the diagnosis of vaginal trichomoniasis. The American journal of medicine. 2000;108(4);301-8.
  • Referans10. Corsello S, Spinillo A, Osnengo G, Penna C, Guaschino S, Beltrame A, et al. An epidemiological survey of vulvovaginal candidiasis in Italy. European journal of obstetrics & gynecology and reproductive biology. 2003;110(1);66-72.
  • Referans11. Sobel JD. Vulvovaginal candidosis. The Lancet. 2007;369(9577);1961-71.
  • Referans12. Buscemi L, Arechavala A, Negroni R. Study of acute vulvovaginitis in sexually active adult women, with special reference to candidosis, in patients of the Francisco J. Muniz Infectious Diseases Hospital. Revista iberoamericana de micologia. 2004;21(4);177-81.
  • Referans13. Denning DW, Kneale M, Sobel JD, Rautemaa-Richardson R. Global burden of recurrent vulvovaginal candidiasis: a systematic review. The Lancet Infectious Diseases. 2018.
  • Referans14. Friedrich Jr EG. Vaginitis. American journal of obstetrics and gynecology. 1985;152(3);247-51.
  • Referans15. Mashburn J. Vaginal infections update. Journal of midwifery & women's health. 2012;57(6);629-34.
  • Referans16. Bezircioğlu İ. Öniz A. Vajinal akıntı yakınması ile başvuran hastaların akıntı örneklerinin direkt mikroskobik değerlendirilmesi. Sted dergisi. 2004;13;422-5.
  • Referans17. Kaymak Y, Paşaoğlu A, Erhan M, Çelik B. Polikliniğimize vajinit yakinmasiyla başvuran hastalarda vajinal akinti etkenlerinin araştirilmasi. Gazi Medical Journal. 2005;16(3).
  • Referans18. Bahram A. , Hamid B. , Zohre T. Prevalence of Bacterial Vaginosis and Impact of Genital Hygiene Practices in Non-Pregnant Women in Zanjan, Iran Oman Medical Jurnal 2009, Volüme 24, Issue 4, October 2009
  • Referans19. Fang X, Zhou Y, Yang Y, Diao Y, Li H. Prevalence and risk factors of trichomoniasis, bacterial vaginosis, and candidiasis for married women of child- bearing age in rural Shandong. Jpn J Infect Dis. 2007; 60:257-261.
  • Referans20. Shobeiri F, Nazari M. A prospective study of genital infections in Hamedan, Iran. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2006; 37:174-177.
  • Referans21. Sihavong A, Phouthavane T, Lundborg C, Sayabounthavong K, Syhakhang L, Wahlstrom R. Reproductive tract infections among women attending a gynecology outpatient department in Vientiane, Lao PDR. Sex Transm Dis. 2007; 34:791-795.
  • Referans22. Oliveira F, Pfleger V, Lang K, Heukelbach J, Miralles I, Fraga F, et al. Sexually transmitted infections, bacterial vaginosis, and candidiasis in women of reproductive age in rural Northeast Brazil= a Population-based study. Mem Inst Oswaldo Cruz 2007; 102:751-756.
  • Referans23. Thulkar J, Kriplani A, Agarwal N Utility of pH test & Whiff test in syndromic approach of abnormal vaginal discharge. Indian J Med Res. 2010 Mar;131:445-8
  • Referans24. Bravo AB, Miranda LS, Lima OF, Cambas AV, Hernández ML, Alvarez JM. Validation of an immunologic diagnostic kit for infectious vaginitis by Trichomonas vaginalis, Candida spp., and Gardnerella vaginalis. Diagn Microbiol Infect Dis. 2009 Mar;63(3):257-60
  • Referans25. Anukam K, Idemoh C, Olise N. Evaluation of bacterial baginosis (BV) using nugent scoring system. Journal of Medicine and Biomedical Research. 2014;13(1):25-32.
  • Referans26. Bradshaw CS, Vodstrcil LA, Hocking JS, Law M, Pirotta M, Garland SM, et al. Recurrence of bacterial vaginosis is significantly associated with posttreatment sexual activities and hormonal contraceptive use. Clinical Infectious Diseases. 2012;56(6):777-86.
  • Referans27. Cevahir N., Kaleli B.(2002). Vajinal akıntı örneklerinde T. vaginalis araştırmasında direkt mikroskobik inceleme akridin oranj boyama ve kültür yöntemlerinin değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni 36: 329-335
  • Referans28. Carr PL, Felsenstein D, Friedman RH. Evaluation and management of vaginitis. J Gen Intern Med 1998; 13: 335-46.
  • Referans29. Yazar, S. , Dagcı, H., Aksoy, Ü., Üstün, S., Akısü, Ç., Ak, M., Daldal, N., (2002). Frequency of T.vaginalis Among Women Having Vaginal Discharge in İzmir, Turkey. İnönü Ünv. Tıp. Fak. Dergisi. 9(3);159-161.
  • Referans30. El Sayed Zaki M, Raafat D, El Emshaty W, Azab MS, Goda H. Correlation of T. vaginalis to bacterial vaginosis; a laboratory-based study. J Infect Dev Ctries. 2010 Mar 29;4(3):156-63.
  • Referans31. Kilimcioğlu A., Laçin S., Girginkardesler N., Degerli K., Özbilgin A. (1998). Trichomoniosis tanısında Direkt Mikroskobi ve Kültür Yöntemlerinden Diamond, Thioglucolate TYM,CLPM Besiyerlerinin Karşılaştırılması.T. Parazitol.Derg.22 (3);239-242
  • Referans32. Çetinkaya Ü, Yazar S, Serin S, Hamamcı B, Kuk S. Trichomonas vaginalis Positivity According to Type of Vaginal Discharge in Women. Turkish clinical J Med Sci 2011;31(5):1094-9
  • Referans33. Aksoy AM, Ozsan M, Seckin L; Vajinal akıntısı bulunan kadınlarda maya mantarlarının sıklığı ve türlerinin dağılımı. İnf. Derg. 7;347. (1993)
  • Referans34. Usluer G. Vajinal Enfeksiyonlar, ‘Willke Topçu A., Söyletir G.,Doğanay M. (eds). Enfeksiyon hastalıkları ve mikrobiyolojisi, sistemlere göre enfeksiyonlar 1’ kitabında s.1516-22, Nobel Tıp Kitapevi, İstanbul, 2008
  • Referans35. Shoubnikova M, Hellberg D, Nilsson S, Mårdh P-A. Contraceptive use in women with bacterial vaginosis. Contraception. 1997;55(6);355-8.
There are 35 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Health Care Administration
Journal Section Research Articles
Authors

Hilal Türkmen Albayrak 0000-0002-7854-1750

Alper Murat Albayrak 0000-0003-0782-171X

Ayfer Bakır

İdris Şahin 0000-0001-6203-5039

Publication Date January 31, 2020
Submission Date April 29, 2019
Published in Issue Year 2020 Volume: 10 Issue: 1

Cite

APA Türkmen Albayrak, H., Albayrak, A. M., Bakır, A., Şahin, İ. (2020). Vulvovajinal Enfeksiyon Tanı Yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Predispozan Faktörlerin Etkilerinin İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 52-57. https://doi.org/10.33631/duzcesbed.558836
AMA Türkmen Albayrak H, Albayrak AM, Bakır A, Şahin İ. Vulvovajinal Enfeksiyon Tanı Yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Predispozan Faktörlerin Etkilerinin İncelenmesi. J DU Health Sci Inst. January 2020;10(1):52-57. doi:10.33631/duzcesbed.558836
Chicago Türkmen Albayrak, Hilal, Alper Murat Albayrak, Ayfer Bakır, and İdris Şahin. “Vulvovajinal Enfeksiyon Tanı Yöntemlerinin Karşılaştırılması Ve Predispozan Faktörlerin Etkilerinin İncelenmesi”. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 10, no. 1 (January 2020): 52-57. https://doi.org/10.33631/duzcesbed.558836.
EndNote Türkmen Albayrak H, Albayrak AM, Bakır A, Şahin İ (January 1, 2020) Vulvovajinal Enfeksiyon Tanı Yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Predispozan Faktörlerin Etkilerinin İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 10 1 52–57.
IEEE H. Türkmen Albayrak, A. M. Albayrak, A. Bakır, and İ. Şahin, “Vulvovajinal Enfeksiyon Tanı Yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Predispozan Faktörlerin Etkilerinin İncelenmesi”, J DU Health Sci Inst, vol. 10, no. 1, pp. 52–57, 2020, doi: 10.33631/duzcesbed.558836.
ISNAD Türkmen Albayrak, Hilal et al. “Vulvovajinal Enfeksiyon Tanı Yöntemlerinin Karşılaştırılması Ve Predispozan Faktörlerin Etkilerinin İncelenmesi”. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 10/1 (January 2020), 52-57. https://doi.org/10.33631/duzcesbed.558836.
JAMA Türkmen Albayrak H, Albayrak AM, Bakır A, Şahin İ. Vulvovajinal Enfeksiyon Tanı Yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Predispozan Faktörlerin Etkilerinin İncelenmesi. J DU Health Sci Inst. 2020;10:52–57.
MLA Türkmen Albayrak, Hilal et al. “Vulvovajinal Enfeksiyon Tanı Yöntemlerinin Karşılaştırılması Ve Predispozan Faktörlerin Etkilerinin İncelenmesi”. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol. 10, no. 1, 2020, pp. 52-57, doi:10.33631/duzcesbed.558836.
Vancouver Türkmen Albayrak H, Albayrak AM, Bakır A, Şahin İ. Vulvovajinal Enfeksiyon Tanı Yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Predispozan Faktörlerin Etkilerinin İncelenmesi. J DU Health Sci Inst. 2020;10(1):52-7.