Yaşlılar için Katz Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği’nin Türkçe’ ye Uyarlanması ve Güvenilirliği

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 2, 219 - 223, 25.06.2018

Elif Fatma Özkan Pehlivanoğlu Mustafa Umur Özkan Hüseyin Balcıoğlu , Uğur Bilge , İlhami Ünlüoğlu

https://doi.org/10.17098/amj.435264

Cited By: 9

Öz

Amaç: Yaşlanma; canlının olgunlaşma süreci tamamlandıktan sonra fizyolojik yedek kapasitelerinin giderek azaldığı, yıprandığı ve buna bağlı olarak yaşam fonksiyonlarının aksadığı bir süreci ifade eder. Yaşlanma, geri dönüşü olmayan bir şekilde fonksiyon ve yeterliliklerde kısıtlanmaya neden olur. Yaşlıların sağlık durumlarını değerlendirmenin en kolay yollarından biri, düşkünlüğü gösteren ve objektif veriler sağlayan fonksiyonel değerlendirmenin yapılmasıdır. Kronik hastalıklarda ve yaşlılarda tedavi ve prognozun değerlendirilmesinde kullanmak amacıyla 1963 yılında Katz ve arkadaşları tarafından Günlük Yaşam Aktiviteleri (GYA) İndeksi geliştirilmiştir. Bu çalışmada amacımız; Katz Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği’nin Türkçe’ ye uyarlanması ve güvenilirliğinin değerlendirilmesidir.

Materyal ve Metot: Çalışma; Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Klinik Uygulamalar ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniği ve İç Hastalıkları Polikliniği’nde yürütüldü. Çalışmaya 173 yaşlı hasta dahil edildi. Örneklem hacminin belirlenmesinde, ölçekte yer alan soru sayısının en az 5-10 katı olması gereği dikkate alınarak hareket edildi.

Bulgular: Çalışmaya 173 yaşlı dahil edilmiş olup, bunların 109' u kadın (%63,00), 64'ü erkekti (%37,00). Yaş ortalamaları 74,17±6,71 olarak saptandı (Kadınların yaş ortalaması 74,73±7,04 iken erkeklerin yaş ortalaması 73,21±6,05) idi. Çalışmaya dahil edilen tüm yaşlı hastaların ortalama Katz skoru 5,14±1,50 olarak hesaplandı. Yaşlı hastalardan %60,00’ı tamamen bağımsızken, %8,70’si ağır işlev bozukluğuna sahipti. Ölçeğin Cronbach Alpha katsayısı 0,83 olup bu değer ölçeğin güvenilir olduğunu gösterdi.

Sonuç: Çalışmamız; Katz Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği’nin Türkçe güvenilirliğini göstermektedir. Bu çalışmayla birlikte yaşlıların işlev bozukluklarının değerlendirilmesinde Katz İndeksi’nin kullanılabileceği kanaatindeyiz. ileceği kanaatindeyiz. 

Anahtar Kelimeler

Günlük yaşam aktiviteleri, yaşlıların işlev bozuklukları, Katz

Adjustment and Reliability of Katz Daily Life Activity Measures for Elderly in Turkish

Öz

Objectives: Aging; refers to a process in which the physiological reserve capacities gradually decrease and become worn out after the maturation process of the creature has been completed, and accordingly the function of life is interrupted. Aging is the process of restricting function and competence in a way that is irreversible. In 1963, the Daily Living Activities (DLA) Index was developed by Katz et al. In order to be used in the treatment and prognosis assessment in chronic diseases and in the elderly. In this study, we aimed to evaluate the reliability and validity of the Katz Daily Activities Scale.

Materials and Methods: The study was conducted in Eskisehir Osmangazi University Clinical Practice and Research Hospital Family Medicine and General Internal Polyclinics. A total of 173 elderly patients were included in the study. It has been taken into consideration that; the sample size should be at least 5-10 times the number of questions in the scale. Elderly patients were asked to answer the Turkish version of the questionnaire and were asked to report if they encounter confusing expressions.

Results: A total of 173 elderly patients were included in the study, 63.00% of them were female, 37.00% were male (109 female, 64 male). The average age was 74.17 ± 6.71. (Mean age of women were 74.73 ± 7.04, mean age of men were 73.21 ± 6.05). The mean Katz score for all elderly patients included in the study was calculated as 5.14 ± 1.50. Of the elderly patients, 60.00% were completely independent and 8.70% had severe dysfunction. The Cronbach Alpha coefficient of scale was 0.83, indicating that the scale was reliable.

Conclusion: Our study demonstrates the Turkish reliability of the Katz Daily Life Activities Scale. With this study, we believe that the Katz Index can be used in the evaluation of dysfunctions of the elderly.be used in the evaluation of dysfunctions of the elderly.

Anahtar Kelimeler

Daily life activities, elderly dysfunctions, Katz

Kaynakça

• 1. Keskin AO, Uncu G, Tanburoğlu A, Adapınar DÖ. Aging and senility related neurologic diseases. Osmangazi Journal of Medicine 2016;38 (1):75-82.
• 2. Şahin S. Geriatrik sendromlar. Klinik Gelişim. 2012;3(25):13-7.
• 3. Karadakovan A. Yaşlılık ve bakım. Karadakovan A, Aslan Eti F.(editörler), Dâhili ve cerrahi hastalıklarda bakım. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2010:154-72.
• 4. Wallace M, Shelke, M. Katz index of independence in activities of daily living (ADL). Nursing Clinics of North America 2007;39(3):473- 93.
• 5. Bland JM, Altman DG. Statistics notes: Cronbach's alpha. BMJ 1997;314: 572.
• 6. Pinkas J, Gujski M, Humeniuk E, et al. State of health and quality of life of women at advanced age. Med Sci Monit 2016;22:3095-105.
• 7. Chen W, Fang Y, Mao F, et al. Assessment of Disability among the Elderly in Xiamen of China: A Representative Sample Survey of 14,292 Older Adults. PLoS One 2015;10(6):1-12.
• 8. Muszalik M, Kornatowski T, Zielińska HW, Kędziora KK, Dijkstra A. Functional assessment of geriatric patients in regard to health-related quality of life (HRQoL). Clin Interv Aging 2014;19(10):61-7.
• 9. Akdemir N, Akyar İ. Geriatri hemşireliği. Akademik Geriatri Dergisi 2009;1:73-81.
• 10. Karakuş A, Süzek H, Atay ME. Muğla huzurevinde kalan yaşlıların depresyon düzeylerinin incelenmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi 2003;11:39-51.
• 11. Yang M, Ding X, Dong B. The Measurement of disability in the elderly: a systematic review of self-reported questionnaires. J Am Med Dir Assoc 2014;15(2):150.e1-150.e9.
• 12. Buurman BM, Munster BCV, Korevaar JC, Haan RJ, Rooij SE. Variability in measuring (instrumental) activities of daily living functioning and functional decline in hospitalized older medical patients: a systematic review. J Clin Epidemiol 2011;64(6):619-27.
• 13. Cucato GG, Ritti-Dias RM, Cendoroglo MS, et al. Health-related quality of life in Brazilian community-dwelling and institutionalized elderly: Comparison between genders. Rev Assoc Med Bras (1992) 2016;62(9):848-52.
• 14. Flodin L, Svensson S, Cederholm T. Body mass index as a predictor of 1-year mortality in geriatric patients. Clinical Nutrition 2000;19(2):121-5.
• 15. Abbema DV, Vuuren A, Berkmortel FV, et al. Functional status decline in older patients with breast and colorectal cancer after cancer treatment: A prospective cohort study. Journal of Geriatric Oncology 2017;8(3):176-84.