Toplumsal cinsiyet rollerini tersinden anlamlandırmak: Babalık ve erkeklik rolünün reklamlar üzerinden analizi

Year 2023, Issue: 36, 809 - 824, 21.10.2023

Neva Doğan Esra Dudu Karaman

https://doi.org/10.29000/rumelide.1369120

Abstract

Toplumsal cinsiyet çalışmalarının yalnızca kadınlara odaklanması, erkeklik kavramının toplumun tüm unsurları tarafından (medya, aile, okul vb.) biçimlendirilen, inşa edilen ve yeniden üretilen bir alanda olduğu gerçeğini çoğunlukla gizlemektedir. Oysaki modernist söylem içerisinde anlamın zıtlıklar içinde kurulduğu düşünüldüğünde erkekliğin ne olduğunun kadınların ne olmadığı üzerinden belirlendiği söylenebilir. Bu nedenle kadınlık rolleri tanımlanırken erkekliğe ilişkin de örtük tanımlamalar yapılmaktadır. Toplumsal anlamın inşa edilmesinde başat bir öneme sahip olan medya metinleri de toplumsal anlamı inşa ederken erkeklik kavramına sıkça başvurmaktadır. Bu çalışmada erkeklik ve erkekliğin tanımlanmasında temel bir role sahip olan babalık kavramı, içinde baba ve koca rolünün olduğu reklamlar temel alınarak medya metinlerinde bu figürlerin aile içi rolü, işlenen mesajın etkinliğine ilişkin teknik veriler ve babalık kimliğinin öne çıkarıldığı ürün türü bağlamında ortaya konulmaktadır.

Keywords

Babalık, erkeklik, toplumsal cinsiyet, reklam, reklam analizi

References

• Akça, E.B., Tönel, E. (2011), Erkeklik Çalışmalarına Teorik Bir Çerçeve: Feminist Çalışmalardan Hegemonik Erkekliğe. Medyada Hegemonik Erkeklik ve Temsil, Ed. İlker Erdoğan. Kalkedon Yayınları: İstanbul.
• Åkestam, N., Rosengren, S., Dahlén, M., Liljedal, K.T., Berg, H. (2021). Gender stereotypes in advertising have negative cross-gender effects, European Journal of Marketing Vol. 55 No. 13.
• Bauman, Z. (2011) Postmodern Etik, Çev. Alev Türker, Ayrıntı Yayınlar: İstanbul.
• Bozok, M. (2018). Ebeveynlik, Erkeklik ve Çalışma Hayatı Arasında Türkiye’de Babalık. Taymaz Matbaacılık: İstanbul.
• Bukszpan, D. (2016). ‘DADvertising’: How Realistic Images of Dads Took Over TV Ads, https://fortune.com/2016/06/19/dadvertising-commercials-fathers-day-ads/, Erişim Tarihi: 02.02.2023.
• Erhat, A. (1996). Mitoloji Sözlüğü. Remzi Kitabevi: İstanbul.
• Fiske, J. (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş. (S. İrvan, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Freud, S. (2016). Rüyaların Yorumu 1, çev, Selçuk Budak. Öteki Yayınevi: İstanbul.
• Gürbüz, Ö. Nilay Erbalaban (2016). “Korkuyorum Anne’de Hegemonik Erkekliğin Yapı Sökümü”, Ankara Üniversitesi İlef Dergisi. 3(2) Sonbahar. s:125-142.
• Huhmann, B.A. and Limbu, Y.B. (2016), “Influence of Gender Stereotypes on Advertising Offensiveness and Attitude Toward Advertising in General”, International Journal of Advertising, Vol. 35 No. 5,pp. 846-863.
• Horton, J ve diğerleri (2004). “Qualitative Research: Experiences in Using Semi-Structured Interviews”. The Real Guide to Accounting Research ed. C. Humphrey ve B. Lee. Elsevier: Oxford.
• Jameson, F. (2016). Modernizm İdeolojisi, Çev. Kemal Atakay, Tuncay Birkan, Metis Yayınları: İstanbul.
• İnceoğlu, İ., Onaylı-Şengül, G., (2018) “Bir Femvertising Örneği Olarak Nike Bizi Böyle Bilin Reklam Filmine Eleştirel Bakış”, Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları E-Dergisi, Cilt No 1, Sayı No 2.
• McCabe, Marita P., McGreevy, Shauna (2015). The role of partners in shaping the body image and body change strategies of adult men. https://www.scirp.org/pdf/Health20100900003_45817718.pdf, Erişim Tarihi: 01.02.2023.
• Metin, O. ve Ünal, Ş.(2022). “İçerik Analizi Tekniği: İletişim Bilimlerinde ve Sosyolojide Doktora Tezlerinde Kullanımı”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt22(2). s:273-294.
• Moretti, Franco (2005) Mucizevi Göstergeler. Çev. Zeynep Altok. Metis Yayınları: İstanbul.
• Paglia, Camille (2009). Cinsel Kimlikler, Çev. Anahid Hazaryan-Fikriye Demirci, Epos Yayınları: Ankara.
• Sancar, Serpil (2009). Erkeklik: İmkansız İktidar Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler, Metis Yayınları: İstanbul.
• Türköne M. (1989). Eski Türk Toplumunun Cinsiyet Kültürü, Ankara: Ark Yayınevi.
• World Federation of Advertisers, (2017). Reklamda ilerici toplumsal cinsiyet temsilleri rehberi, https://www.rvd.org.tr/uploads/2019/01/wfa-gender-guide-tr.pdf. Erişim Tarihi: 01.02.2023.
• https://www.youtube.com/watch?v=T2RG2bfVD3M Erişim Tarihi: 11.07.2023
• https://www.youtube.com/watch?v=j2mc4ucmJ7Y Erişim Tarihi 09.07.2023
• https://www.youtube.com/watch?v=UJNddTWDjsU Erişim Tarihi: 10.07.2023
• https://www.youtube.com/watch?v=peBSBP90hMA Erişim Tarihi 22.07.2023
• https://www.youtube.com/watch?v=b4DCCHa9Y1s Erişim Tarihi 01.08.2023
• https://www.youtube.com/watch?v=eU8q4qlvbSY Erişim Tarihi 05.08.2023
• https://www.youtube.com/watch?v=MYynjaOLwoM Erişim Tarihi 09.08.2023
• https://www.youtube.com/watch?v=KM77W4Oq41I Erişim Tarihi 08.08.2023
• https://www.youtube.com/watch?v=YmAMxY2ttT8 Erişim Tarihi: 10.08.2023
• https://www.lafsozluk.com/2010/04/baba.html erişim tarihi: 15.03.2023