SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ KÜRESEL KÖY KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Yıl 2021, Cilt: 31 Sayı: 2, 667 - 686, 20.05.2021

Feyzullah Ezer Selda Aksüt

https://doi.org/10.18069/firatsbed.785610

Cited By: 2

Öz

Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının küresel köy kavramına ilişkin metaforik algılarının belirlenmeye çalışıldığı bu araştırma, nitel araştırma desenlerinden biri olan olgubilim deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılı bahar dönemi Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalında 1., 2., 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören 220 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının küresel köy kavramına ilişkin metaforik algılarını belirlemek amacıyla, “küresel köy …………. ya/ye benzer, çünkü …………” ifadesinin yer aldığı bir formdan yararlanılmıştır.
Öğretmen adaylarının küresel köy kavramına ilişkin 149 metafor geliştirdikleri ve bu metaforların 9 kavramsal kategoride yer aldığı belirlenmiştir. Farklı üniversitelerde ve farklı bölümlerde öğrenim gören öğretmen adaylarının küresel köy kavramına ilişkin algıları metaforlar aracılığıyla belirlenebilir.

Anahtar Kelimeler

Küresel köy, Metafor, Sosyal bilgiler, Öğretmen adayları

Metaphoric Perceptions of Social Studies Teacher Candidates Regarding the Global Village Concept

Öz

This study, aiming to determine the metaphoric perceptions of Social Studies teacher candidates regarding the global village concept, was conducted with the phenomenological design, which is one of qualitative research designs. The sample group of the study consisted of a total of 220 teacher candidates receiving education in years 1, 2, 3 and 4 in Fırat University Faculty of Education Department of Social Studies Education during the spring term of the 2019-2020 academic year. A form including the statement “a global village is like a …………. because …………” was used in order to determine the metaphoric perceptions of Social Studies teacher candidates regarding the global village concept.
It was determined that the teacher candidates developed 149 metaphors regarding the global village concept and these metaphors were involved in 9 conceptual categories. It is possible to determine the perceptions of teacher candidates, from different universities and different departments, regarding the global village concept via metaphors.

Anahtar Kelimeler

Global village, Metaphor, Social studies, Preservice teachers

Kaynakça

• Adıgüzel, M. (2011). Teknolojinin küreselleşmesi. İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ak, Ş. ve Yenice, N. (2009, Ekim). Öğretmen adaylarının internet kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. 3. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Sempozyumunda sunulan bildiri, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Atalay, G. E. (2018). Dijital çağda Marshall Mcluhan’ı yeniden düşünmek: bir uzantı ve ampütasyon olarak yeni medya teknolojileri. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(6), 27-48.
• Balay, R. (2004). Küreselleşme bilgi toplumu ve eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 61-82.
• Çelik Varol, M. ve Varol, E. (2019). Kavram ve kuramlarıyla Marshall McLuhan’a bakış: günümüzün egemen medya araçları ekseninde bir değerlendirme. International Journal of Cultural and Social Studies, 5(1), 137-158.
• Çelik, M. Y. (2012). Boyutları ve farklı algılarıyla küreselleşme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(32), 57-74. Çelik, T. (2019). Teknoloji ve medya okuryazarı vatandaş yetiştirme sürecinde öğrencilerin sosyal medya algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 2(1), 40-57.
• Çetin, T., Kilcan, B., Güneş, C. ve Çepni, O. (2015). Examining secondary school students’ perceptions of the concept of migration: A qualitative study. International Journal of Education, 7(3), 97-120.
• Çilesiz, Ş. (2011). A phenomenological approach to experiences with technology: current state, promise, and future directions for research. Educational Technology Research and Development, 59(4), 487-510.
• Çoklar, A. N., Vural, L. ve Yüksel, İ. (2010). Bilgisayar mühendisliği ile bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi son sınıf öğrencilerinin bilgisayar kavramına ilişkin geliştirdikleri mecazlar. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(1), 1-28.
• Doğan, S. ve Erkan, İ. (2019). Kuşağının sosyal medyaya yönelik algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Journal of Yaşar University, 14, 146-155.
• Doğan, Y. (2015). 100. yılında öğretmen adayları ve öğrencilerin bakışıyla Çanakkale savaşları: Bir metafor araştırması. Turkish Studies, 10(3), 369-386.
• Dumanlı Kadızade, E. (2014). Aktif öğrenmede bir teknik; metafor uygulaması Türkçe öğretmen adaylarının Türkçe dersi algıları üzerine. International Journal of Language Academy, 2(4), 68-85.
• Durmuş, E. ve Baş, K. (2016a). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya kavramına ilişkin metaforik algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 75-92.
• Durmuş, E. ve Baş, K. (2016b, Nisan). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının mülteci kavramına ilişkin algılarının metaforlar yardımıyla analiz edilmesi. 5. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumunda sunulan bildiri, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Dursun, F. (2015). Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin kendi branşlarına ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 3(1), 66-77. Durukan, Ü. G., Hacıoğlu, Y. ve Dönmez Usta, N. (2016). Computer education and instructional technology prospective teachers’ perceptions of technology. Journal of Computer and Education Research, 4(7), 24-46.
• Egüz, Ş. ve Kesten, A. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenliği öğrencilerinin sosyal medya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 7(3), 219-240.
• Ekici, G. (2016a). Biyoloji öğretmeni adaylarının mikroskop kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: bir metafor analizi çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 615-636.
• Ekici, G. (2016b). Öğretmen adaylarının “Bilgisayar” kavramına ilişkin metaforik algıları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(3), 755-781.
• Er Tuna, Y. ve Mazman Budak, F. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “Tarih” kavramına ilişkin algılarının mecazlar/metaforlar yardımıyla analizi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(14), 609-642.
• Eren, F., Çelik, İ. ve Aktürk, A. O. (2014). Ortaokul öğrencilerinin facebook algısı: Bir metafor analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 635-648. Ezer, F. ve Aksüt, S. (2019, Kasım). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının göç kavramına ilişkin metaforik algıları. 8. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumunda sunulan bildiri, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Fidan, M. (2014). Öğretmen adaylarının teknoloji ve sosyal ağ kavramlarına ilişkin metaforik algıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 25(1), 483-496. Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Gök, B. ve Erdoğan, T. (2010). Investıgatıon of pre-servıce teachers' perceptıons about concept of technology through metaphor analysıs. Turkish Online Journal of Educational Technology, 9(2), 145-160.
• Gökbayrak, Ş. (2007). Küreselleşme, uluslararası göç ve kadın emeği. E. Oğuz ve A. Yakar (Yay. haz.). Küreselleşme ve eğitim içinde (s. 47-58). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Gömleksiz, N., Kan, A. Ü. ve Öner, Ü. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. Değerler Eğitimi Dergisi, 10(24), 79-100.
• Hacıfazlıoğlu, Ö., Karadeniz, Ş. ve Dalgıç, G. (2011). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliğine ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1), 97-121.
• İlhan, H. İ. (2009). Küreselleşmenin eğitime yansımaları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kalay, İ. (2016). Küresel köy’ün küyerel bir reklence pratiği olarak web dizisi: Proje 13 örneği. Global Media Journal TR Edition, 7(13), 151-168.
• Karakuş, F. (2006). Küreselleşme sürecinin sosyal politikalar üzerindeki etkileri ve Türkiye örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kıvılcım, F. (2013). Küreselleşme kavramı ve küreselleşme sürecinin gelişmekte olan ülke Türkiye açısından değerlendirilmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 219-230.
• Korkmaz, F. ve Ünsal, S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerin ‘‘Teknoloji’’ kavramına ilişkin metaforik algılarının incelemesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 194-212.
• Kurt, A. A. ve Özer, Ö. (2013). Metaphorical perceptions of technology: case of Anadolu University teacher training certificate program. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(2), 94-112.
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms kappa delta pi record. Journal Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175.
• McBurnie, G. (2002). Küreselleşme, GATS ve ulus-aşırı eğitim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(1), 171-190.
• Mcluhan, M. (1962). Gutenberg galaxy: The making of typographic man. Canada: University of Toronto Press.
• McLuhan, M. ve Powers, B. R. (2020). Global köy: 21. yüzyılda yeryüzü yaşamında ve medyada meydana gelecek dönüşümler. (B. Öcal Düzgören, Çev.). İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Mentiş Taş, A. (2004). Sosyal bilgiler öğretmenliği eğitimi program standartlarının belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 28-54.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2016). Analizde ilk adımlar (A. Ersoy, Çev.). (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, Çev. Ed.), Genişletilmiş bir kaynak kitap: Nitel veri analizi içinde (s.50-88). 1994, Ankara: Pegem Akademi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2015). Sosyal bilgiler dersi (4, 5, 6 ve 7. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4,5,6 ve 7. sınıflar). Ankara: MEB.
• Öner, Ü. ve Tepe, U. (2019, Kasım). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının drama kavramına ilişkin metaforik algıları. 8. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumunda sunulan bildiri, Ankara Üniversitesi, Ankara. Özer, S. ve Türel, Y. K. (2015). Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının e-kitap ve etkileşimli e-kitap kavramına ilişkin metaforik algıları. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 6(2), 1-23.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırmada çeşitlilik: Kuramsal yönelimler (E. Bukova Güzel ve H. Demircioğlu, Çev.). (M. Bütün ve B. Demir, Çev. Ed.), Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri içinde (s.75-142). 2000, Ankara: Pegem Akademi.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “Öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326. Sanchez, A., Barreiro, J., M. ve Maojo, V. (2000). Desing of virtual reality systems for education: A cognitive approach. Education and Information Technologies, 5(4), 345-362.
• Schmitt, R. (2005). Systematic metaphor analysis as a method of qualitative research. The Qualitative Report, 10(2), 358-394.
• Schreglmann, S. ve Kazancı, Z. (2016). Öğretmen adaylarının “Yaratıcı öğretmen” kavramına yönelik metaforik algıları. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(3), 21-34.
• Sözer, E. (1998). Sosyal bilgiler programının amaçları, ilkeleri ve temel özellikleri. G. Can (Ed.). Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 15-39). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Şahin, Ş. ve Baturay, M. H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin internet kavramına ilişkin algılarının değerlendirilmesi: Bir metafor analizi çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 177-192.
• Şenyuva, E. ve Kaya, H. (2013). Metaphors for the ınternet used by nursing students in Turkey: A qualitative research. Eurasian Journal of Educational Research, (50), 87-106.
• Tanrıöver, O. ve Kırlı, S. (2015). Global köy ve kültürel emperyalizm: Küreselleşme bağlamında enformasyon toplumuna bakış. E-Journal of Intermedia, 2(1), 133-142.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Turan, Ş. (2011). Küreselleşme sürecinde örgütsel değişimi etkileyen bir unsur olarak örgütsel sinizm ve karaman ili kamu kurumlarında bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Vadeboncoeur, J. A. ve Torres, M. N. (2003). Constructing and reconstructing teaching roles: A focus on generative metaphors and dichotomies. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 24(1), 87-103.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, G. K. ve Güven, B. (2015). Öğretmen adaylarının uzaktan eğitime yönelik algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 6(2), 299-322.
• Yılmaz, K. ve Horzum, M. B. (2005). Küreselleşme, bilgi teknolojileri ve üniversite. Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 103-121.