Uzbekistan’s Administrative System, Personnel Regime and Civil Service Reforms

Yıl 2024, Sayı: 109, 129 - 158, 30.04.2024

Mehmet Akif Özer Bakhtiar Ortaq

https://doi.org/10.12995/bilig.10906

Öz

In this study, Uzbekistan’s administrative system, personnel regime and recent reforms in the public service are examined. In recent years, with the spread of the new public management approach around the world, more effective and efficient delivery of public services has come to the fore. In this regard, increasing the qualifications of public personnel can be achieved through effective public personnel policies. Uzbekistan, which gained its independence from the Soviet Union in 1991, has been making great efforts to increase the quality of public personnel and provide effective public services to its citizens with the reforms it has made in recent years. In this context, the study; The administrative structure of the country and the latest relevant regulations were examined, information was given about the parliament, the prime minister and the council of ministers, the judicial system and local governments, and in this context, the public personnel regime and public service reforms were evaluated. As a result, it has been seen that the public service and personnel reform in the country continues steadily and serious work towards a digital state has been initiated in recent years.

Anahtar Kelimeler

Uzbekistan, reform, civil service, civil servants, Mehnat Codex

Özbekistan’ın Yönetim Sistemi, Personel Rejimi ve Kamu Hizmeti Reformları

Öz

Bu çalışmada Özbekistan’ın yönetim sistemi, personel rejimi ve son dönemde kamu hizmetinde yapılan reformlar incelenmektedir. Son yıllarda dünya genelinde yeni kamu yönetimi anlayışının yaygınlaşmasıyla beraber kamu hizmetlerinin çok daha etkin ve verimli sunumu gündeme gelmiştir. Bu doğrultuda kamu personelinin niteliklerinin artırılması, etkin kamu personeli politikaları ile sağlanabilecektir. 1991 yılında Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını kazanan Özbekistan, son yıllarda yaptığı reformlarla kamu personelinin niteliğini artırmak ve vatandaşına etkin kamu hizmeti sunmak için büyük çaba harcamaktadır. Çalışmada bu kapsamda; ülkenin idari yapısı ve ilgili son düzenlemeler incelenmiş, parlamento, başbakan ve bakanlar kurulu, yargı sistemi ve yerel yönetimlerle ilgili bilgiler verilmiş, bu kapsamda kamu personel rejimi ve kamu hizmeti reformları değerlendirilmiştir. Sonuçta ülkede kamu hizmeti ve personeli reformunun istikrarlı bir şekilde sürdüğü ve son yıllarda dijital devlete doğru ciddi çalışmalar başlatıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Özbekistan, reform, kamu hizmeti, kamu personeli, Mehnat Kodeksi

Kaynakça

• Abdülkerimov, Bahtiyar. “Özbekistan’da Bakanlık ve Kamu Kurumlarının Sayısı 61’den 28’e Düşürülecek.” Anadolu Ajansı, 24.12.2022, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ozbekistanda-bakanlik-ve-kamu-kurumlarinin-sayisi-61den-28e-dusurulecek/2771899.
• Açık, Fatma. “Orta Asya’nın İncisi Özbekistan.” Asya Araştırmaları Dergisi, vol. 2, no. 2, 2018, ss. 95-101.
• Akgüner, Tayfun. Kamu Personel Yönetimi. 3. Basım, Der Yay., 1988.
• Avcı, Erkan. “Değişen Dünyada Değişen Özbekistan.” Orta Asya, Bilgesam Analiz, no. 1380, 2018, ss. 1-12.
• Bektemirov, Kuatbay, ve Eduard Rahimov. “Local Government in Uzbekistan.” Developing New Rules in the Old Environment, Local Governments in Eastern Europe, in The Caucasus and in Central Asia, 20.04.2023, https://web.worldbank.org/archive/website00504/WEB/PDF/CH9UZBE.PDF.
• Bocutoğlu, Erkan. “Özbekistan’ın ‘2017-2021 Kalkınma Stratejisi’ Üzerine Düşünceler: Orta Asya’da Bölgesel İktisadi İşbirliği ve Dengeli Dış Politika Seçeneği Alanında Fırsatlar.” Avekon, 12.04.2024, https://www.avekon.org/papers/2145.pdf.
• Bowyer, Anthony. Political Reform in Mirziyoyev’s Uzbekistan: Elections, Political Parties & Civil Society. Silk Road Paper Central Asia-Caucasus Institute & Silk Road Studies Program – A Joint Transatlantic Research and Policy Center American Foreign Policy Council, 2018.
• Budulgan, Seyit Ali. “Özbekistan’ın Jeopolitik Önemi.” Asya Araştırmaları Dergisi, c.4, s.2, 2020, ss. 167-183.
• Cesim, Çelebi. “Özbekistan.” T.C. Taşkent Büyükelçiliği Dergisi, s.40, 2019, ss. 1-3.
• Demirci, Onur. “Özbekistan’ın Dönüşüm Sürecinde Makro Ekonomik ve Finansal Gelişmeler.” International Journal of Economics, Politics, Humanities & Social Sciences, Geçiş Ekonomilerinin 30. Yılı Özel Sayısı 2022, ss. 1-15.
• Epstein, Peter and Matthew Winter. Assessment of Intergovernmental Relations and Local Governance in the Republic of Uzbekistan. Urban Institute, 2004.
• Er, Demir Pınar. Bağımsızlık Sonrası Özbekistan’da İslâm. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Ün. SBE, İstanbul, 2020.
• European Union. Republic Of Uzbekistan Multi-Annual Indicative Programme 2021-2027, 24.04.2023, https://international-partnerships.ec.europa.eu/document/download/21f06771-c5aa-46a6-bb0a- 0c3a88540ab5_en.
• İstikbal, Deniz. “Orta Asya’da Yeni İş Birliği Alanları Türkiye-Özbekistan İlişkileri.” Seta Analiz, 357, Aralık 2021, ss. 1-16.
• Kayıkçı, Murat. Bağımsızlık Sonrası Özbekistan’da Siyasal ve Anayasal Yapılanma. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, 1997.
• Kocatepe, Ömer Faruk. “Özbekistan’ın Yenilikçi Yol Haritası: Mirziyoyev Döneminde Dış Politika Değişimi ve Etkileri.” Türklük Bilimi Araştırmaları, no. 53, 2023, ss. 81-106.
• KTO: Konya Ticaret Odası. Özbekistan Cumhuriyeti Ülke Raporu, Mart 2017, https://www.kto.org.tr/d/file/ozbekistan-ulke-raporu-2017.pdf.
• Merdanoğlu, Süleyman ve İsmail Kahraman. “Yeni Özbekistan.” Özbekistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği Dergisi, vol. 1, no. 2, 2019, ss. 20-23.
• O’zbekiston Respublikasining. Ishchilarning Huquqlari Qanchalik Himoyalangan. 02.06.2020. https://ddei5-0-ctp.trendmicro.com:443/wis/clicktime/v/query?url=www.mehnat.uz&umid=5F3BC00C- 1593-E506-9B93-F56584AA7F30&auth=5cfc988375c79ee934f3a111fce736c903745bcd-4a1cd99dd7fac2355be899932d5307583b9971f.
• O’zbekiston Respublikasining. Mehnat Kodeksi, 20.04.2023, https://lex.uz/acts/-142859.
• Ökmen, Mustafa, ve Şeker, Güven. “Özbekistan’da Kamu Yönetimi Sistemi ve Yerel Yönetimler.” Türk Dünyasında Yerel Yönetimler, ed. M. Ökmen ve F. Elma, Türk Dünyası Belediyeler Birliği Yay, 2013, ss. 153-178.
• Özbekistan Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı. Ministerstvo yustitsii Respubliki Uzbekistan, O gosudarstvennoy slujbe, 2018, ss.32-36.
• Özbekistan Cumhuriyeti. Özbekistan. Özbekistan Ankara Büyükelçiliği Yayını, 2019.
• Özbekistan Ulusal Haber Ajansı. O‘zbekiston Milliy Axborot Agentligi. 20.04.2023. https://lex.uz/docs/-413787.
• Özbekistan Ulusal Haber Ajansı. Özbekistan’da Eğitim. 09.10.2019. https://tr.euronews.com/2023/06/22/ozbekistan-okul-disi-egitim-merkezlerindegelecege-yatirim-yapiyor.
• Özer, Mehmet Akif, ve Murat Akçakaya. Türk Kamu Personel Rejiminde İşçi-Memur Ayrımının Düşündürdükleri. TCDD’de Bir Alan Araştırması Örneğinde. TCDD Y., 2010.
• Prava. Ishchilarning huquqlari. 02.06.2020. https://lex.uz/docs/-142859?ONDATE=19.04. 2018.
• Purtaş, Fırat. “Yeni Özbekistan ve Türk Dünyası.” Kriter, Kasım 2021, vol. 6, no. 62, 1 Kasım 2021, https://kriterdergi.com/dosya-turk-dunyasi/yeniozbekistan-ve-turk-dunyasi.
• Purtaş, Fırat, ed. Şevket Mirziyoyev Yeni Özbekistan Geleceği Büyük Devlet. T.C.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kültür Eserleri Dizisi no:624, 2020.
• Qurolovich, Malikov Behzodjon. “Problems Of Public Service Regulation in Uzbekistan.” Journal NX – A Multidisciplinary. Peer Reviewed Journal Ovateur Publications, vol. 6, no. 9, 2020, ss. 235-251.
• Rahimberganova, Bibixojar. “Mehnat Shartnomasi: Xodimlarga Berilgan Kafolat va İmtiyoz İsh Beruvchi Manfaatiga Zid Bo‘Lib Qolishi Mumkin.” Toshkent Davlat Yuridik Universiteti, Mehnat Huquqi Kafedrasi O‘Qituvchisi, 09.10.2019, http://www.lex.uz /ru/docs/1109033.
• Shin, Sang-Chul, ve Zafar Makhamadjanovich Rakhmatullayev. “Digital Transformation of the Public Service Delivery System in Uzbekistan.” 2019 21st International Conference on Advanced Communication Technology (ICACT), Pyeong Chang, 2019, ss. 703-709, doi: 10.23919/ICACT.2019.870.2014.
• Sobranie Zakonodatelstva. Respublica Uzbekistania, 30.05.2020, no. 37, ss. 979, http://lex.uz/docs/3331176.
• T.C. Ticaret Bakanlığı. “Özbekistan’da İşsizlik Oranı 1 Nisan İtibarıyla %9,2’yi Aştı.” 25.07.2022, https://dtybs.ticaret.gov.tr/blog/post/14167/.
• The Decree of the President Republic Uzbekistan. Strategy of Actions on Further Development of the Country, 22.04.2023, https://strategy.uz/index.php?news=1478&lang=en.
• The Republic of Uzbekistan. The National database of legislation of the Republic of Uzbekistan, 20.04.2023, http://lex.uz/docs/-3105125?otherlang=1.
• The Republic of Uzbekistan. The State Program on the Implementation Above-Mentioned Strategy, 20.04.2023, http://www.lex.uz/ru/docs/3107036#3109519.
• Trudovoy Codex Reipublicae Uzbekistaniae. Özbekistan Cumhuriyeti İş Kanunu, Статья 131. Праздничные (нерабочие) дни. 20.04.2023. https://lex.uz/acts/-188776.
• United Nations. UN News Global Perpective Human Stories. “Government Bodies Must Serve People.” 20.09.2017, https://news.un.org/en/story/2017/09/565442.
• UNPAN. Local Government and Public Service Reform Initiative. Open Society Institute, 31 Mayıs 2020, http://unpan1.un.org/intradoc/documents/UNTC/UNPAN016104.pdf.
• Urinboyev, Rustam. “Local Government in Uzbekistan”. Global Encyclopedia of Public Administration, ed. A. Farazmand, Public Policy, and Governance Springer, 20.04.2023, https://web.archive.org/web/202.007.09052526id_/https://portal.research. lu.se/ portal/ files/51006205/Proof_Local_Government_in_Uzbekistan.pdf. ss.1-12.
• Urinboyev, Rustam. “Public Administration Reforms In Uzbekistan: Myth Or Reality.” The 18th NISPAcee Annual Conference Public Administration in Times of Crisis, Warsaw, 31 Mayıs 2020, http://www.lmfm.med.lu.se/o.o.i.s?id=13753&postid 2968118. ss. 1-5.
• Uzdaily. “President of Uzbekistan approves Concept of Administrative Reform.” 09.09.2017, https://www.uzdaily.uz/en/post/40778.
• Ünal, Gürhan. “State-Building Process in Uzbekistan: Many Miles to Go.” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İİBF Dergisi, vol. 5, no. 3, 2018, ss. 519-537.
• Worldbank. “Uzbekistan.” 24.04.2023, http://pubdocs.worldbank.org/en/241.791.5390983565 09/Uzbekistan-Snapshot-Oct2018.pdf, s.1-9.
• Yagona Interaktiv Davlat xizmatlari, Mehnat Kodeksi, 03.06.2020. https://mehnat.uz/oz/other-services/davlat-mehnat-inspektsiyasi-faoliyatiga-oid-meyoriyhuquqiy-hujjatlar.
• Yalçınkaya, Alaeddin. “Mirziyoyev dönemi ile hızlanan Özbekistan – Türk Dünyası Yakınlaşması.” Yeni Türkiye, no.125, 2022, ss. 123-130.
• Yılmaz, Ayhan Nuri. “Bağımsızlıklarının 30. Yılında Türkistan Coğrafyasındaki Türk Cumhuriyetlerinin Durumu ve Değerlendirilmesi.” Türk Dünyası Araştırmaları, vol. 129, no. 255, 2021, ss. 253-314.
• Yiğitaliyev Şahrut, ve Abdülmelik Tuychibaev. “Yeni Özbekistan.” Özbekistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği Dergisi, vol. 1, no. 5, 2019, ss. 4-9.
• Yiğitaliyev, Şahrut. “Özbekistan Devleti.” Özbekistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği Dergisi, vol. 1, no. 2, 2019, ss. 1-7.
• Yuldasheva, Feruza. “The Civil Service Reform in Uzbekistan.” From Policy Design to Policy Practice. e-Proceedings of the 27th NISPAcee Annual Conference, May 24-26, 2019. https://ddei5-0- ctp.trendmicro.com:443/wis/clicktime/v1/query?url=https%3 a% 2f%2fwww.nispa.org%2ffiles%2fconferences%2f2019%2fe%2dproceedings%2fsystem%5ffiles%2fpapers%2fthe%2dcivil%2dservice%2dyuldasheva.pdf&umid=AF143.278.1593-FD06-99EB- F93D2F37233E&auth=5cfc988375c79ee934f3a111fce736c903 745bcdd2eaabd7a1304e22c4599335ec9f193be969d989.