TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN İLK GENEL NÜFUS SAYIMINA GÖRE TEKİRDAĞ’IN DEMOGRAFİK YAPISI

Year 2024, Volume: 12 Issue: Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı, 184 - 202, 10.05.2024

Sezai Öztaş

https://doi.org/10.20304/humanitas.1466010

Abstract

24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması imzalanmış ve Türkiye siyasal, askerî, iktisadî ve kültürel bağımsızlığını dünyaya kabul ettirmiştir. 29 Ekim 1923’te ise Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından cumhuriyet ilan edilmiştir. Bu süreçte devletin ekonomi politikalarının daha iyi yönetilebilmesi ve mevcut kaynaklarının daha verimli kullanabilmesi için nüfusun sayısının bilinmesi gerekmekteydi. Ayrıca nüfusun bilinmesi, devletlerin geleceğe yönelik planlamalarını kolaylaştırdığı gibi devletlerin kalkınabilmesi için yapılacak yatırımların da belirlenebilmesinde önemlidir. Bu amaçla 1926 yılında genel nüfus sayımı için gerekli hazırlıklar başlatılmış ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk genel nüfus sayımı 28 Ekim 1927’de yapılmıştır. 1927 genel nüfus sayımında nüfusun; doğum yerleri, tabiiyetleri, medenî durumları, yaş grupları, okuma bilme durumları, meslekleri, dinleri, maluliyetleri, ana dilleri vb. tespit edilmeye çalışılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin o dönemki nüfusu tespit edilen 63 vilayetinden biri de Tekirdağ’dır. Bu çalışmada Cumhuriyetin ilk genel nüfus sayımına göre Tekirdağ vilayetinin nüfus özellikleri ve demografik yapısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. 1927 genel nüfus sayımında Tekirdağ vilayet nüfusu 65.881 kadın ve 65.565 erkek olmak üzere toplam 131.446 kişi olduğu tespit edilmiştir. Vilayetin, genç ve dinamik nüfusu dikkat çekmektedir.

Keywords

Cumhuriyet, Nüfus, 1927 Genel Nüfus Sayımı, Tekirdağ, Demografi

References

• Atatürk, G. M. K. (1997). Atatürk’ün söylev ve demeçleri, C. I-III. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi.
• Ağanoğlu, H. Y. (2001). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanların makûs talihi göç, İstanbul: Kum Saati.
• Behar, C. (1996). Osmanlı İmparatorluğu’nun ve Türkiye’nin nüfusu 1500-1927, Tarihi İstatistikler Dizisi, C. 2, Ankara: T. C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü.
• Bozkurt, N. (2007). Nüfus, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 33, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 293-394.BCA, 25/145/17, 30 Nisan 1927.
• Gül, A. & Gökçen, S. (2010), Son dönem Osmanlı nüfusu ve ecnebiler meselesi, Ankara: Cedit Neşriyat.
• İhsan [Sungu], (1927). Tahrir-i nüfus mihveri etrafında dersler, Terbiye, (4), 300-305.
• İnan, A. (1996). Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 1923 Eskişehir-İzmit konuşmaları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Karal, E. Z. (1997). Osmanlı İmparatorluğunda ilk nüfus sayımı 1831, Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.
• Karpat, K. H. (2003). Osmanlı nüfusu (1830-1914): Demografik ve sosyal özellikleri (Çev. B. Tırnakçı, 1. baskı). Tarih Vakfı Yayınları. (Orijinal çalışma 1985 yılında yayımlandı.)
• Tableaux indiquant le nombre de divers éléments de la population, dans l’Empire Ottoman au 1ᵉʳ Mars 1330 (14 Mars 1914). (1919). Constantinople: Imp. Osmanié.
• Tekirdağı’nda, Vakit, 13 Nisan 1927.
• Türkiye Cumhuriyeti Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (TCBİUM). (1929). 28 Teşrinievvel 1927 umumî nüfus tahriri. Fasikül I. Ankara: Hüsnütabiat Matbaası.
• Türkiye Cumhuriyeti Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (TCBİUM). (1929). 28 Teşrinievvel 1927 umumî nüfus tahriri. Fasikül II. Ankara: Hüsnütabiat Matbaası.
• Türkiye Cumhuriyeti Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (TCBİUM). (1929). 28 Teşrinievvel 1927 umumî nüfus tahriri. Fasikül III. Ankara: Başvekâlet Müdevvenat Matbaası.
• Soysal, İ. (1983). Türkiye’nin siyasal andlaşmaları. Cilt I (1920-1945). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Vatandaş, S. & Vatandaş, C. (2023). Osmanlı’dan erken Cumhuriyet Dönemi’ne biyopolitika ve sporun siyaseti, CTAD, 19(39), 1437-1469.