FEN EĞİTİMİNDE 3E, 4E, 5E VEYA 7E ÖĞRENME MODELLERİNİN KULLANILDIĞI TEZLERİN BETİMSEL İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 92 - 122, 31.12.2023

Tuğba Oğuzman Hasan Kaya

Öz

Bu çalışmada, 2000-2021 yılları arasında Türkiye’de yapılan ve 3E, 4E, 5E veya 7E öğrenme modelleri kullanılarak yürütülen fen eğitimi alanındaki lisansüstü tezlerin içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada YÖK-Ulusal Tez Merkezi’nde ve erişime açık olan 139 lisansüstü tez çalışmasına ulaşılmış ve bu çalışmaların betimsel içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada incelenen çalışmalar, yayınlanma yılı, araştırma yöntemleri, araştırma desenleri, örneklem grupları ve büyüklükleri, veri toplama araçları, veri analiz yöntemleri ve çalışma konu alanlarına göre sınıflandırılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen veriler tablo ve grafikler halinde sunularak yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda 2000-2021 yılları arasında yapılan fen eğitimi alanında 3E, 4E ve 7E öğrenme modeli konulu çalışmaların son yıllarda giderek azaldığı görülürken 5E öğrenme modeli konulu lisansüstü tez çalışmalarının son yıllarda artış gösterdiği görülmektedir. Araştırmada çoğunlukla nicel araştırma yöntemi ve yarı deneysel desen kullanıldığı, çalışma grubu olarak ortaokul veya lise öğrencileri ile çalışıldığı ve araştırmaların çoğunlukla 41-60 kişilik katılımcı ile yürütüldüğü görülmüştür. İncelenen çalışmalarda veri toplama aracı olarak çoğunlukla başarı testi, tutum ölçeği ve görüşme formu kullanıldığı, t-testi ile veri analizleri yapıldığı tespit edilmiştir. İncelenen çalışmalarda araştırma konusu olarak en çok akademik başarının araştırıldığı görülmektedir. Sonraki araştırmalar için uluslararası fen eğitimi alanında yapılan 3E, 4E, 5E veya 7E öğrenme modeli kullanılan çalışmaların incelenmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fen eğitimi, içerik analizi, öğrenme modeli

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Yok

DESCRIPTIVE CONTENT ANALYSIS OF THESES USING 3E, 4E, 5E OR 7E LEARNING MODELS IN SCIENCE EDUCATION

Öz

In this study, a content analysis of postgraduate theses in the field of science education conducted in Turkey between 2000-2021 and using 3E, 4E, 5E or 7E learning models was conducted. In the research, 139 postgraduate theses studies that were available at YÖK-National Thesis Center were accessed and a descriptive content analysis of these studies was conducted. The studies examined in the research were classified and analyzed according to publication year, research methods, research designs, sample groups and sizes, data collection tools, data analysis methods and study subject areas. The data obtained as a result of the analysis were presented and interpreted in tables and graphs. As a result of the research, it is seen that the studies on 3E, 4E and 7E learning models in the field of science education conducted between 2000-2021 have decreased in recent years, while postgraduate thesis studies on 5E learning models have increased in recent years. It was observed that the research mostly used quantitative research method and quasi-experimental design, used secondary school or high school students as the study group, and the research was mostly conducted with 41-60 participants. In the studies examined, it was determined that achievement test, attitude scale and interview form were mostly used as data collection tools, and data analysis was performed with t-test. In the studies examined, it is seen that academic success is the most researched subject. For further research, it is recommended to examine studies using the 3E, 4E, 5E or 7E learning model in the field of international science education.

Anahtar Kelimeler

Science education, content analysis, learning model

Kaynakça

• Ananiadou, K. & Claro, M. (2009). 21st century skills and competences for new millennium learners in OECD Countries. OECD education working papers, No. 41, OECD Publishing.
• Bozdoğan, A. E., & Altunçekiç, A. (2007). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının 5E Öğretim Modelinin Kullanılabilirliği Hakkındaki Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. 15(2),579-590.
• Bybee, R. W., Taylor, J. A., Gardner, A., Van Scotter, P., Powell, J. C., Westbrook, A. and Landes, N. (2006). The BSCS 5E Instructional Model: Origins And Effectiveness. Colorado Springs, 5, 88-98.
• Cohen, L. & Manion, L. (2001). Research methods in education (5th Edition), New York: Rotledge Falmer.
• Çalık, M., ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174).
• Çepni, S., Şan, H.M., Gökdere, M. ve Küçük, M. (2001). Fen bilgisi Öğretiminde zihinde yapılandırma kuramına uygun 7E modeline göre örnek etkinlik geliştirme, Maltepe Üniversitesi, Yeni Bin yılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı,183–190, İstanbul.
• Çeti̇n, A. (2016). Fizik dersi durgun elektrik konusunda 5E öğrenme yöntemi ve simülasyonlar ile bir dersin planlanması. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 36-41.
• Dağlı A. ve Yazıcı M., (2020). Fen Bilimleri Eğitimi Alanında 2014-2017 Yılları Arasında Yapılan Yüksek Lisans Tezleri Üzerine Bir Araştırma, Harran Maarif Dergisi, 5(1), 113 - 152,
• De Jong, O. (2007). Trends in western science curricula and science education research: A Bird’s eye view. Journal of Baltic Science Education, 6(1), 15-21.
• Ercan, S., Girgin, S. ve Atılboz, N. G. (2017). Öğrenme halkası modelinin 10. sınıf öğrencilerinin madde döngüleri konusunu öğrenmeleri üzerine etkisi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 4(2), 135-145.
• Ergin, İ. (2006). Fizik eğitiminde 5E modelinin öğrencilerin akademik başarısına, tutumuna ve hatırlama düzeyine etkisine bir örnek: “iki boyutta atış hareketi” , Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ergin, İ., Kanli, U., & Mustafa, T. A. N. (2007). Fizik eğitiminde 5E modelinin öğrencilerin akademik başarısına etkisinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2),191-209.
• Ezberci Çevik E., Öner Armağan F. (2018). 5E öğrenme döngüsü modeliyle ilgili çalışmalara genel bir bakış. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 5 (29), 3818-3836.
• Güven, Ç., Selvi, M. ve Benzer, S. (2018). 7E öğrenme modeli merkezli stem etkinliğine dayalı öğretim uygulamalarının akademik başarıya etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(STEMES’18), 73-80.
• İlter, İ., & Ünal, Ç. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde 5e öğrenme döngüsü modeline dayalı etkinliklerin öğrenme sürecine etkisi: bir eylem araştırması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 181(181), 295-330.
• Jayarajah, K., Saat, R.M. & Rauf, R.A.A. (2014). A review of science, technology, engineering & mathematics (STEM) education research from 1999–2013: A Malaysian perspective. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 10(3), 155-163.
• Kanlı, U. ve Tan, M. (2007), Fizik eğitiminde 5E modelinin öğrencilerin akademik başarısına etkisinin incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2), 191-209.
• Kara, N. A. (2021). Türkiye’de fizik eğitiminin yeri ve önemi. Milli Kültür Araştırmaları Dergisi, 5(1), 50-58.
• Koyuncu, M. K. (2023). Türkiye’de matematik felsefesi alanında yapılan çalışmaların incelenmesi: bir meta-sentez çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 57 (57), 1-26.
• Köksal, O. (2014). 7E modeline göre düzenlenmiş öğretim etkinliklerinin 6. sınıf öğrencilerinin ingilizce dersindeki başarılarına, tutumlarına ve kalıcı öğrenmelerine olan etkisinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 9(5), 1459-1475.
• Köseoğlu, F., Yılmaz, H., Koç, Ş., Güneş, B., Bahar, M., Eryılmaz, A., Ateş, S., Müyesseroğlu, Z. vd. (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı. Ankara.
• Lawson, A. E., Abraham, M. R. & Renner, J. W. (1989). A Theory of instruction: using the learning cycle to teach science concepts and thinking skills. Kansas State University, Manhattan: National Association for Research in Science Teaching.
• Lin, T.C., Lin, T.J. & Tsai, C.C. (2014). Research trends in science education from 2008 to 2012: A systematic content analysis of publications in selected journals, International Journal of Science Education, 36(8), 1346-1372.
• Liu, T. C., Peng, H., Wu, W. H., & Lin, M. S. (2009). The effects of mobile natural-science learning based on the 5E learning cycle: A case study. Educational Technology & Society, 12(4), 344-358.
• Maya, I. (2016). Educational indicator sinfluencing countries’achievements according to programme forinternational stud entassesmentresults, Turkish Studies, 11(3), 1665- 1684.
• Nor Puteh, S., & Nawastheen, F. M. (2013). An evaluation on the implementation of 5E instructional model in teaching geography in Sri Lanka. Middle-East Journal of Scientific Research, 16(5), 721-728.
• Oğuztekin, E., Bektaş, O., Karaca, M. ve Kızılay, E. (2022). Türkiye’de fen eğitiminde girişimcilik ile ilgili yapılan çalışmaların analizi: Bir meta-sentez çalışması. TEBD, 20(1), 86-106.
• Özbek G., Çelik H., Ulukök Ş., Sarı U., (2012). 5E ve 7E Öğretim Modellerinin Fen Okur-Yazarlığı Üzerine Etkisi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1 (3), 190-201
• Öztürk, Ç. (2008). Coğrafya öğretiminde 5e modelinin bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve tutuma etkisi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Paliç Şadoğlu, G. ve Akdeniz, A. R. (2015). 7E öğrenme modeline yönelik tasarlanan materyallerin lise öğrencilerinin modern fizik başarılarına etkisi. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3 (5), 96-129.
• Saraç, H., & Kunt, H. (2016). Yapılandırmacı yaklaşım 7E öğrenme halkası modeli ile ilgili yapılan araştırmalar: içerik analizi çalışması. Electronic Turkish Studies, 11(9), 701-724.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. ve Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
• Solak, B., Coştu, F. (2023). Fen eğitiminde ters yüz edilmiş öğrenme modeli: Bir meta sentez çalışması. Eğitim Bilim ve Araştırma Dergisi, 4(1), 107-135. https://doi.org/10.54637/ebad.1251959
• Sönmez, I. (2002). İlköğretim 4/5. sınıf fen bilgisi öğretiminde kullanılan metotların öğretmenler açısından değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tez, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Stamp, N., & O'brien, T. (2005). GK-12 Partnership: A model to advance change in science education. BioScience, 55(1), 70-77.
• Suri, H. & Clarke, D. (2009). Advancements in research systhesis methods: From a methodologically inclusive perspective. Review of Educational Research, 79(1), 395-430.
• Şahin, E. (2012). 7E ve yaratıcı drama destekli 7E modellerinin fizik öğretmen adaylarının manyetik alan konusunda başarı ve tutumlarına etkileri (Tez No. 328844) [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Şeremet, Ş., Kızılay, E. ve Öner Armağan, F. (2021). Fen eğitiminde 5E öğrenme modeli ile ilgili çalışmaların incelenmesi. SDU International Journal of Educational Studies, 9(1), 1-16.
• Temel, S., Şen, Ş. ve Yılmaz, A. (2015). Fen eğitiminde probleme dayalı öğrenme ile ilgili yapılan çalışmalara ilişkin bir içerik analizi: Türkiye örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 565-580.
• Toprak, F. (2011). Fen bilgisi öğretmenliği genel kimya laboratuvarında 3E ve 5E öğretim modellerinin uygulanmasının öğrencilerin akademik başarısı, bilimsel süreç becerileri ve derse karşı tutumlarına etkisi (Tez No. 300492) [Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü/Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Toprak, F., ve Çelikler, D. (2017). Genel kimya laboratuvarında 3E, 5E öğrenme halkalarının kullanılmasının fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik başarıları ve kalıcı öğrenmeleri üzerine etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (43), 209-230.
• Yarar Kaptan, S. & Şeyihoğlu, A. (2011). İlköğretim öğrencilerinin öğrenme nesnelerine yönelik düşünceleri: sosyal bilgiler dersi örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi Uluslararası e-Dergi, 1(2), 119-132.
• Yıldızay, Y. ve Çetin, G. (2018). Fen eğitiminde eğitim teknolojileri kullanımı: içerik analizi. International Journal of Computers in Education, 1(2), 21-33.
• Yurdakul, B. (2004). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrenenlerin problem çözme becerilerine, bilişötesi farkındalık ve derse yönelik tutum düzeylerine etkisi ile öğrenme sürecine katkıları (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.