Kiraz ve vişnelerde Rhagoletis cerasi L. (Diptera: Tephritidae)’nin popülasyon yoğunluğu ile bitki fenolojisi arasındaki ilişkilerin belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 37 - 46, 24.06.2021

İsmail Alaserhat Adnan Canbay Serdar Tuncer Selahattin Albayrak Özkan Bozbek Harun Alıcı

https://doi.org/10.29278/azd.737992

Öz

Amaç: Bu çalışma, Erzincan ilinde yetiştirilen kiraz ve vişnelerde zararlı Kiraz sineği, Rhagoletis cerasi L. (Diptera: Tephritidae)’nin popülasyon yoğunluğu ile bitki fenolojisi arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amacı ile 2016-2018 yıllarında yürütülmüştür.

Materyal ve Yöntem: Erzincan’ın Merkez ve Üzümlü ilçelerinde tesadüfen seçilen beşer bahçe olmak üzere toplam 10 bahçede çalışmalar yürütülmüştür. Mayıs-Temmuz ayları boyunca haftada bir tuzaklar kontrol edilmiş, tuzağa gelen ergin sinekler ve bitkilerin fenolojileri kayıt altına alınmıştır.

Araştırma Bulguları: Çalışma sonucunda, Erzincan’ın Merkez ilçesindeki bahçelerde popülasyon yoğunluğunun, Üzümlü ilçesindeki bahçelere göre daha yüksek olduğu; erginlerin doğada çiçeklenme dönemi sonunda veya ben düşme dönemi öncesinde çıkış yaptığı; bitki fenolojisine bağlı olarak erginlerin vişne ağaçlarından bir veya iki hafta daha önce kiraz ağaçlarında görüldüğü tespit edilmiştir.

Sonuç: Geçci kiraz çeşidi ve dölleyicileri ile kurulu Erzincan ili kiraz bahçelerinde, ergin sineklerin doğadaki çıkışlarının fenolojik olarak çiçeklenme dönemi sonu veya ben düşme dönemi öncesinde başladığı, ben düşme döneminde popülasyonlarının artış gösterdiği, olgunlaşma öncesi veya olgunlaşma döneminde ise en yüksek popülasyon yoğunluğuna ulaştıkları çalışma sonucunda tespit edilmiştir. Zararlı ve konukçu fenolojisi arasındaki bu çıktılar dikkate alınarak, zararlı ile mücadelede seçici bir kimyasal ile sadece bir defa yapılacak olan bir ilaçlama ile zararlıya karşı başarı sağlanabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Kiraz sineği, Rhagoletis cerasi L., Popülasyon Yoğunluğu, Fenoloji, Erzincan

Destekleyen Kurum

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Numarası

TAGEM BS-15/08–01/01–09

Teşekkür

Bu çalışma Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından (TAGEM BS-15/08–01/01–09) desteklenmiştir. Desteklerinden dolayı TAGEM’e ve Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsüne teşekkür ederiz.

Determination of relationships between population density of Rhagoletis cerasi L. (Diptera: Tephritidae) and plant phenology in cherries and sour cherries

Öz

Objective: This study was carried out to determine determination of the relationships between population density of Cherry fruit fly, Rhagoletis cerasi L. (Diptera: Tephritidae) harmful on growning cherry and sour cherry in Erzincan province and plant phenology in 2016-2018.

Materials and Methods: The studies were carried out in randomly selected 10 orchards, including 5 orchards in Erzincan Central district and 5 orchards in Üzümlü district. The studies were carried out during the May-July, the traps were checked once a week, and the adult flies coming to the trap and plants phenologies were recorded.

Results: As a result of the study, it was determined that population density of the Cherry fruit fly in Erzincan Central district is higher than that of Üzümlü district; adult flies emerged in the nature end of the flowering period or before veraison period; depending on the phenology, adults were seen in cherry trees one or two weeks before than in sour cherry trees.

Conclusion: As a result of the study, it was determined that adult flies emerged in the nature end of the flowering period or before veraison period, their populations increase during the veraison period, and reach the highest population density before maturation or maturation period; depending on the phenology in the cherry orchards of Erzincan province established with the late cherry variety and pollinator varieties. Considering these outputs between the pest and host phenology, success against the pest can be achieved with a single pesticide application with a selective chemical in the management against the pest. 

Anahtar Kelimeler

cherry fruit, Rhagoletis cerasi L, Rhagoletis cerasi L, Rhagoletis cerasi L., population density, phenology

Proje Numarası

TAGEM BS-15/08–01/01–09

Kaynakça

• Anonim, 2011. Kiraz Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, 156 s, Ankara. Anonim, 2019. Bitkisel Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Erişim tarihi 14.02.2020). Anonymous, 2018. FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC (Erişim tarihi: 14.02.2020). Baker, C.R.B., Miller, G.W., 1978. Effect of temperature on post diapause development of 4. geographical populations of European Cherry Fruit Fly (Rhagoletis cerasi). Entomol. Exp. Appl., 23, 1-13. Balazs, K., Jenser, G., 2004. Significance of the parasitoids and predators in IPM of sour-cherry. IOBC/WPRS Bulletin, 27, 3-7. Boller, E., 1966. Der Einfluss natürlicher reduktionsverfahren auf die Kirschenfliege Rhagoletis cerasi L. in der Nordwestschweiz, unter Besonderer Berücksichtigung des Puppenstadiums. Schweiz. Landw. Forsch., 5 (2), 154-210. Boller, E., 1972. Zum Verkauf und einsatz neuer kirschenfliegenfallen im Jahre 1972. Schweiz. Z. Obst-und Weinbau, 108, 84-87. Böhm, H., 1949. Untersuchungen über die lebensweise und bekämpfung der Kirschfliege (Rhagoletis cerasi L.). Pflanzenschutzberichte, 3, 177-185. Daniel, C., Grunder, J., 2012. Integrated management of European cherry fruit fly Rhagoletis cerasi (L.): Situation in Switzerland and Europe. Insects, 3, 956-988. Ertop, S., Özpınar, A., 2001. Çanakkale ili kiraz ağaçlarındaki fitofag ve yararlı türler ile bazı önemli zararlıların popülasyon değişimi. Türkiye Entomoloji Bülteni, 1 (2), 109-118. Fimiani, P., 1983. Multi Larval Infestations by Rhagoletis cerasi L. (Diptera: Tephritidae) in Cherry Fruits. In Fruit Flies of Economic Importance; Cavalloro, R., Ed.; Balkema: Rotterdam, Netherlands, 52-59 p. Gerçekçioğlu, R., Bilginer, Ş., Soylu, A., 2008. Genel Meyvecilik. Nobel Yayınları no:1280, 480s, Ankara. Güneş, U., 2014. Aydın İli Kiraz Üretim Alanlarında Kiraz Sineği (Rhagoletis cerasi L.) (Diptera: Tephritidae)'nin Çıkış Zamanı, Popülasyon Takibi ve Farklı Tip Tuzakların Yakalama Etkinliği. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), 43 s., Aydın. Jancke, O., Böhmel, W., 1933. Beitrag zur Biologie und Bekämpfung der Kirschenfliege. Arb. Biol. Reichsanstalt, 20, 443-456. Kaplan, M., 2019a. Determination of distribution, emergence period, population fluctuation and infestation rate of Cherry fruit fly (Rhagoletis cerasi L.) (Diptera: Tephritidae) in cherry orchards of Mardin province (Turkey). Eurasian Journal of Forest Science, 7(3), 220-224. Kaplan, M., 2019b. Elazığ ili kiraz üretim alanlarında Kiraz sineği (Rhagoletis cerasi L.) (Diptera: Tephritidae)'nin doğaya çıkış zamanı, popülasyon değişimi ve bulaşıklık oranını belirlenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 16, 363-366. Kovancı, O.B., Kovancı, B., 2000. Bursa İlinde Rhagoletis cerasi (L.) (Diptera: Tephritidae)'ye Karşı Savaşım Uygulamalarının Değerlendirilmesi, 570 s. Türkiye IV. Entomoloji Kongresi Bildirileri, (12-15 Eylül 2000, Aydın), 187-196 s. Lazarov, A., Grigorov, P., 1961. Karantina na Rastenijata. Zemizdat. Sofia. p. 258. Macavei, L., Oltean, I., Florian, T., Varga, M., Mitre, V., Soporan, C., 2013. Monitoring European Cherry Fruit Fly (Rhagoletis cerasi L.) through visual traps. Bulletin UASMV Series Agriculture, 70 (2), 443-444. Mitić-Mužina, N., 1960. Results of ınvestigations of the biology of the Cherry fly (Rhagoletis cerasi L.) in the surroundings of Belgrade. Plant Protection, 60, 29-53. Nizamlıoğlu, K., 1954. Rhagoletis cerasi L.’nin İstanbul ve Marmara Bölgeleri’nde Biyoloji ve Mücadelesi Üzerinde Araştırmalar. Ressam Cahit Matbaası, İstanbul, 67 s. Özdem, A., Kılınçer, N., 2009. The effectiveness of the trap types and lures used for mass trapping to control Cherry fruit fly [Rhagoletıs cerasi (L. 1758) (Diptera: Tephritidae)]. Munis Entomology Zoology, 4 (2), 371-377. Özkan, C., Gürkan, O., Hancıoğlu, Ö., 2005. Çubuk (Ankara) ilçesi vişne ağaçlarında zararlı olan türler, doğal düşmanları ve önemlileri üzerinde gözlemler. Tarım Bilimleri Dergisi, 11 (1), 57-59. Stamenković, S., Stamenković, T., Milenkovıć, S., Nicolić, M., 1996. Susceptibility of some sweet cherry cultivars to Rhagoletis cerasi L. (Diptera: Tephritidae). Acta Horticulture, 410, 555-560. Thiem, H., 1935. Untersuchungen zur biologie der Kirschfruchtfliege (Rhagoletis cerasi L.) und ihrer Wirtspflanzen. Arb. Physiol. Angew. Entomol. Berl. Dahlem, 2, 24-49. Wiesmann, R., 1933. Untersuchungen über die lebensgeschichte und bekämpfung der Kirschenfliege Rhagoletis cerasi Linne-I. Mitteilung. Landwirtschaftliches Jahrbuch der Schweiz, 711-760.