Kireçtaslarında Donma-Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel ve Mekanik Özelliklere Etkisi

Nazmi Şengün; Raşit Altındağ; Mahmut Mutlutürk; Rafet Kıstır

doi:10.19113/sdufbed.61846

Kireçtaslarında Donma-Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel ve Mekanik Özelliklere Etkisi

Year 2008, Volume: 12 Issue: 2, 128 - 134, 09.04.2009

Nazmi Şengün Raşit Altındağ Mahmut Mutlutürk Rafet Kıstır

Abstract

Gerek geleneksel gerekse çagdas mimari yapılarda dogal taslar yapı tası olarak ve/veya iç ve dıs mekanların kaplanmasında kaplama tası olarak kullanılmaktadır. Bu yapılarda kullanılan dogal taslar, hava kirligi, çesitli sanayi gazları, donma-çözülme, ısınma-soguma gibi dogal etkiler altında kalarak görüntü, fiziksel ve mekanik özelliklerinde degisime ve bütünlük kaybına ugrayabilmektedir. Bu degisimlerin etkilerini önceden veya mevcut durumlarında inceleyebilmek için çesitli yöntemler kullanılabilmektedir. Bu çalısma kapsamında da, ülkemizin çesitli yörelerine ait 6 farklı kireçtası seçilmis ve deneyler bu kayaçlar üzerinde yapılmıstır. Geçmiste çesitli tarihi yapıtlarda ve günümüzde de modern binalarda ve anıtlarda kullanılan dogal tasların, donma - çözünme (F-T) çevrimleri sonrasında fiziksel, mekanik ve indeks özelliklerindeki degisimlerini belirlemek amacıyla ele alınan her kayaç türünden farklı boyutlarda 81'er adet deney örnegi hazırlanmıstır. Öncelikle orijinal örnekler üzerinde fiziko-mekanik ve indeks deneyleri yapılmıs ve daha sonra bütün örnekler F-T deneyine tabi tutularak, toplam 50 çevrim olmak üzere, her 10 çevrim sonrası örnekler üzerinde deneyler tekrarlanmıstır. Her deney için baslangıç degerine nazaran meydana gelen degisim miktarları yüzde olarak belirlenmistir. Özellikle bosluk oranı yüksek kayaçlarda 50 donma-çözünme çevrimi sonrasında indeks ve mekanik özelliklerinde %50'lere varan bütünlük kayıpları gözlemlenmistir.

Keywords

Donma-Çözünme, Kireçtaşı, Fiziksel Özellikler, Mekanik Özellikler

References

Altındağ, R., Güney, A. 2006. ISRM Suggested Method for Determining the Shore Hardness Value, Int. J. of Rock Mech. and Min. Sci., 43, 19-22.
Altındağ, R. Alyıldız, S.I., Onargan, T. 2004. Mechanical Property Degradation of Ignimbrite Subjected to Recurrent Freeze-Thaw Cycles, Int. J. of Rock Mech. and Min. Sci., 41, 1023-1028.
Alyıldız, I.S. 2003. Isparta-Dereboğazı Tüflerinde Donma-Çözülme Periyotlarının Fiziko-Mekanik Davranışlarına Etkisi, Y. Lisans Tezi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 63s.
Binal, A. 1996. Aksaray-Ihlara Vadisindeki Volkanosedimanter Kayaçlarda Görülen Duyarsızlık Mekanizmalarının Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, H.Üniv. Fen Bilimleri Enst., Ankara, 95s.
Binal, A., Kasapoğlu, K.E., Gökçeoğlu, C. 1997. The Surficial Physical Deterioration Behaviour of Neogene Volcanosedimentary Rocks of EskişehirYazılıkaya NW Turkey, Engineering Geology and The Environment, Yunanistan, 3065-3069.
Binal, A., Kasapoğlu, K.E., Gökçeoğlu, C. 1998. Eskişehir-Yazılıkaya Çevresinde Yüzeylenen Volkanosedimanter Kayaçların Donma-Çözünme Etkisi Altında Bazı Fiziksel ve Mekanik Parametrelerinin Değişimi, Hacettepe Üniv. Yayınları, Yerbilimleri, 20, 41-54,
Binal, A., Kasapoğlu, K.E. 2002. Donma-Çözülme Sürecinin Aksaray-Ihlara Vadisi'nde Yüzeylenen Selime İgnimbiritinin Fiziksel ve Mekanik Özellikleri Üzerindeki Etkisi, VI. Bölgesel Kaya Mekaniği Semp., Konya, 189-196.
Broms, B., Yao, L.Y.C. 1964. Shear Strenght of A Soil After Freezing and Tawing, J. Soil Mechanics Foundation Division, ASCE, 1-25.
ISRM, 1981. Rock Characterisation. Testing and Monitoring, Edt. Brown, E.T., Pergoman Pres, Oxford, 211pp.
Mutlutürk, M., Altındağ, R., Türk, G. 2004. A Decay Function Model for the Itegrity Loss of Rock When Subjected to Recurrent Cycles of FreezingThawing and Heating-Cooling, Int. J. of Rock Mech. and Min. Sci., 41, 237-244.
Simonsen E., Isacsson U. 1999. Thaw Weakening of Pavement Structure in Cold Regions, Cold Regions Science and Technology, 29, 135-151.
Topal, T., Sözmen, B. 2002. Deterioration Mechanisms of Tuffs in Midas Monument, Engineering Geology, 68, 201-223.
TS 699. 1987, Tabii Yapı Taşları Muayene ve Deney Metodları, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
Ulusay, R., Gökçeoğlu, C., Sülükçü, C.S. 2001. Draft ISRM Suggested Method For Determining Block Punch Index (BPI), Int. J. Rock Mech. Min. Sci., 38, 1113-1119.
Yılmaz, H., Safel, R. 2004. Mermer Sektörü Raporu, Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O., İktisadi Araştırmalar ve Mevzuat Yönetmenliği, Sektör Araştırmaları Serisi, 31

Year 2008, Volume: 12 Issue: 2, 128 - 134, 09.04.2009

Nazmi Şengün Raşit Altındağ Mahmut Mutlutürk Rafet Kıstır

Abstract

References

Altındağ, R., Güney, A. 2006. ISRM Suggested Method for Determining the Shore Hardness Value, Int. J. of Rock Mech. and Min. Sci., 43, 19-22.
Altındağ, R. Alyıldız, S.I., Onargan, T. 2004. Mechanical Property Degradation of Ignimbrite Subjected to Recurrent Freeze-Thaw Cycles, Int. J. of Rock Mech. and Min. Sci., 41, 1023-1028.
Alyıldız, I.S. 2003. Isparta-Dereboğazı Tüflerinde Donma-Çözülme Periyotlarının Fiziko-Mekanik Davranışlarına Etkisi, Y. Lisans Tezi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 63s.
Binal, A. 1996. Aksaray-Ihlara Vadisindeki Volkanosedimanter Kayaçlarda Görülen Duyarsızlık Mekanizmalarının Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, H.Üniv. Fen Bilimleri Enst., Ankara, 95s.
Binal, A., Kasapoğlu, K.E., Gökçeoğlu, C. 1997. The Surficial Physical Deterioration Behaviour of Neogene Volcanosedimentary Rocks of EskişehirYazılıkaya NW Turkey, Engineering Geology and The Environment, Yunanistan, 3065-3069.
Binal, A., Kasapoğlu, K.E., Gökçeoğlu, C. 1998. Eskişehir-Yazılıkaya Çevresinde Yüzeylenen Volkanosedimanter Kayaçların Donma-Çözünme Etkisi Altında Bazı Fiziksel ve Mekanik Parametrelerinin Değişimi, Hacettepe Üniv. Yayınları, Yerbilimleri, 20, 41-54,
Binal, A., Kasapoğlu, K.E. 2002. Donma-Çözülme Sürecinin Aksaray-Ihlara Vadisi'nde Yüzeylenen Selime İgnimbiritinin Fiziksel ve Mekanik Özellikleri Üzerindeki Etkisi, VI. Bölgesel Kaya Mekaniği Semp., Konya, 189-196.
Broms, B., Yao, L.Y.C. 1964. Shear Strenght of A Soil After Freezing and Tawing, J. Soil Mechanics Foundation Division, ASCE, 1-25.
ISRM, 1981. Rock Characterisation. Testing and Monitoring, Edt. Brown, E.T., Pergoman Pres, Oxford, 211pp.
Mutlutürk, M., Altındağ, R., Türk, G. 2004. A Decay Function Model for the Itegrity Loss of Rock When Subjected to Recurrent Cycles of FreezingThawing and Heating-Cooling, Int. J. of Rock Mech. and Min. Sci., 41, 237-244.
Simonsen E., Isacsson U. 1999. Thaw Weakening of Pavement Structure in Cold Regions, Cold Regions Science and Technology, 29, 135-151.
Topal, T., Sözmen, B. 2002. Deterioration Mechanisms of Tuffs in Midas Monument, Engineering Geology, 68, 201-223.
TS 699. 1987, Tabii Yapı Taşları Muayene ve Deney Metodları, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
Ulusay, R., Gökçeoğlu, C., Sülükçü, C.S. 2001. Draft ISRM Suggested Method For Determining Block Punch Index (BPI), Int. J. Rock Mech. Min. Sci., 38, 1113-1119.
Yılmaz, H., Safel, R. 2004. Mermer Sektörü Raporu, Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O., İktisadi Araştırmalar ve Mevzuat Yönetmenliği, Sektör Araştırmaları Serisi, 31

There are 15 citations in total.

Details

Primary Language	English
Journal Section	MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK BİLİMLERİ
Authors	Nazmi Şengün Raşit Altındağ This is me Mahmut Mutlutürk This is me Rafet Kıstır This is me
Publication Date	April 9, 2009
Published in Issue	Year 2008 Volume: 12 Issue: 2

Cite

APA	Şengün, N., Altındağ, R., Mutlutürk, M., Kıstır, R. (2009). Kireçtaslarında Donma-Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel ve Mekanik Özelliklere Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 128-134. https://doi.org/10.19113/sdufbed.61846
AMA	Şengün N, Altındağ R, Mutlutürk M, Kıstır R. Kireçtaslarında Donma-Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel ve Mekanik Özelliklere Etkisi. SDÜ Fen Bil Enst Der. April 2009;12(2):128-134. doi:10.19113/sdufbed.61846
Chicago	Şengün, Nazmi, Raşit Altındağ, Mahmut Mutlutürk, and Rafet Kıstır. “Kireçtaslarında Donma-Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel Ve Mekanik Özelliklere Etkisi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 12, no. 2 (April 2009): 128-34. https://doi.org/10.19113/sdufbed.61846.
EndNote	Şengün N, Altındağ R, Mutlutürk M, Kıstır R (April 1, 2009) Kireçtaslarında Donma-Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel ve Mekanik Özelliklere Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 12 2 128–134.
IEEE	N. Şengün, R. Altındağ, M. Mutlutürk, and R. Kıstır, “Kireçtaslarında Donma-Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel ve Mekanik Özelliklere Etkisi”, SDÜ Fen Bil Enst Der, vol. 12, no. 2, pp. 128–134, 2009, doi: 10.19113/sdufbed.61846.
ISNAD	Şengün, Nazmi et al. “Kireçtaslarında Donma-Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel Ve Mekanik Özelliklere Etkisi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 12/2 (April 2009), 128-134. https://doi.org/10.19113/sdufbed.61846.
JAMA	Şengün N, Altındağ R, Mutlutürk M, Kıstır R. Kireçtaslarında Donma-Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel ve Mekanik Özelliklere Etkisi. SDÜ Fen Bil Enst Der. 2009;12:128–134.
MLA	Şengün, Nazmi et al. “Kireçtaslarında Donma-Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel Ve Mekanik Özelliklere Etkisi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol. 12, no. 2, 2009, pp. 128-34, doi:10.19113/sdufbed.61846.
Vancouver	Şengün N, Altındağ R, Mutlutürk M, Kıstır R. Kireçtaslarında Donma-Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel ve Mekanik Özelliklere Etkisi. SDÜ Fen Bil Enst Der. 2009;12(2):128-34.