LE GOÛT DU NÉANT (HİÇLİĞİN ZEVKİ)'NDE SÖYLEM DÜZEYİNDE OLUMSUZLUK

Yıl 2016, Sayı: 7, 76 - 86, 21.10.2016

Yavuz Kızılçim

https://doi.org/10.29000/rumelide.336566

Cited By: 1

Öz

Çalışmamızda, Baudelaire'in
Les Fleurs du Mal (Kötülük Çiçekleri)'indeki, Le Goût du Néant (Hiçliğin Zevki)
başlıklı şiirinde söylem düzeyinde zevkten yoksunluğun bağlamsal karşılıkları
ve bunları bir araya getiren olumsuzluğun yer aldığı yapılar irdelenmiş;
böylece, sözcüklerin şiirdeki açılımları göz önünde tutularak
yokluğun söylemde yüklendiği işlevler sorgulanmıştır. Bu şiirde sözcük
düzeyinde sürdürülen bir olumsuzluk anlayışı ön plandadır: Ozanın işlediği
olumsuzluğun sürece bağlı olarak izlediği gelişim eskiden/artık'lık bildiren
bağlamsal ipuçlarında değerlendirilmiştir. Bu tasarım planı içerisinde,
yokluğun kendine göre bir tadı olduğu ve bunu kanıtlamaya yönelik bağlama
odaklanıldığı düşünülmektedir. Şiirdeki kullanımıyla, karşımızda bir süreç
olarak yeni bir uzam-zamanın kurulduğuna tanık oluyoruz ve bu kez olumsuzluk
belirleyicileriyle sağlanan bir olumsuzluk değil, sözcük düzeyinde kurulan bir
olumsuzluk önerilmiştir. Şiirin öznesi, karşısındakiyle konuşurken bağıntı
kuramı temelinde kendi arzusunu dile getirerek yokluğun özne/alıcı arasındaki
bağıntılarını farklı bir konumda seslenme işleviyle etkinleştiriyor: bir at
söylemi ve bağlamı içeriğinde gösterge kuramını öznenin edimlerine uygulayarak
"artık yok" temelli özel bir olumsuzluk dili oluşturuluyor. Bu özel
kullanım ozan tarafından bilinçle üretilmiş olumsuz bir söz varlığının şiirsel
karşılığıdır: Ozan, şiirin bütününde artık/değil söylemini kullanarak bağlama
dayalı anlamlar oluşturma sürecinde, kimi kez güçlü, kimi kez zayıf
sezdirimlerle değişik önermeler kuruyor. Böylece, özneyi edimleri üzerinden betimleyen
bir bağlamın söylemde nasıl etkinleştirildiği ve bunun şiirdeki işleyişi söz dizimi
temelli yaklaşımlarla belirlenebilir, diye düşünüyoruz. Üstelik ozan, bu
bağıntıyı söylemin edimsel yanını harekete geçiren üstdilsel olumsuz sözcük
kullanımıyla sağlamaktadır. Şiirde tüm yaşamı olumsuzluğun hiç'li zevkiyle
güçlendirerek Le Goût du Néant (Hiçliğin Zevki) olarak tasarlayan ozan
olumsuzluğu çoğu kez içerik düzeyinde sözceleyen öznenin niyeti (at) örneği
gözetilerek sürdürülmektedir. Ozan, gösterge ile kullanıcı ve bağlamı
belirleyen işleyiş kuralları dışına çıkarak ve söz diziminde değişikliklere
giderek buyuru bildirim veya dilek istek kipinde çekimlerken büyük bir
beceriyle bize geçmiş yapıyı sezdirir ve bu yolla geçmişi güncele
yakınlaştırır.  

Anahtar Kelimeler

Söylem çözümlemesi, olumsuz sözce ve edimsel işlevleri, sözcük/bağlam düzeyinde olumsuzluk, yokluk sözlüksel alanı, söz eylem, at örneği, sözlük bilgisi, Baudelaire'de olumsuzluk görünümleri

NEGATION IN BAUDELAIRE (CRAVING FOR OBLVION) AT THE LEVEL OF DISCOURSE

Öz

In this study, the structures involving
negative utterances in Baudelaire’s poem Craving
for Oblivion and the functions of the oblivion in the discourse was
examined. In this poem, an understanding of negation at the word level is at
the forefront. The negation discussed by the poet is evaluated through the
contextual clues conveying pastness. In this context, it is thought that there
is pleasure in oblivion and there is an effort to prove it. In the poem, it can
be seen that a new space-time as a process is constructed and negativity at
word level is suggested. By expressing his own desires basing on relevance
theory, subject of the poem activates the relations between subject/receiver
with the addressing function at a different position. A negation language is
constructed by applying sign theory to subject pragmatics in the context of a
horse discourse. This special usage is consciously constructed by the poet and
it is the poetic equivalent of a negative vocabulary. The poet constructs some
propositions by using the no longer/not discourse. Therefore, it is thought
that how a context which defines subjects through acts is activated can be
determined through syntax-based approaches. Moreover the poet can construct
this relevance by negative word usage in the metalanguage which activates the
pragmatic part of the discourse. Poet, who designs life as Le Gout du Nèant (Craving for Oblivion) in the poem, empowers life
with the pleasure of negativity. This negativity is maintained in the horse
example. The poet violates the rules which determine sign, sender and the
context, makes changes in the syntax, implicates the past structure and by
doing this he brings the past closer to the present.

Anahtar Kelimeler

Discourse analysis, negative utterance and its pragmatics functions, nothing/else, speech act language of poetry, lexicon in the past, aspects of horse negation, illocution, structure of the pragmatics component, usage of the negation in Baudelaire

Kaynakça

• Baudelaire, C. (2011). Les Fleurs du Mal, Paris: réimpression Éfélé de l'édition Poulet-Malassis et de Broise, 1861, BeQ, Kötülük Çiçekleri, 1. Sait Maden çevirisi, 2001, İstanbul:Çekirdek Yayınları, 2. Ahmet Necdet Çevirisi, 2001, İstanbul: Adam Yayınları, 3. Şiirler, 2004, www.antoloji.com.Kültür ve Sanat.
• Baudelaire, C. (2009). Le Spleen de Paris, Les Paradis artificiels, Bookking International, Les Fleurs du mal suivies du Spleen de Paris: Éditions de Clairefontaine, 1947, La Guilde du Livre, Lausanne. Introduction, éclaircissements et notes de Blaise Allan, BeQ, Jean-Yves Dupuis, Paris/ Paris Sıkıntısı (Tahsin Yücel Çevirisi), 1984, İstanbul: Adam.
• Bescherelle, (2008). La Grammaire pour tous, Paris:Hatier.
• Budak, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat.
• Chomsky, N. (2001). Language and Mind, (Dil ve Zihin, Ahmet Kocaman çevirisi) Ankara: Ayraç.
• Danon-Boileau, L. (1998). Le sujet de l'énonciation, Psychanalyse et linguistique, Réference et Enonciation, L'homme dans la Langue, Gap, Ophrys. Sözcelem Öznesi-Psikanaliz ve Dilbilim, Mehmet Baştürk çevirisi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları/ 2.Basım: 2007, Psikanaliz ve Dilbilim (Sözceleme Öznesi) Nisan, Ankara: De Ki Basım Yayım.
• David-Ménard, M. (2005). Deleuze et la Psychanalyse, L'altercation, Paris: PUF.
• Erhat, A. (1996) Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Greimas, A, J. (1972) Essais miotique Poétique, Paris: Larousse.
• Greimas, A, J. et Courtes, J. (1979). Sémiotique, Dictionnaire Raisonné de la Théorie du Langage, Paris: Classiques Hachette.
• Greimas, A, J. (1983) Şiirsel Söylem Kuramı Üstüne, Yazko çeviri 13, Temmuz-Ağustos: 157-161, (Mehmet Yalçın çevirisi).
• Greimas, A, J. (1993). Yapısal Dilbilim ve Şiirbilim, (Çev. Tahsin Yücel), İstanbul: Birikim Dergisi 28-29, Yapısalcılık Özel Sayısı, ss. 93-98.
• Hamilton, E. (2004) Mitologya, Ülkü Tamer çevirisi, İstanbul: Varlık.
• Kocaman, A. (1996). Edimbilim Üzerine, Dilbilim Araştırmaları Dergisi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi, ss.11-36.
• Kocaman, A. (1971). Türkçede Kip Olgusu Üzerine Görüşler, Ankara: TDAY Belleten, s. 81-85.
• Matthei, E&Roeper, T. (1988). Understanding and Producing Speech, Introduction à la Psycholinguistique, Traduit de l'américain par Ranka Bijeljac, Paris: Bordas.
• Nacar-Logie, N. (2014). Dil Niyet Aidiyet, Ankara: Alter.
• Necatigil, B. (2007). Mitologya, İstanbul: Kutupyıldızı Kitaplığı 9.
• Le Nouveau Petit Robert (1993). Dictionnaire alphabétique et analogique de la langue française, Montréal, Canada.
• Oxford (2014). Advanced Learner's Dictionary - 8th Edition, Oxford University Press.
• Rifat, M. (1983). Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, (Temel metinlerin çevirisi), İstanbul: Yazko.
• Saraç, T. (1989) Fransızca-Türkçe Büyük Sözlük, İstanbul: Adam.
• Todorov, T. (1979) Sémantique de la Poésie, Paris: Editions du Seuil.
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü (2007). Ankara: TDK, A-K/ L-Z, 2 Cilt.
• Vardar, B. (1988). yönetiminde Güz N., Öztokat E., Senemoğlu O., Sözer E., Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: ABC.
• Yetkiner, N-K. (2009) Çeviribilim Edimbilim İlişkisi Üzerine, İzmir: İzmir Ekonomi Üniversitesi.