Demokrasi ve Eğitim: Kavramsal Bir İnceleme

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: TBMM’nin 100. Yılı ve Millî İrade Özel Sayısı, 159 - 171, 30.11.2020

Cahit Erdem Eray Eğmir

https://doi.org/10.32709/akusosbil.787092

Cited By: 3

Öz

Demokrasi sahip olduğu üstünlükleri ile günümüzde en uygun yönetim biçimi olarak değerlendirilmektedir ancak demokrasi bir yönetim biçimi olmanın yanında aynı zamanda bir yaşam biçimidir. Demokratik yönetimlerin etkili ve başarılı olabilmesi demokrasiyi içselleştirmiş vatandaşlar ile mümkündür. Demokratik anlayış doğumla kazanılan bir özellik olmadığı için bu anlayışın kazanılmasında eğitim hayati role sahiptir. Bu doğrultuda bu çalışmada eğitim ve demokrasi arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu kavramsal çalışma çerçevesinde ilk olarak demokrasi kavramı ve demokrasinin kısa tarihçesi ele alınmıştır. Daha sonra demokrasinin eğitimdeki yeri incelenmiş ve bu kapsamda demokrasinin okullarda nasıl öğretilebileceğine ilişkin yaklaşımlara ve demokratik eğitimin ilkelerine yer verilmiş. Ek olarak, demokrasi eğitimi ile demokratik eğitim arasındaki farklılık netleştirilmiştir. Ayrıca demokrasi eğitiminin felsefi arka planı tartışılmış ve eğitim programlarında demokrasi başlığı kapsamında demokrasi eğitiminde kullanılabilecek yaklaşım ve yöntemlerden ve buna paralel olarak eleştirel düşünme gibi düşünme becerilerinin öneminden bahsedilmiştir. Demokratik bir toplumun oluşmasının demokrasiyi önceleyen ve kendisi de demokratik olan bir eğitim sistemi ile mümkün olduğu gerçeğinden hareketle bu çalışmada sunulan kavramsal çerçevenin demokrasi ve eğitim ilişkisinin önemine dikkat çekmesi hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Demokrasi eğitimi, demokratik eğitim, eğitim felsefesi, eleştirel düşünme

Democracy and Education: A Conceptual Analysis

Öz

Democracy is considered as the most appropriate form of government today with its superiorities, but democracy is not only a form of government but also a way of life. Democratic governments can be effective and successful with citizens who have internalized democracy. Since democratic understanding is not a feature acquired by birth, education has a vital role in gaining this understanding. In this study, the relationship between education and democracy is examined. In the framework of this conceptual study, firstly, the concept of democracy and its short history are discussed. Afterwards, the place of democracy in education is examined and, approaches about how democracy can be taught in schools and principles of democratic education are analyzed and the difference between democracy education and democratic education is clarified. In addition, the philosophical background of democracy education is discussed and the approaches and methods that can be used in democracy education and the importance of thinking skills such as critical thinking in parallel with this are addressed within the scope of democracy in curricula title. Based on the fact that the formation of a democratic society is possible with an education system that prioritizes democracy and that is itself democratic, it is aimed that the conceptual framework presented in this study draws attention to the importance of the relationship between democracy and education.

Anahtar Kelimeler

Democracy education, democratic education, education philosophy, critical thinking

Kaynakça

• APA. (2010). Publication manual of the American Psychological Association (6th ed.). Washington, DC: Author.
• Apple, M. W. ve Teitelbaum, K. (2001). John Dewey. Fifty Major Thinkers on Education: From Confucius to Dewey 194-198 (Ed. J. Palmer). Routledge, London.
• Beetham, J., & Boyle, K. (1995). Introducing democracy: 80 questions and answers. London: Polity Press/UNESCO.
• Boydston, J. A. (2008). The Collected Works of John Dewey: The Later Works, 1925-1953. 1934; [art as Experience]. Southern Illinois University Press.
• Büyükdüvenci, S. (1998). Türkiye’nin Demokrasi ve Eğitim Sorunsalı, Yeni Türkiye: Cumhuriyet Özel Sayısı, 2(23-24), 1059-1063.
• Büyükkaragöz, S. (1998). Demokrasi eğitimi. Ankara: TDV Yayınları.
• Cevizci, A. (2012). Eğitim felsefesi. İstanbul: Say Yayınları.
• Cook, S. ve Westheimer, J. (2006). Introduction: Democracy and education. Canadian Journal of Education, 29(2), 347-358.
• Çimen, H. ve Bakan, S. (2019). Türkiye’de demokrasinin gelişim süreci bakımından dönemsel kritiği. Birey ve Toplum, 9(17), 121-156.
• Davies, L. (1999). Comparing definitions of democracy in education. Compare 29(2), 127-140.
• Demirel, Ö. (2002). Öğretme sanatı (3. b.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Dewey, J. (1996), Demokrasi ve eğitim. (T. Yılmaz, Çev.), İzmir: Ege Üniv. Edebiyat Fak. Yayını.
• Enslin, P. ve White, P. (2005). Democratic citizenship. The Blackwell Guide to Philosophy of Education 110-125, (Eds. N. Blake, P. Smeyers, R. Smith ve P. Standish). Blackwell Puplishing, Oxford.
• Ercoşkun, B. (2020). Türkiye’nin demokratikleşme sürecindeki parametreleri. Lectio Socialis, 4(1), 41-58.
• Ergün, M. (2009). Eğitim felsefesi (2. b.). Ankara: Pegem Akademi.
• Gutek, G. L. (2006). Eğitime felsefi ve ideolojik yaklaşımlar. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Guttmann, A. ve Ben-Porath, S. (2015). Democratic education. M.T. Gibbons (Ed) The encyclopedia of political thought içinde. John Wiley & Sons.
• Harber, C. ve Mncube, V. (2012). Democracy, education and development: Theory and reality. Other Education: The Journal of Educational Alternatives, 1(1), 104-120.
• Higgins, C., Kramarsky, D. J. ve Mackler, S. (2005). Social Philosophy and Education. Encyclopedia of Education and Human Development, 222-226, (Eds. S. J. Farenga ve D. Ness). M. E. Sharp Inc, London.
• Hotaman, D. (2010). Demokratik eğitim: Demokratik bir eğitim programı. Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 29-42.
• Huntington, S. (1991). The third wave democratization in the late twentieth century. Norman: University of Oklahoma Press.
• Inkeles, A., & Smith, D. (1974). Becoming modern. London: Heinemann.
• Isakhan, B. ve Stockwell, S. (2011) (Eds.). The secret history of democracy. Londra: Palgrave Macmillan.
• İra, N. ve Gör, D. (2018). Eğitim fakültesi öğretim üyelerinin kapsayıcı eğitme yönelik görüşleri. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counseling, 7(2), 29-38.
• Kılıç, D. (2000). Eğitim programlarının felsefi boyutları. IX. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 27-30 Eylül, Erzurum.
• Koçyiğit, M. (2018). Eğitimin Bilimsel Temeli. Arı, A. (Ed.), Eğitim Bilimine Giriş içinde (Bölüm 8). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Kondu, Z. ve Sakar, T. (2013). Vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersi niçin verilir? Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(3), 49-60.
• Kuzgun, Y. (2000). Eğitimde kendini gerçekleştirme. Sınıfta Demokrasi içinde (Editör: Ali Şimşek), Ankara: Eğitimsen Yayınları.
• Lincoln, A. (1863). Gettyburg adress.
• https://rmc.library.cornell.edu/gettysburg/good_cause/transcript.htm. (Erişim Tarihi: 09.07.2020)
• Lister, I. (1982). Issues in teaching and learning about human rights. General Education, 36, 8-13.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• Maboçoğlu, M. (1999). Demokrasi eğitimi nasıl olmalıdır? Eğitim ve Bilim, 23(111), 56-59.
• Morrison, K. A. (2008). Democratic classrooms: Promises and challenges of student voice and choice. Educational Horizons, 87(1), 50-60.
• Ocak, M. A. (2010). Alanyazın incelemesi. Ankara: Nobel Yay.
• Okutan, M. (2010). Türk eğitim sisteminde demokrasi eğitimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 938-946.
• Ornstein, A. C. ve Hunkins, F. P. (2009). Curriculum: Foundations, principles and issues (Fifth Edition). United States: Pearson.
• Özden, Y. (2005). Öğrenme ve öğretme (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Polka, B. (2017). The Philosophical Foundations of Democracy. The European Legacy, 22(1), 82-87, DOI: 10.1080/10848770.2016.1237431.
• Samancı, O. (2010). Democracy education in elementary schools. The Social Studies, 101(1), 30-33.
• Sanborn, H. ve Thyne, C.L. (2014). Education and the fall of authoritarian regimes. British Journal of Political Science, 44(4), 773-797.
• Sönmez, V. (2012). Eğitim felsefesi (11. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şişman, M., Güleş, H. ve Dönmez, A. (2010). Demokratik Bir okul kültürü için yeterlilikler çerçevesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 167-182.
• The Economist http://www.eiu.com/public/thankyou_download.aspx?activity=download&campaignid=democracyindex2019 (Erişim Tarihi: 07.08.2020)
• Topdemir, H. G. (2008). Felsefe. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Türk Dil Kurumu. (2020). https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 07.08.2020)
• Üztemur, S. (2019). İnsan hak ve özgürlükleri. İ. Acun (Ed.) İnsan hakları ve demokrasi eğitimi (ss. 1-17) içinde. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Westheimer, J. ve Kahne, J. (2004). What kind of citizen? The politics of educating for democracy. American Educational Researcher Journal, 41(2), 237-269.
• Yağcı, E. (1998). Demokrasi ve eğitim, Eğitim ve Bilim, 22(107), 15-22.
• Yeşil, R. (2004). İnsan hakları ve demokrasi eğitiminde yöntem. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 35-41.
• Yüksek Seçim Kurulu. (2020). http://ysk.gov.tr/doc/dosyalar/1923-2011-MVSecimleri-Tuik.pdf (Erişim Tarihi: 07.08.2020).