KUR’AN’DA CEZALARIN AFFI, SULH VE TÖVBE

Yıl 2017, Sayı: 38, 59 - 78, 15.12.2017

Ahmet Rencber

Öz

Kur’an’da
cezalarla ilgili hükümlerde, suçun niteliğine göre belirlenmiş hadler vardır.
Bu hadler Allah-ü Teâlâ’nın belirlemiş olduğu cezalardır. Allah’ın hukukuyla
ilgili olanlarda, insanın affetme veya başka türlü tasarrufta bulunma hakkı
bulunmamaktadır. Kimse o yetkiye sahip değildir. Kimse kendini yeryüzünde
Allah’ın vekili olarak belirleyerek, bu konuda cezayı artırma veya hafifletme
gibi bir tasarrufta bulunamaz. Hristiyanlıkta olduğu gibi kilisenin veya papanın
Allah adına kararlar vermeleri, istediklerini affetmeleri veya cezalandırmaları
tarzında İslam’da kişilerin veya
kurumların hiçbir yetkisi yoktur.
İslam’da kul ile ilgili olan haklarda mağdur kişi, isterse cezanın uygulanmasını
talep eder ve ceza uygulanır; isterse cezayı affeder. Ama cezanın affedilmesi
teşvik edilmiş ve böyle yapanların mükâfatlarının, Allah’ın yanında olduğu
Kur’an-ı Kerim’de belirtilmiştir. Kur’an’da kulun bazı durumlarda işlediği
hatalardan pişman olup tövbe etmesi de Allah’ın merhametinin bir eseri olarak,
kulun cezadan kurtulması için bir yoldur. Bunlar suça ve suçun niteliğine göre
değişmektedir.  

Anahtar Kelimeler

Ceza, Af, Sulh, Tövbe, Suç, Had

Kaynakça

• Akşit, M. Cevat, İslâm Ceza Hukuku ve İnsanî Esasları, Gaye Vakfı Yay., İstanbul, 2004.
• Ateş, Süleyman, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul,1991.
• Bağdadî, Ebu’Hısn Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Habib el-Basri, Tefsiru’l-Maverdi, Daru’l-Kutubu’l-İlmiyye, Beyrut, ts.
• Bebek, Adil, “Ceza”, DİA, İstanbul, 2000.
• Bilgiseven, Amiran Kurtkan, İslâmiyetin Kültürel Özellikleri ve İslâmî kavramlar, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1989.
• Bin Zeyd, Zeyd b. Abdu’l-Kerim b. Ali, el-‘Afv ‘Ani’l-‘Ukûbe fi’l-Fıkhi’l-İslâmî, Dâru’l-Asıma, Riyad, 1410.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail b. İbrahim el-Muğira, el-Câmiu’s-Sahîh el-Muhtasar (thk. Mustafa Dîb el-Buğa), Dâru İbn Kesîr, Beyrut, 1987.
• Dalgın, Nihat, İslâm’da Tevbe ve Cezalara etkisi, Etüt Yay., Samsun, 1999.
• Dinçol, Belkis, Eski Önasya Toplumlarında Suç Kavramı ve Ceza, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yay., 2003, İstanbul, 1. Bsk.
• Ebu Zehra, Muhammed, İslâm Hukukunda Suç ve Ceza, (çev. İbrahim Tüfekçi), Kitabevi, İstanbul, 1994.
• Erem, Faruk, Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku, Ankara Hukuk Fak., Yay., Ankara, 1971.
• Hâşim, Halid Mustafa, el-Cerîme, el-M’ahedu’l-‘Alemî li’l-Fikri’l-İslâmî, et-Tab’atu’l-Ûlâ, Herndon, USA, 2007.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir, Tefsiru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, ed-Dâru’t-Tunusiyyetu li’n-Neşr, Tunus, 1984.
• Müslim, İbn Haccâc Ebû’l-Hüseyin el-Kuşeyrî en-Nisâbûrî, Sahîhu Müslim (thk. Muhammed Fuâd Abdulbâki), Dâr-u İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut, ts.
• Ribâh, Gassân, Nazariyetu’l-‘Afv fi’Teşrî’ati’l-‘Arabiyye, Menşûrâtu ‘Uveydât, Beyrut, et-Tab’atu’l-Ûlâ, 1985.
• Sabunî, Muhammed Ali, Kur’an-ı Kerim’in Ahkâm Tefsiri, Çev. Mazhar Taşkesenloğlu, İstanbul, Şâmil Yay., 1984.
• Şekerci, Osman, İslâm Ceza Hukuku’nda Tazir Suçları ve Cezaları, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul, 1996.
• Tirmizî, Muhammed b. İsâ, el-Câmiu’s-Sahîh (thk. Ahmed Muhammed Şakir), Dâr-u İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut, ts.
• Yakut, Esra, Osmanlı Hukukunda Tazir Cezaları, Seçkin Yay., İstanbul, 2011.
• Yiğit, Yaşar, İslâm Ceza Hukukunda Cezaların Yürürlüğü, Yayınlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, 1998.
• Zebidi, Zeynü’d-din Ahmed b.Ahmed b. Abdullatif, Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih, Çev. Kamil Miras, DİB Yay., 3. Bsk., Ankara, 1975.