Franz Kafka’nın Dönüşüm’ünde Sosyal Dışlanmışlık Olgusu

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 96, 191 - 200, 06.11.2018

Mehmet Emin Satır Enes Bal

https://doi.org/10.22559/folklor.305

Öz

Birey ve toplum arasında güçlü bir ilişki bulunmaktadır. Bireyler, bir araya 

gelerek toplumu oluştururlar ve yaşamlarını oluşturmuş oldukları bu toplumsal 

yapı içerisinde sürdürürler. Bu bağlamda birey ve toplum arasında ilişkiler ve 

çelişkiler meydana gelmektedir. Sosyal dışlanma da birey ve toplum arasındaki 

çelişkilerden meydana gelen bir olgu olarak nitelendirilmektedir. Sosyal 

dışlanma, 1970’li yıllardan sonra bilinirlik kazanan bir kavram olup bireyin 

çeşitli nedenlerden ötürü toplumla bütünleşememesi, toplumsal yaşamın dışında 

kalması durumu olarak tanımlanmaktadır. Edebiyat eserlerinin, birey ve toplum 

arasındaki ilişkileri ve çelişkileri ayrıntılı bir şekilde sunulabilmesi edebiyat 

ile sosyal bilimler arasında bir işbirliği yapılmasını olanaklı kılmaktadır. 

Dolayısıyla yapılmış olan bu çalışmada Franz Kafka’nın Dönüşüm (1915) 

adlı romanı sosyal dışlanma kavramı çerçevesinde incelenmiştir. Romanın kahramanı Gregor Samsa’nın öyküsü bir sosyal dışlanmışlığın öyküsü olup bu 

çalışmada Gregor Samsa, sosyal dışlanmış bir birey, ailesi de mikro ölçekli bir 

toplum olarak ele alınmıştır. Toplum ve birey arasındaki sosyal dışlanmaya yol 

açan çelişkiler, romanın kahramanlarının söylemleri üzerinden analiz edilerek 

ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Yapılmış olan bu çalışma, Dönüşüm (1915) 

romanına önceki çalışmalardan farklı bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Franz Kafka, Dönüşüm, sosyal dışlanma, toplum

Kaynakça

• Aristoteles. (1975). Poetika. (M.Tunçay, Çev.). İstanbul: Remzi.
• Atkinson, A.B. (1998). Social exclusion, poverty and unemployment. A.B. Atkinson ve J.Hills (Ed.), Exclusion, employment and opportunity (1-21). London: London School of Economics.
• Berger, L.P. ve T. Luckmann. (2008). Gerçekliğin sosyal inşası bir bilgi sosyolojisi incelemesi. (V. S. Öğütle, Çev.). İstanbul: Paradigma.
• Davies, J.S. (2005). The social exclusion debate: strategies, controversies and dilemmas. Policy Studies. 26(1), 3-27.
• Duverger, M. (2014). Siyaset sosyolojisi. (Ş. Tekeli, Çev.). İstanbul: Varlık.
• Goffman, E. (2014). Damga. (Ş. Geniş, L. Ünsaldı ve S.N. Ağırnaslı, Çev.). Ankara: Heretik.
• Kafka, F. (2014). Dönüşüm. (G. Sert, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
• Pierson, J. (2010). Tackling social exclusion. New York: Routledge.
• Sheppard, M. (2006). Social work and social exclusion: The idea of practice. Hamspire: Ashgate.
• Williams, R. (2012). Anahtar sözcükler. (S. Kılıç, Çev.). İstanbul: İletişim.