Sinemada Yazma Kuramı ve Yazma Eğitimi: Dans la Maison

Year 2024, Issue: Ö14, 474 - 493, 21.03.2024

Celal Aslan Şayla Yıldırım

https://doi.org/10.29000/rumelide.1454403

Abstract

Dans la Maison; edebiyata meraklı bir öğrenci ve hayatını edebiyata adamış bir öğretmenin yazma odağında gelişen diyalogları çerçevesinde kurmaca evrenin oluşum süreci, kurmaca ve olgusal gerçeklik ilişkisi, yazmanın yetenek ve bilgi boyutları gibi sanatsal üretimin farklı meselelerini konu edinen bir yapımdır. Tahkiyeye dayalı edebî metnin yazılma sürecinin, sinemaya yansıtıldığı sinema ürünlerinin sayısı oldukça fazla olmakla birlikte bu filmde yazma ve kuram bağıntısı, öğrenci-öğretmen rolleri merkeze alınarak işlenmiştir. Bu nedenle yazma kuramı ve yazma eğitimi ilişkisinin, bir sinema yapımı üzerinden nasıl gerçekleştirildiği Dans la Maison filmi örneğinde incelenmiştir. İngilizceye In the House, Türkçeye Evde ve Başka Bir Hayat başlıklarıyla çevrilen filmde edebiyat kuramı ve yazma bağıntısı, olay örgüsünü ve tematik yapıyı şekillendirdiğinden filmin analizinde ve yorumlanmasında doküman analizi yöntemi tercih edilmiştir. Filmin olay örgüsü ve tematik yapısı içerisinde yazma edimi, kimi zaman yazma ve teori ilişkisi etrafında görünür kılınmakta kimi zaman bilgi-yetenek karşıtlığında çatışan taraflarıyla öne çıkarılmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Evde filmini, edebiyat kuramı ve gerçeklik bağlamında içerik çözümlemesine tabi tutmak ve senaryo metninden hareketle kurmaca gerçeklik ve olgusal gerçeklik ilişkisi odağında çözümlemektir. Evde filminin, edebiyat ve sinema ilişkisi bağlamında özellikle yazma eğitiminin kurmaca-dış gerçeklik çerçevesinde eğitsel kullanımına katkı sağlayabileceği düşünülebilir. Bu amaçla filmin yazma kuramı ve yazma edimi çatışmasını içeren her sahnesi titizlikle incelenmiş ve konu ile alakalı diyaloglar transkript edilmiştir.

Keywords

Dans la Maison, Evde, yazma kuramı, yazma eğitimi, sinema

References

• Aytaç, Gürsel (1990). Edebiyat yazıları I. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Bachelard, Gaston (2017). Mekânın poetikası. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Baudrillard, Jean (2014). Baştan çıkarma üzerine (çev. A. Sönmezay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bulut, Ezgi (2023). “Edebiyatseverlerin bayılacağı, yazar ve şairlerin yaşam öykülerinden esinlenilerek çekilen 25 film”. https://onedio.com/haber/edebiyatseverlerin-bayilacagi-yazar-ve-sairlerin-yasam-oykulerinden-esinlenilerek-cekilen-25-film-1128658, Erişim tarihi: 17.12.2023.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Özcan E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. İstanbul: Pegem Akademi.
• Çalışlar, Aziz (2004). Tiyatro kavramları sözlüğü. İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları.
• Demir, Yavuz (2002). İlk dönem türk hikâyelerinde anlatıcılar tipolojisi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Güngör, Feyza Şule (2019). “Felsefenin sonu mu yeni bir adımı mı? Badiou’nun Heidegger eleştirisine dair bir değerlendirme”. Turkish Studies, 14 (2), 413-430.
• Jahn, Manfred (2012). Anlatıbilim. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kanat, Özlem (2020). “Romanda çatışma yapısı üzerine bir okuma denemesi: Leyla’nın Evi”. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 4 (2), s. 370-381. DOI: 10.34083/akaded.772152.
• Kayaoğlu, Ersel (2016). Edebiyat ve film: Edebiyat bilimi yaklaşımıyla film çözümlemesine giriş. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Lukens, Rebecca J. (2003). A critical handbook of children’s literature. Boston: Allyn and Bacon.
• Meredith, Robert C. ve Fitzgerald, D. John (2000). “Kısa hikâyede çatışmayı dramatize etme”. Öykü Sanatı içinde (hzl. ve çev. Hasan Çakır). Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Moran, Berna (1994). Edebiyat kuramları ve eleştiri (Genişletilmiş 8. Baskı). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Neuman, W. L. (2010). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar (çev. S. Özge). İstanbul: Yayın Odası.
• Tek, Zeynep (2017). Safiye Erol anlatılarının örnek okur düzeyinden anlamlandırılması. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi: Doktora Tezi.
• Uç, Himmet (2006). Roman eleştiri terimleri. Ankara: Bizim Büro Yayınevi.
• URL1 (2023). “İşte, yazmak konulu 16 film!.”. https://www.edebiyathaber.net/iste-yazmak-konulu-16-film/, Erişim tarihi: 17.12.2023.
• URL2 (2023). “Official selection awards”. https://web.archive.org/web/20150924094905/http://www.sansebastianfestival.com/in/pagina.php?ap=3&id=2725, Erişim tarihi: 17.12.2023.
• URL3 (2023). El chico de la última fila. https://lengualia.files.wordpress.com/2020/03/juan-mayorga-el-chico-de-la-c3balima-fila.pdf, Erişim tarihi: 17.12.2023.
• Ülger, Emir (2013). “Platon’un sanat kuramının düşünsel evrimi”. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 16, s. 15-28.
• Yayla, Eylem (2023). Fransız sinemasında 2010-2015 yılları arası tematik yönelimler. Ordu Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yücel, Tahsin (1994). “Okur”. Adam Sanat, 109, 15-23.
• Yüksel, Ayşegül (1995). Yapısalcılık ve bir uygulama: Melih Cevdet Anday tiyatrosu. Ankara: Gündoğan Yayınları.