11. yüzyılda Anadolu Selçuklular döneminde cami ve medrese birlikteliğinin oluşmasıyla başlayan külliye yapılaşması, Osmanlı döneminde farklı işlevleri olan yapıların eklenmesiyle gelişimine devam etmiştir. Osmanlı’da külliyeler, aynı zamanda kentlerin gelişiminde, korunmasında ve sosyo-ekonomik yaşamın gerçekleştirilmesinde bir devlet politikası olarak kurulmuşlardır. Dini, kültürel ve sosyal bağlamda kurumsal bir yapılaşma olarak gelişen külliyeler döneminin en önemli kompleksleridir. Genellikle cami odaklı gelişme gösteren bu kompleksler, yapıldıkları kente, konum ve hizmet amacına göre; medrese, darüşşifa, imaret, sıbyan mektebi ve hamam gibi yapılardan oluşmaktadırlar. Bu araştırma kapsamında incelenen II. Bayezid Külliyesi de Edirne’yi bir darüşşifaya kavuşturmak amacı ile yapılmış olup, bünyesinde birçok yapı bulundurmaktadır. Bugün birçok özelliği ile özü korunmuş, mimari planlama anlayışı bakımından öncü özellikler taşıyan ve yapıldığı dönemde hastalara şifa veren avlulu bahçelere sahip olan külliyenin tarihsel kimliğini sürdürülebilir şekilde yansıtılması amacıyla peyzaj tasarım projesi yapılmıştır. Çalışma gerçekleştirilirken veri toplama, mevcut durum analizi ve projelendirmeden oluşan üç aşamalı bir yöntem izlenmiştir. Öncelikle Osmanlı’da külliye kavramı ve bahçe düzenleri ile II. Bayezid Külliyesi’nin tarihsel geçmişi incelenmiş; ardından alanda mevcut durum analizleri gerçekleştirilmiştir. Tüm bu veriler ve yerinde yapılan çalışmalar sonucunda II. Bayezid Külliyesi’ne özgün çözümler üretilerek, kent için önemi büyük olan bu kültürel mirasın ruhunu yansıtacak yapısal ve bitkisel tasarım önerileri geliştirilmiştir.
Teşekkür: Edirne’nin en önemli kültürel miraslarından olan II. Bayezid Külliyesi’nin peyzaj tasarımının gerçekleştirilmesine yönelik görevlendirme için Trakya Üniversitesi Rektörlüğüne, tarihi yapıların peyzaj düzenlemeleri konusunda ilgileri dolayısıyla Genel Sekreter Yardımcısı Öğr. Gör. Burak İşçimen’e ve uzun süren çalışmamızda en uygun ortamı sağlama ve gerekli tüm ihtiyaçlarımızın giderilmesi konusunda Müze Müdürü Öğr. Gör. Ruhi Pehlivancık’a teşekkürü borç biliriz.
In 11th century, during the Seljuks period, the development of the social complex which started with the formation of mosque and madrasah together in Anatolia. The social complexes had continued to develop with the addition of structures with different functions in the Ottoman period. Social complexes were established as a guiding government policy for development and protection of cities and realization of socio-economic life in the Ottoman period. Complexes, which developed as an institutional development in a religious, cultural and social context, had became the most important complexes of the period they were built. These complexes consisted of structures such as madrasah, hospital, imaret, Ottoman elementary school and Turkish bath, depending on the city where they were built, location and purpose of service. The Social Complex of II. Bayezid was built with the aim of bringing Edirne to a hospital and the complex has many buildings within its structure. The complex, which has pioneering features in terms of architectural planning, has preserved its essence with many features today and has gardens with courtyards that gave healing to the patients when it was built. Landscape design project was carried out in order to ensure the sustainability of the historical identity of these healing gardens and to reflect this identity. While the study was carried out, a method consisting of three phases as data collection, analysis and projecting was followed. First of all, with the concept of Ottoman social complex, garden organisation in the Ottoman period and the historical background of The Social Complex of II. Bayezid has been examined; subsequently, analysis of current situation was carried out in the field. As a result of all these data and field studies, structural and planting landscape design suggestions by producing original solutions were developed to reflect the spirit of this cultural heritage which is of great importance for the city.
Social Complex of Ottoman Period Ottoman Garden’s Organisation The Social Complex of II. Bayezid Edirne
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Architecture |
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | December 31, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 Volume: 6 Issue: 3 |