SINIFA UYUM ÖĞRETMEN GÖZLEMİ-KONTROL LİSTESİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLAMA ÇALIŞMASI

Yıl 2015, Cilt: 23 Sayı: 2, 809 - 824, 15.05.2015

Emine Hande Aydos Hatice Uysal Berrin Akman

Öz

Bu çalışma, Koth, Bradshaw ve Leaf (2009) tarafından geliştirilen Sınıfa Uyum Öğretmen Gözlemi-Kontrol Listesi’nin (TeacherObservation of Classroom Adaptation–Checklist) Türkçeye uyarlama kapsamında geçerlilik ve güvenirlikle ilgili süreci ve bulguları içermektedir. Çalışma, devlete bağlı ve özel erken çocukluk eğitimi kurumlarından elde edilen verilerle yürütülmüştür (n=254).Analizler sonucunda, ölçeğin orijinal faktör yapılanmasına uygun şekilde konsantrasyon problemi, yıkıcı/istenmeyen davranış ve olumlu sosyal davranış alt boyutlarından oluşan üç faktörlü bir yapı gösterdiği belirlenmiştir. Güvenilirlik analizleri için konsantrasyon problemi alt boyutunun Cronbach Alfa değeri .94; yıkıcı/istenmeyen davranış alt boyutunun .90 ve olumlu sosyal davranış alt boyutunun Cronbach Alfa değeri de .88olarak hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar, uyarlaması yapılan ölçeğin, Türkiye’deki erken çocukluk eğitimi kurumları için çocukların sınıfa uyumlarının ölçülmesinde geçerli ve güvenilir olarak kullanılabilecek bir ölçek olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Uyum, Davranış Problemi, Olumlu Sosyal Davranış, Kontrol Listesi

TEACHER OBSERVATION OF CLASSROOM ADAPTATION-CHECKLIST TURKISH ADAPTATION STUDY

Öz

This study contain the adaptation period in Turkish and findings of validity and reliability of Teacher Observation of Classroom Adaptation–Checklist developed by Koth, Bradshaw and Leaf (2009). Data was collected from the private and government early childhood education centers (n=2549. In the result of analysis, it was found that the scale contains three factor structure; Concentration Problems, Disruptive Behavior and Prosocial Behavior as seen in original version. Reliability analysis was found .94 for Concentration Problem, .90 for Disruptive Behavior and .88 for Prosocial Behavior sub dimensions. In the conclusion, this scale is valid and reliable in order to assess the classroom adaptation of children in early childhood education centers in Turkey.

Anahtar Kelimeler

adaptation, behavior problem, prosocial behavior, checklist

Kaynakça

• Beşiroğlu, L., Ağargün, M. Y., Boysan, M., Eryonucu, B., Güleç, M. & Selvi, Y. (2005). Obsesif- Kompulsif Belirtilerin Değerlendirilmesi: Padua Envanteri’nin Türk Toplumunda Geçerlik ve Güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(3), 179-189.
• Brislin, R.W., Lonner, W.J. & Thorndike, R.M. (1973). Cross Cultural Research Methods. New York: John Wiley & Sons Pub.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-151.
• Coşkun, L. (2008). An adaptation and pilot implementation of an effective intervention program tar- geting externalizing behaviors in early childhood. Unpublished master’s thesis, Koç University, Institute of Social Sciences, Istanbul.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Eggum-Wilkens, N.D., Valiente, C., Swanson, J. & Lemery-Chalfant, K. (2014). Children’s shyness, popularity, school liking, cooperative participation, and internalizing problems in the early school years. Early Childhood Research Quarterly, 29, 85-94.
• Gatzke-Kopp, L.M., Greenberg, M. & Bierman, K. (2014). Children’s parasympathetic reactivity to specific emotions moderates response to intervention for early-onset aggression. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, (ahead-of-print), 1-14.
• Gülay, H. & Erten, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuklarının akran kabullerinin okula uyum değiş- kenleri üzerindeki yordayıcı etkisi. E-International Journal of Educational Research, 2(1), 81-92.
• Gülay-Ogelman, H. & Erten, H. (2013). 5-6 Yaş Çocuklarının Akran İlişkileri ve Sosyal Konumla- rının Okula Uyum Düzeyleri Üzerindeki Yordayıcı Etkisi (Boylamsal Çalışma). Selçuk Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 153-163.
• Hanish, L.D. & Guerra, N.G. (2004). Aggressive victims, passive victims, and bullies: Develop- mental continuity or developmental change. Merrill-Palmer Quarterly, 50, 17–38.
• Hodges, E.V., Boivin, M., Vitaro, F. & Bukowski, W.M. (1999). The power of friendship: protection against an escalating cycle of peer victimization. Developmental Psychology, 35(1), 94-101.
• Hodges, E.V.E., Malone, M.J. & Perry, D.G. (1997). Individual risk andsocial risk as interacting determinants of victimization in the peer group. Developmental Psychology, 33, 1032–1039.
• Hu, L. & Bentler, P.M. (1999). Cut off criteriafor fit indexes in covariance structure analysis: Con- ventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1–55.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: BRC Matbaacılık.
• Kaner, S. & Uçak Çiçekçi, A. (2000). Gözden Geçirilmiş Davranış Problemleri Kontrol Listesinin Türkçeye Uyarlanması. Özel Eğitim Dergisi, 2(4), 23-34.
• Kaner, S., Büyüköztürk, Ş., İşeri, E., Ak, A. & Özaydın, L. (2011). Conners Anababa Dereceleme Ölçeği Yenilenmiş Uzun Formu: Faktör Yapısı, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 18(1), 45-58.
• Koth, C.W., Bradshaw, C.P. & Leaf, P.J. (2009). Teacher observation of classroom adaptation- checklist: Development and factor structure. Measurement and Evaluation in Counseling and Development,42(1), 15-30.
• Mitchell, M.M., Bradshaw, C.P. & Leaf, P.J. (2010). Student and teacher perceptions of school clima- te: A multi level exploration of patterns of discrepancy. Journal of School Health, 80, 271-279.
• Özdamar, K. (2002). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Ankara: Kaan Yayınları.
• Powers, C.J. & Bierman, K.L. (2013). The multi faceted impact of peer relations on aggressive– disruptive behavior in early elementary school. Developmental Psychology, 49(6), 1174-1186.
• Sbarra, D.A. & Pianta, R.C. (2001). Teacher ratings of behavior among African American and Cau- casian children during the first two years of school. Psychology in the Schools, 38(3), 229-238.
• Schaeffer, C.M., Petras, H., Ialongo, N., Masyn, K.E., Hubbard, S., Poduska, J. & Kellam, S. (2006). A comparison of girls’ and boys’ aggressive-disruptive behavior trajectories across elemen- tary school: prediction to young adult antisocial outcomes. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(3), 500-510.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi: Analiz ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49 -74.
• Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve Lisrel Uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Uysal, H. & Dinçer, Ç. (2012). Okul öncesi dönemde akran zorbalığı. Kuramsal Eğitimbilim Der- gisi, 5(4), 468-483.
• Yoleri, S. (2014). Preschool children’s school adjustment: indicators of behaviour problems, gen- der, and peer victimisation. Education 3-13: International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, (ahead-of-print), 1-11.
• Yumuş, M. (2013). Okul öncesi eğitimcilerin 36 - 72 ay aralığındaki çocukların davranış prob- lemleri ile ilgili görüşlerinin incelenmesi ve başa çıkma stratejilerinin belirlenmesi. Yayın- lanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.