Karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench)’ın Verim ve Mineral Besin İçeriği: Hasat Zamanının Etkisi

Yıl 2014, Cilt: 9 Sayı: 1, 85 - 94, 01.06.2014

Nimet Kara

Öz

Karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench)’ın temel yetiştirme amacı, insan beslenmesinde
özellikle glütene hassas ve hipertansiyon hastalığı olan insanların beslenmesi için tane elde etmektir.
Bu çalışma karabuğdayın verim, farklı hasat zamanlarında bitkide, bitki organlarında ve tanesinde
mineral besin içeriğini araştırmak amacıyla 2012 ve 2013 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada
Güneş karabuğday çeşidi kullanılmıştır.
Karabuğdayın verim ve mineral besin içeriği bitki organlarına ve hasat zamanlarına göre değişmiştir.
Karabuğdayın taze ve kuru ot verimi, farklı bitki organlarında ve hasat zamanlarında mineral besin
içeriği istatistiksel olarak (p< 0.01) önemli olmuştur. Tane verimi 2012’de 146.08 kg/da ve 2013’de
159.26 kg/da olarak elde edilmiştir. Tanenin mineral besin içeriği her iki yılda da birbirine yakın
çıkmıştır.
Hasat zamanları karşılaştırıldığında, her iki yılda da en yüksek yeşil ot (sırasıyla, 2739.33 ve 2760.31
kg/da) ve kuru ot (766.13 ve 853.67 kg/da, sırasıyla) verimi 5. hasat zamanından (en son hasat
zamanı), en düşük yeşil ve kuru ot verimi ilk hasat zamanından elde edilmiştir. Taze ve kuru ot verimi
hasat zamanının gecikmesiyle artmıştır. Her iki yılda da çinko dışında, en yüksek mineral besin içeriği
2. hasat zamanında belirlenmiş, en düşük besin içeriği ise hasat zamanlarına göre değişmişti.
Bitki organları karşılaştırıldığında, her iki yılda da en yüksek taze ot (sırasıyla 463.84 ve 497.57
kg/da) ve kuru ot (sırasıyla, 161.62 ve 168.3 kg/da) verimi sapta belirlenirken, en düşük taze ve kuru
ot verimi çiçekten elde edilmiştir. Her iki yılda da en yüksek mineral besin içeriği yaprak ve çiçekten,
en düşük mineral besin içeriği ise (K hariç) saptan elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karabuğday, mineral besin, tane verimi, taze ve kuru ot verimi

Yield and Mineral Nutrition Content of Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench): The Effect of Harvest Times

Öz

Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) is cultivated primarily to obtain grains for
human consumption, especially gluten sensitive patients and hypertensive people. The present study
was conducted to investigate the yield and mineral nutrient contents in plant organs, the harvest times
and grain of buckwheat in 2012 and 2013. The Güneş species were used as the buckwheat cultivar.
The results revealed that the yield and mineral nutrient content of buckwheat varied according to both
plant organs and harvest times. The herbage-hay yields and mineral nutrient contents in plant organs
and harvest times of buckwheat were statistically (p< 0.01) significant in both years. A mean grain
yield of 1460.8 kg ha-1 was obtained in 2012 and 1592.6 kg ha-1 in 2013. The mean seed mineral
nutrient contents of both years were found to be very close to each other. At harvest times, the highest
herbage (27393.3 and 27603.1 kg ha-1, respectively) and hay yield (7661.3 and 8536.7 kg ha-1
,
respectively) were determined at the 5th harvest time (the latest harvest time), the lowest herbage and
hay yield was obtained from the first harvest time in both 2012 and 2013. The herbage and hay yields
increased by delaying harvest times. The highest mineral nutrition contents, except for Zn, were
determined in the second harvest time. The lowest mineral nutrition contents varied according to the
harvest times in both years.
In comparison with different plant parts, the highest herbage (4638.4 and 4975.7 kg ha-1, respectively)
and hay yield (1616.2 and 1684.3 kg ha-1, respectively) were determined in the stem, while the lowest
herbage and hay yields were obtained from flower organs in both 2012 and 2013. The highest mineral
nutrition contents were obtained from the leaf and flower organs whereas the lowest mineral nutrition
contents, except for K, were determined in the stem in both years.

Anahtar Kelimeler

Buckwheat, mineral nutrient, grain yield, herbage and hay yield