Çeviri
Yıl 2023,
Cilt: 22 Sayı: 2, 355 - 378, 31.12.2023
Öz
Günümüzde en sahîh iki hadis kitabı olan Sahîhayn hadislerini tenkit eden birçok çalışma yapılmıştır. Çeşitli delillerle bu hadisleri zayıf görenlerin tenkitleri çoğunlukla metne yönelik-tir. Bu tenkitleri içeren çalışmalar ise genellikle senede odaklanır ve çalışmaların çoğu belirli bir hadise yöneltilen tenkitleri ele alır. Metne yönelik tenkitleri bir araya getirerek ele alan bir kitap veya çalışmaya ulaşamadık. Peki bu deliller ve onlara verilecek ilmî cevaplar nelerdir? Delillerin her biri nasıl tartışılabilir? Bu araştırma, tümevarım, analiz ve eleştiri yöntemlerini takip ederek bu delilleri bir araya getirip tartışarak bu soruları yanıtlamayı amaçlamaktadır. En önemlileri hadislerin dini naslarla, akılla, tecrübeyle, vâkıayla veya İsrâiliyat hadisleriyle çelişmesi olmak üzere on sekiz tane delil öne sürdükleri tespit edilmiştir. Her bir delili teorik olarak ele almak ve bu deliller için verilen örnekleri tartışmak için gerekli ilmî usuller gösterilmiştir. On iki maddelik sonuca ulaşılmıştır ki en önemlileri tenkitlerin, rivayetlerin bir araya getirilmemesinden yahut dini metinlerin ve aklî veya ilmî meselelerin yanlış anlaşılmasından ya da bir delile dayanmadan ele alınmasından kaynaklandığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. el-Müsned. thk. Şuayb el-Arnaût. 50 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1. Basım, 1421/2001.
- Ali el-Kārî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed. Mirḳātü’l-mefâtîḥ. 9 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1. Basım, 1422/2002.
- Ali et-Tantâvî. Ta’rîfun ’âm bi-dîni’l-İslâm. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 13. Basım, 1404/1984.
- Beyhakī, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî el-. İs̱bâtü ʿaẕâbi’l-ḳabr. thk. Şeref el-Kudât. Amman: Dâru’l-Furkān, 1403/1983.
- Bezzâr, Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. Abdilhâliḳ el-. el-Baḥrü’z-zeḫḫâr (el-Müsned). thk. Mahfûz Abdurrahman Zeynullah. 18 Cilt. Medine: Mektebetü’l-’Ulûm ve’l-Hikem, 1. Basım, 1430/2009.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî el-. et-Târîḫu’l-kebîr. thk. Mahmûd Muhammed Halîl. 8 Cilt. Haydarâbâd: Dâiretü’l-Maârifi’l-Osmâniyye, ts.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl el-Cu‘fî el-. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. 9 Cilt. Bulak: el-Matbaatü’l-Kübrâ el-Emîriyye, 1311/1894.
- Cemâl el-Bennâ. el-Aṣlân el-’Aẓîmân. Kahire: Matbaatü Hissân, 1402/1982.
- Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnaût - Muhammed Kâmil. 5 Cilt. Amman: Dâru’r-Risâle el-’Âlemiyye, 1. Basım, 1430/2009.
- Ebû Reyye. Şeyḫu’l-maḍîre Ebû Hüreyre. Beyrut: Müessetül-A’lemî li’l-Matbûât, 4. Basım, 1414/1993.
- es-Seyyid Salih Ebû Bekir. el-Aḍvâʾü’l-Ḳurʾâniyye fi’ktisâḥi’l-eḥâdîs̱i’l-İsrâʾîliyye ve taṭhîri’l-Buḫârî minhâ. Mısır, 1394/1973.
- Hattâbî, Ebû Süleymân Hamd (Ahmed) b. Muhammed b. İbrâhîm b. Hattâb el-. Aʿlâmü(İʿlâmü)’l-ḥadîs̱ fî şerḥi Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. thk. Muhammed b. Sa‘d b. Abdurrahman Âl-i Suûd. 4 Cilt. Mekke: Ümmü’l-Kurâ Üniversitesi, 1. Basım, 1409/1988.
- Hattâbî, Ebû Süleymân Hamd (Ahmed) b. Muhammed b. İbrâhîm b. Hattâb el-. Meʿâlimü’s-Sünen. thk. Muhammed Râgıb et-Tabbâh. 4 Cilt. Halep: el-Matbaatü’l-İlmiyye, 1. Basım, 1350/1932.
- İbn Battâl, Ebü’l-Hasen Alî b. Halef b. Abdilmelik b. Battâl el-Bekrî el-Kurtubî. Şerḥu’l-Câmiʿi’ṣ-ṣahîḥ. thk. Yâsir İbrâhim. 10 Cilt. Riyad: Dâru’r-Rüşd, 2. Basım, 1423/2003.
- İbn Fûrek, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasen b. Fûrek el-İsfahânî en-Nîsâbûrî. Müşkilü’l-ḥadîs̱ ve beyânüh. thk. Mûsâ Muhammed Ali. Beyrut: ʿÂlemü’l-Kütüb, 2. Basım, 1405/1985.
- İbn Hacer, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. Fetḥu’l-bârî bi-şerḥi Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. thk. Muhibbüddin el-Hatîb. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1379/1960.
- İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullāh b. Müslim b. Kuteybe ed-Dîneverî. Teʾvîlü muḫtelifi’l-ḥadîs̱. thk. Muhammed Abdürrahîm. Amman: Dâru’l-Fikr, 1416/1995.
- İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnaût. 5 Cilt. Lübnan: Dâru’r-Risâle el-’Âlemiyye, 1. Basım, 1430/2009.
- İsmâil el-Kürdî. Naḥvü tef’îli ḳavâ’idi naḳdi metni’l-ḥadîs̱. Dımaşk: Dâru’l-Evâil, 1423/2002.
- Kādî Abdülcebbâr, Ebü’l-Hasen Kādı’l-kudât Abdülcebbâr b. Ahmed b. Abdilcebbâr el-Hemedânî. Şerḥu’l-Uṣûli’l-ḫamse. thk. Semîr Mustafa Rebâb. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1422/2001.
- Kādî İyâz, Ebü’l-Fazl İyâz b. Mûsâ b. İyâz el-Yahsubî. İkmâlü’l-Muʿlim bi-fevâʾid (fî şerḥi Ṣaḥîḥ)i Müslim. thk. Yahyâ İsmâil. 8 Cilt. Mısır: Dâru’l-Vefâ, 1. Basım, 1419/1998.
- Kasîmî, Abdullah el-. Müşkilâti’l-eḥâdîs̱i’n-nebeviyye ve beyânuhâ. thk. Halîl el-Meyis. Beyrut: Dâru’l-Kalem, 1405/1985.
- Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh Hüseynî. Feyżü’l-bârî ʿalâ Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. thk. Muhammed Bedir ’Âlem. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1426/2005.
- Kurtubî, Ebü’l-Abbâs Ziyâüddîn Ahmed b. Ömer b. İbrâhîm el-Ensârî el-. el-Müfhim şerḥu Ṣaḥîḥi Müslim. thk. Muhyiddin Dîb Müstû vd. 7 Cilt. Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1. Basım, 1417/1996.
- Muhammed Ali el-Bâr. Ebḥâs̱ü fi’l-’advâ ve’t-ṭıbbi’l-vikāî. Mekke: Hey’etü’l-îcâzi’l-’ilmî, 1987.
- Muhammed el-Gazzâlî. es-Sünnetü’n-Nebeviyye beyne ehli’l-fıḳh ve ehli’l-ḥadîs̱. Beyrut: Dâru’ş-Şürûk, 4. Basım, 1410/1989.
- Muhammed Hüseyin ez-Zehebî. et-Tefsîr ve’l-müfessirûn, 1396/1976.
- Mustafa es-Sibâî. es-Sünne ve mekânetühâ fi’t-teşrîʿi’l-İslâmî. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 4. Basım, 1406/1985.
- Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkī. 5 Cilt. Kahire: Îsâ el-Bâbî el-Halebî ve Şürekâuhû, 1374/1955.
- Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî en-. el-Minhâc fî şerḥi Ṣaḥîḥi Müslim b. el-Ḥaccâc. 9 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 2. Basım, 1392/1972.
- Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs eş-. Cimâʿu’l-ʿilm. San‘a: Dâru’l-Âsâr, 1. Basım, 1423/2002.
- Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs eş-. er-Risâle. thk. Ahmed Muhammed Şâkir. Kahire: Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1357/1938.
- Şeref el-Ḳudât. “‘İlmü’l-muḫtelifi’l-ḥadîs̱, uṣûlühü ve ḳavâ‘idühü”. Ürdün Üniversitesi Dirâsât Dergisi 27/2 (2001).
- Tahâvî, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed b. Selâme el-Ezdî el-Hacrî el-Mısrî et-. Şerḥu Müşkili’l-âs̱âr. thk. Şuayb el-Arnaût. 16 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1. Basım, 1415/1994.
- Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ et-. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkī - Ahmed Muhammed Şâkir. 5 Cilt. Kahire: Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1395/1975.
- Yûsuf el-Müheynî. Üsüsü’l-medreseti’l-‘aḳliyye fî’t-te’âmüli me‘a’s-sünneti’n-nebeviyye. Amman: Ürdün Üniversitesi, Doktora Tezi, 2016.
- Malaya Üniversitesi Beyân Dergisi 9 (2011).
Toplam 37 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hadis |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Çevirmenler | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 18 Kasım 2023 |
| Kabul Tarihi | 31 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 22 Sayı: 2 |
Kaynak Göster
İlim Tasavvurumuz Üzerine…
İslâm ilim geleneği, ihtiva ve temsil ettiği zâhirî, aklî, felsefî ve irfânî zenginliği ile küllî bir gerçekliği yansıtmaktadır. Söz konusu zenginlik alanlarının her birisi meşrûiyyetini, kendi usûlü dairesinde hakikat arayışı süreci içerisinde bulunuşuyla temellendirmektedir. Başlı başlarına müstakil birer ilim dalı olmaları ve bunun neticesinde tarifi, gayesi ve mesâili itibariyle sınırları belirgin olsa da, ortak bir tasavvura aracılık etmeleri dolayısıyla kaçınılmaz biçimde, bünyesinde sair ilimlerle kendi zaviyelerinden müştereklikler barındırır. Ne var ki, kendine has mesâildeki farklılaşmalar, bütünün temsil ettiği küllî tasavvurun varlığına engel değildir.
Geçmişte ve günümüzde, geleneğin bu yönü gözden kaçırıldığında, ilimler arası irtibat, sözü edilen müştereklikler üzerinden değil, ayrışmalardan hareketle kurulmaya çalışılmıştır. Esasen İslâm ilim geleneğini, ilimler arası iç çekişmelerin ve tartışmaların odağı olarak görmek böyle bir yaklaşım neticesinde ortaya çıkmıştır. Kadîm ilim geleneğimizi fikrî karışıklığın odağı olarak görme zafiyetini sadece şarkiyat geleneğinin bir refleksi imiş gibi kabul etmek kolaycı bir yaklaşımdır. Şarkiyat geleneği ‘ötekinin duruşunu’ temsil ettiği için dikkate alınması ve zafiyetlerine odaklanılması gereken, ‘öteki’lerin dışında kalanlar, yani ‘biz’ olmalıyız.
İlim ehli taifeyi teşkil eden bizlerin bu süreçte yapması gereken, dışardan ve çatışma odaklı yaklaşımı bir yana bırakıp; kendilerini İslâm tasavvurunu zayıflatmaya adamış kişilerin yöntemlerinin üst dilini keşfederek, benzer hatalara düşmekten kurtulmak, muhtelif ilimleri aynı müştereklikte cem eden kadîm geleneğimizin üst tasavvuruna odaklanmaktır.
İslâm toplumu olarak, fikrî hamlemizi gerçekleştirmemiz, körü körüne taklîdi bir yana bırakıp, bize ait değerler manzumemizi keşfetmemize bağlıdır. Modern çağın bilgi üzerindeki bizi kuşatan tahakkümü ve kendi değerlerini bize taşıyan imkânlarını ‘mihengimize’ vurmadan özümseme, bizi sürekli olarak kimliğimizden uzaklaştırmaktadır. Günümüzde öğrendiğimiz en önemli esas, ‘bilginin/ma‘lûmâtın’ kutsallığı iddiasıdır. Oysa her dönemde, mukaddes olan hakikat ve ma‘rifettir. Bir başka ifade ile varlığımız meşrûiyyetini bilgi peşinde koşmamızdan değil, hakikat yolcusu olmamızdan almalıdır.
Doğru yanlış her türlü bilginin kutsanması sebebiyledir ki, arama motorları ve sosyal medya plâtformaları üzerinden paylaşılan veriler, tıpkı, geçmişte ilimler ve ilim ehli arasında sadece ma‘lûmâta odaklanıldığında, ilimler arasındaki müşterek zeminin fark edilememesi ve İslâm tarihinin çatışmalar tarihi şeklinde algılanması gibi, bir ölçüye vurulmaksızın yaygınlığı nisbetinde doğru ve tayin edici bir konum ihrâz etmiştir. Bizler geçmişin ve günümüzün tecrübesinden istifade ederek, tekrar aynı hataya düşmediğimizden emin olmalıyız.
Şu halde, ilim ehline düşen, öncelikle ilimlerin usûlleri ve telif tarzlarının müşterekliğini temin eden ‘üst dilini’; bir başka ifade ile ‘küllî tasavvurunu’ keşfe yönelik gayretlerini arttırmaktır. İlmin bugünkü temsilcilerinin, İlâhî hakîkati zâhirî, aklî, rûhî, kalbî, irfânî plânda idrak için ömür tüketen geçmiş âlim, hakîm ve ârifler ile eserler üzerinden bağ kurmak suretiyle, onların arayış tecrübelerinden istifade etmeleri, ilimleri kuşatan küllî tasavvurun idrâkini mümkün kılacaktır. Bizi küllî tasavvura ulaştıracak olan vasıta, bazen dilin sunduğu imkânlar, bazen akıl, mantık ve felsefenin hâsıl ettiği kazanımlar, bazen de kalbin ve irfânî geleneğin ulaştığı hakikatler olabilecektir.
Bütün bu hususların arayışı içerisinde olan, Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) aracılığı ile de, bize ait duruşa ve müşterek tasavvuru keşfin zaruretine dikkat çekmeyi kaçınılmaz görüyoruz. Bir başka ifade ile, tedbirimizi alıp, tedârikimizi ikmâl ederek seyrimize devam etmenin mutlak ihtiyacımız olduğunu fark ederek, ‘cihet-i vahdemizi’ yeniden hatırlamalı, uydu olmaktan, ezilmişlikten kurtulmalı, kendimize ait usûl, ulemâ ve kitâbiyâta dönmeli, ilmî düşünüşümüzü yeniden ‘âlî tasavvurumuza’ uygun hâle getirmeliyiz.
Kırk ikinci sayımızla, akademik dergicilikte kemâle erdiğimizin göstergesi olarak, kesintisiz yayın hayatını sürdürerek, geride bıraktığımız ilk yirmi yılın ardından, Hadis Tetkikleri Dergisi’nin bu nüshasında; hadis ilimlerinin muhtelif alanlarında ilginizi çekecek tetkiklere yer verdik. İslâm coğrafyasının uzak diyarlarının tasavvurlarını bize sunan makaleler, eser tetkikleri, bilimsel etkinlik ve kitap tanıtımları bu sayımızda sizlerin ilgisine arz ettiğimiz içeriğimizdir.
Destekleriniz sayesinde muhteviyâtı daha da zenginleşecek olan Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) işaret edilen hususlarda bize iletilen her türlü talebe açık olup, bütün imkânlarını kullanarak arzu edilen hususlarda yazarlarımızın yanında olmaya çalışacaktır.
Geride bıraktığımız yirmi yıl ve kırk iki sayı boyunca Hadis Tetkikleri Dergisi’ne (HTD) destek olan, sahip çıkan, bizleri cesaretlendiren, yazılarıyla bizi onurlandıran hayatta olan ve ahirete irtihal eden bütün hoca ve kardeşlerimize şükranlarımızı sunarken, bundan sonra da HTD’nin imkânlarının, araştırmacılarımızın hizmetinde olduğunu te’yîden ifade istiyoruz. Gelecek sayılarımızda görüşmek dileğiyle...
Saygılarımızla...
İbrahim HATİBOĞLU
İslâm ilim geleneği, ihtiva ve temsil ettiği zâhirî, aklî, felsefî ve irfânî zenginliği ile küllî bir gerçekliği yansıtmaktadır. Söz konusu zenginlik alanlarının her birisi meşrûiyyetini, kendi usûlü dairesinde hakikat arayışı süreci içerisinde bulunuşuyla temellendirmektedir. Başlı başlarına müstakil birer ilim dalı olmaları ve bunun neticesinde tarifi, gayesi ve mesâili itibariyle sınırları belirgin olsa da, ortak bir tasavvura aracılık etmeleri dolayısıyla kaçınılmaz biçimde, bünyesinde sair ilimlerle kendi zaviyelerinden müştereklikler barındırır. Ne var ki, kendine has mesâildeki farklılaşmalar, bütünün temsil ettiği küllî tasavvurun varlığına engel değildir.
Geçmişte ve günümüzde, geleneğin bu yönü gözden kaçırıldığında, ilimler arası irtibat, sözü edilen müştereklikler üzerinden değil, ayrışmalardan hareketle kurulmaya çalışılmıştır. Esasen İslâm ilim geleneğini, ilimler arası iç çekişmelerin ve tartışmaların odağı olarak görmek böyle bir yaklaşım neticesinde ortaya çıkmıştır. Kadîm ilim geleneğimizi fikrî karışıklığın odağı olarak görme zafiyetini sadece şarkiyat geleneğinin bir refleksi imiş gibi kabul etmek kolaycı bir yaklaşımdır. Şarkiyat geleneği ‘ötekinin duruşunu’ temsil ettiği için dikkate alınması ve zafiyetlerine odaklanılması gereken, ‘öteki’lerin dışında kalanlar, yani ‘biz’ olmalıyız.
İlim ehli taifeyi teşkil eden bizlerin bu süreçte yapması gereken, dışardan ve çatışma odaklı yaklaşımı bir yana bırakıp; kendilerini İslâm tasavvurunu zayıflatmaya adamış kişilerin yöntemlerinin üst dilini keşfederek, benzer hatalara düşmekten kurtulmak, muhtelif ilimleri aynı müştereklikte cem eden kadîm geleneğimizin üst tasavvuruna odaklanmaktır.
İslâm toplumu olarak, fikrî hamlemizi gerçekleştirmemiz, körü körüne taklîdi bir yana bırakıp, bize ait değerler manzumemizi keşfetmemize bağlıdır. Modern çağın bilgi üzerindeki bizi kuşatan tahakkümü ve kendi değerlerini bize taşıyan imkânlarını ‘mihengimize’ vurmadan özümseme, bizi sürekli olarak kimliğimizden uzaklaştırmaktadır. Günümüzde öğrendiğimiz en önemli esas, ‘bilginin/ma‘lûmâtın’ kutsallığı iddiasıdır. Oysa her dönemde, mukaddes olan hakikat ve ma‘rifettir. Bir başka ifade ile varlığımız meşrûiyyetini bilgi peşinde koşmamızdan değil, hakikat yolcusu olmamızdan almalıdır.
Doğru yanlış her türlü bilginin kutsanması sebebiyledir ki, arama motorları ve sosyal medya plâtformaları üzerinden paylaşılan veriler, tıpkı, geçmişte ilimler ve ilim ehli arasında sadece ma‘lûmâta odaklanıldığında, ilimler arasındaki müşterek zeminin fark edilememesi ve İslâm tarihinin çatışmalar tarihi şeklinde algılanması gibi, bir ölçüye vurulmaksızın yaygınlığı nisbetinde doğru ve tayin edici bir konum ihrâz etmiştir. Bizler geçmişin ve günümüzün tecrübesinden istifade ederek, tekrar aynı hataya düşmediğimizden emin olmalıyız.
Şu halde, ilim ehline düşen, öncelikle ilimlerin usûlleri ve telif tarzlarının müşterekliğini temin eden ‘üst dilini’; bir başka ifade ile ‘küllî tasavvurunu’ keşfe yönelik gayretlerini arttırmaktır. İlmin bugünkü temsilcilerinin, İlâhî hakîkati zâhirî, aklî, rûhî, kalbî, irfânî plânda idrak için ömür tüketen geçmiş âlim, hakîm ve ârifler ile eserler üzerinden bağ kurmak suretiyle, onların arayış tecrübelerinden istifade etmeleri, ilimleri kuşatan küllî tasavvurun idrâkini mümkün kılacaktır. Bizi küllî tasavvura ulaştıracak olan vasıta, bazen dilin sunduğu imkânlar, bazen akıl, mantık ve felsefenin hâsıl ettiği kazanımlar, bazen de kalbin ve irfânî geleneğin ulaştığı hakikatler olabilecektir.
Bütün bu hususların arayışı içerisinde olan, Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) aracılığı ile de, bize ait duruşa ve müşterek tasavvuru keşfin zaruretine dikkat çekmeyi kaçınılmaz görüyoruz. Bir başka ifade ile, tedbirimizi alıp, tedârikimizi ikmâl ederek seyrimize devam etmenin mutlak ihtiyacımız olduğunu fark ederek, ‘cihet-i vahdemizi’ yeniden hatırlamalı, uydu olmaktan, ezilmişlikten kurtulmalı, kendimize ait usûl, ulemâ ve kitâbiyâta dönmeli, ilmî düşünüşümüzü yeniden ‘âlî tasavvurumuza’ uygun hâle getirmeliyiz.
Kırk ikinci sayımızla, akademik dergicilikte kemâle erdiğimizin göstergesi olarak, kesintisiz yayın hayatını sürdürerek, geride bıraktığımız ilk yirmi yılın ardından, Hadis Tetkikleri Dergisi’nin bu nüshasında; hadis ilimlerinin muhtelif alanlarında ilginizi çekecek tetkiklere yer verdik. İslâm coğrafyasının uzak diyarlarının tasavvurlarını bize sunan makaleler, eser tetkikleri, bilimsel etkinlik ve kitap tanıtımları bu sayımızda sizlerin ilgisine arz ettiğimiz içeriğimizdir.
Destekleriniz sayesinde muhteviyâtı daha da zenginleşecek olan Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) işaret edilen hususlarda bize iletilen her türlü talebe açık olup, bütün imkânlarını kullanarak arzu edilen hususlarda yazarlarımızın yanında olmaya çalışacaktır.
Geride bıraktığımız yirmi yıl ve kırk iki sayı boyunca Hadis Tetkikleri Dergisi’ne (HTD) destek olan, sahip çıkan, bizleri cesaretlendiren, yazılarıyla bizi onurlandıran hayatta olan ve ahirete irtihal eden bütün hoca ve kardeşlerimize şükranlarımızı sunarken, bundan sonra da HTD’nin imkânlarının, araştırmacılarımızın hizmetinde olduğunu te’yîden ifade istiyoruz. Gelecek sayılarımızda görüşmek dileğiyle...
Saygılarımızla...
İbrahim HATİBOĞLU