“Alaiye Şehitliği Müzesi” Arkeolojik Kazıları

Yıl 2022, Sayı: 84, 133 - 159, 01.07.2022

Rahmi Asal Tuğçe Akbaytogan Yusuf Çurku Gökhan Yıldırım

Öz

“Alaiye Şehitliği Müzesi” arkeolojik kazıları İstanbul Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyon Bölümü Başkanlığı’nın geliştirdiği “Şehitlik Müzesi” projesi kapsamında 2019 yılı Temmuz ayında başlatılmıştır. Çatalca İlçesi, Yazlık Köyü, 4 pafta, 756 ve 758 numaralı parsellerde İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü denetiminde yürütülen çalışmalar yaklaşık dokuz ay sürmüştür. Kazılar sonucunda Birinci Balkan Savaşı’nda şehit düşen Osmanlı askerlerine ait mezarlar, İkinci Dünya Savaşı’na hazırlık sürecinde inşa edilen koruganlar ile çok sayıda askeri materyal ortaya çıkarılmıştır. Bu makalede, “Alaiye Şehitliği Müzesi” arkeolojik kazıları sürecinde tespiti yapılan mezarların belgelenmesi, tarihlendirilmesi ve çıkarılan askeri materyalin değerlendirilmesinin yanı sıra gün ışığına çıkarılan koruganların tarihi ve genel mimari özelliklerinin anlatımı hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Birinci Balkan Savaşı, Alaiye Şehitliği, Şehit Mezarları, Korugan, Askeri Materyal.

Kaynakça

• Aydın, S. (2020). İkinci Dünya Savaşında Kıyı ve İç Hat Savunması: Çakmak Hattı (Büyükçekmece- Çatalca) Koruganları, Güvenlik Strateji Dergisi, 16(34), 383-451.
• Ayışığı, M. (2020). Balkan Savaşları Sırasında Kolera ile Mücadele, Türk Dünyası Araştırmaları, 126, 49-64.
• Çapa, M. (1990). Balkan Savaşı’nda Kızılay (Osmanlı Hilal-i Ahmer ) Cemiyeti, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 1 (1), 89-115.
• Erdem, N.(2013). Balkan Savaşları Döneminde Yunan Basınında Kolera Vakaları, Atatürk Yolu Dergisi, 13, 804-824.
• Gaudio, D.,Betto, A.,Vanin, S., De Guio, A., Galassi, A., Cattaneo, C. (2013). Excavation and Study of Skeletal Remains from a World War I Mass Grave. İnternational Journal of Osteoarchaeology, 25(5), 585-592.
• Hall, C. R. (2003). Balkan Savaşları: 1912-1913 I. Dünya Savaşı’nın Provası. M. Tanju Akad (Çev.), İstanbul: Homer Kitapevi.
• Hochwächter, G.(2019). Balkan Savaşı Günlüğü “Türklerle Cephede”. S. Toydemir (Çev.), İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Hoşsöz, S. (2018). Toplu mezar / Toplu Gömü Çalışmalarında Adli Antropolojik ve Arkeolojik Yöntemlerin Kullanılmasının Önemi, Antropoloji Dergisi, 35, 23-34.
• Nihad, M. (2013). Çatalca’da Osmanlı Ordusu ve Savunma Hattının Önemi, B. Kasım (Ed.), Balkan Harbi’nde Çatalca Muharebesi (s. XIX-XXIV). İstanbul: Çatalca Kaymakamlığı.
• Nihad, M. (2015). Çatalca Muharebesi, B. Kasım (Ed.), Balkan Harbi Trakya Seferi. İstanbul: Çatalca Kaymakamlığı.
• Ocak, M.T., Tekin, Ö.F. (2019). Anadolu Feneri Koruganları, Betonart Dergisi, 60, 66-71.
• Schmitt, S. (2002). “Mass Graves and the Collection of Forensic Evidence: Genocide, War Crimes and Crimes Against Humanity. Advances in Forensic Taphonomy; Method, Theory and Archaeological Perspectives, Haglund, W. D. ve Sorg, M. H. (Ed.), pp. 277-291, CRC Press, USA.
• TSK.(1993). Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Balkan Harbi Şark Ordusu II nci Cilt 1 nci Kitap Birinci Çatalca Muharebesi. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Tuna, O. (2016). Çatalca Savaşı'nda Türk Donanmasının Desteği, Studies of The Ottoman Domain , 6 (10) , 25-58.
• Ünlütürk, Ö. (2015). Olay Yerine Adli Arkeolojik Yaklaşım ve Gömü Tipinin Önemi, Antropoloji Dergisi, 30, 61-74.
• Zeyrek, S.(2012). Birinci Balkan Savaşı Yenilgisinin İç ve Dış Sebepleri (Doktora Tezi). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı. (Tez No. 314740).