The Role of Media on Demokrat Party’s Road to Become Ruling Party (Elections of 1950 and Media Activities)

Yıl 2023, Sayı: 15, 115 - 141, 28.12.2023

Seren Güven Selim Hilmi Özkan

https://doi.org/10.21733/ibad.1214004

Öz

Media has always been a power every political figure wish to possess. The most important reason for political figures wish to keep media under their control is to guide and keep the public opinion in favour to themselves to remain in power and to be able to continue their ruler ship. Especially in electoral period, political figures target to make good relations with media in order to gain power in the political arena which will grant them to have authority on public. Media campaigns have always taken place as a key to determine the government and balance of political power. Just as in every other country, politicians in power and the opposition try to engage media power to change the voting behaviour, weaken the rivals, gain sympathy and manipulate the perception management in Türkiye as often as desired.
In this context, during election of 1950 Demokrat Party used every elements of media power with media campaigns such as press conferences and kept good relations with media which finally led them become the ruling party. This is first and an important example of media effect on elections in Turkish Political history and due to this success media is mentioned as “fourth estate” in politics now.

Anahtar Kelimeler

Media, Demokrat Party, Elections of 1950, Media and Politics.

Demokrat Parti'nin İktidara Gelişinde Basının Rolü (1950 Seçimleri ve Basın Faaliyetleri)

Öz

Basın kavramı, ortaya çıktığı ilk zamanlardan beri siyasal aktörlerin kontrol etmek istediği bir güç olmuştur. Siyasal aktörlerin basını kontrol etme isteğinin en önemli nedeni ise iktidar olmak, iktidarlarının devamını sağlamak ve kamuoyunu kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirmek istemeleridir. Özellikle seçim zamanlarında basın ile mümkün olduğu kadar iyi ilişkiler kurmaya çalışan siyasal aktörler, bu ilişkiler ile siyasal arenada güç kazanarak kitleleri yönetmeyi amaçlamaktadırlar. Seçim zamanlarında siyasi aktörlerce yürütülen basın kampanyaları, iktidarın belirlenmesinde ve siyasi dengelerin yeniden oluşmasında etkili bir rol oynamaktadır.
Diğer dünya ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de hem iktidarda hem de muhalefette bulunan siyasal aktörler, oy verme davranışını değiştirme, sempati kazanma, muhalefetin etkisini azaltma ve kamuoyu desteğini sağlama gibi konularda basının gücüne ihtiyaç duymaktadırlar. Bu bağlamda 1950 seçimlerinde Demokrat Parti, basın ile kurduğu iyi ilişkiler sonucu, gerçekleştirdiği seçim kampanyaları ile iktidarı ele geçirerek, basının kamuoyu üzerindeki gücünü aktif bir şekilde kullanmıştır. Türk Siyasi Tarihinde bir ilk olarak kabul edebileceğimiz bu durum, basının siyaset üzerindeki etkisini, kamuoyunu yönlendirme gücünü ve “dördüncü güç” olarak kabul edilmesinin nedenini açıkça göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Media, Demokrat Party, Elections of 1950, Media and Politics.

Kaynakça

• Ahmad, F. (2020). Demokrasi sürecinde Türkiye (1945-1980). (A. Fethi, Çev.). Hil Yayınları.
• Akdağ, M. (2020). Medya siyaset etkileşimi bağlamında türkiye'de siyasetin medya alanındaki dezenlemeleri üzerine bir inceleme. Erciyes İletişim Dergisi, 7(2), 1173-1197.
• Akşam Gazetesi
• Albayrak, M. (2004). Türk siyasi tarihinde Demokrat Parti (1946-1960). Phoenix Yayınları.
• Alkan, A. T. (1993). İstiklal mahkemeleri. Ağaç Yayıncılık.
• Anık, C. (2000). Siyasal ikna. Vadi Yayınları.
• Atabek, N. (2002). Kamuoyu, medya ve demokrasi. Kurgu Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İletişim Dergisi, 19(19), 223-238.
• Büyükbaykal, G. B.-C. (2015). 1946'dan günümüze medya ve siyaset. (D. T. Yazıcı, Dü.). Volga Yayıncılık.
• Çavdar, T. (1983). Hakimiyet-i Milliye ve Ulus’ta demokrasi yaklaşımı. Bilim ve Sanat Dergisi, 31,
• Cumhuriyet Gazetesi
• Damlapınar, Z. (2008). Medya ve siyaset. Eğitim Kitabı Yayınları.
• Demir, V. (2007). Türkiye'de medya ve siyaset ilişkisi. Beta Basım .
• Erkan, N. (1998). Türkiye’de demokrasiye geçişte basın (1945-1950). İletişim Yayınları.
• Eroğul, C. (1998). Demokrat Parti tarihi ve ideolojisi. İmge Kitapevi.
• Ertop, K. (1974). Cumhuriyet 1924- 1974. Cumhuriyet Matbacılık ve Gazetecilik T.A.Ş.
• Gevgili, A. (1983). Türkiye Bbsını. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi (Cilt 1, s. 204). İletişim Yayınları.
• Işık, M. (2012). Kitle iletişim teorilerine giriş. Eğitim Yayınevi.
• Kabacalı, A. (1988). Milli şef dönemi örtülü sansürü. Tarih ve Toplum.
• Kabacalı, A. (1994). Türk basınında demokrasi. Kültür Yayınları.
• Kabacalı, A. (1995). Türkiye’de basın sansürü. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, (Cilt 15, s. 959-966). İletişim Yayınları.
• Karataş, M. (2014). Cumhuriyet Halk Partisi’nin siyasal iktidar anlayışı (1946-1950). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 505-524.
• Karpat, K. (2006). Türk demokrasi tarihi. Timaş Yayınları.
• Kartal, C. B. (2010). Türk siyasal hayatında "beyaz ihtilal" 1950 seçimleri. Atatürk Dergisi, 3(4), 265-280.
• Kaya, R. (1985). Kitle iletişim sistemleri. Teori Yayınları.
• Keloğlu, E. İ. (2007). Demokrat Parti'nin halkla ilişkiler stratejileri üzerine tarihsel bir inceleme: 1946-960. Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Koç, İ. C. (2010). Cumhuriyet Halk Partisi-basın ilişkileri (1929-1938). Atatürk Dergisi, (4), 179-206.
• Koçak, C. (1990). Siyasal tarih 1923-1950, Türkiye tarihi, Çağdaş Türkiye 1908-1980. Cem Yayınları.
• Koloğlu, O. (1992). Osmanlı'dan günümüze Türkiye'de basın . İletişim Yayınları.
• Koloğlu, O. (2015). Osmanlı'dan 21. yüzyıla basın tarihi. Pozitif Yayınları.
• Meyer, T. (2002). Medya demokrasisi: medya siyaseti nasıl sömürgüleştirir? (A. Fethi, Çev.) Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Özer, Ö. (2012). Alternatif medya alternatif gazetecilik. Literatürk Yayınları.
• Özkan, N. (2002). Türkiye'de seçim kazandıran kampanyalar-Türkiye'den ve dünyadan örneklerle. Mediacat Yayınları.
• Sarıbay, A. Y. (2001). Türkiye'de demokrasi ve politik partiler. Alfa Yayınları.
• Şeyhanlıoğlu, H. (2011). Türk siyasal muhafazarkarlığının kurumsallaşması ve Demokrat Parti. Kadim Yayınları.
• Son Posta Gazetesi
• Tanin Gazetesi
• Tasvir Gazetesi
• TBMM Zabıt Cerideleri, Devre VII, C.24 Toplantı:3 S: 262.
• TBMM Zabıt Cerideleri, IV. Devre, Cilt. 3, 25 Temmuz 1931, s. 355-366.
• TBMM Zabıt Cerideleri, VII. Devre, Cilt. 1, 13 Eylül 1946, s. 280.
• Tekin, N. T. (2002). 1946 seçimlerinde propaganda tek parti döneminin sonu. Toplumsal Tarih.
• Tokgöz, E. (1999). Türkiye’nin iktisadi gelişme tarihi. İmge Yayınevi.
• Topuz, H. (1973). 100 soruda Türk basın tarihi. Gerçek Yayınevi.
• Topuz, H. (2003). II. Mahmut'tan holdinglere Türk basın tarihi. Remzi Kitapevi
• Tunaya, T. Z. (1996). Türkiye'de siyasi partiler (1859-1952). Arba Yaynevi.
• Tunçay, M. (1992). T.C'nde tek parti yönetimi'nin kurulması (1923-1931). Cem Yayınevi.
• Tuncay, S. (1996). Parti içi demokrasi ve türkiye. Gündoğan Yayınları.
• Turan, İ. (1982). Siyasal sistem ve siyasal davranış. Der Yayınları.
• Turan, İ. (2003). İsmet İnönü, konuşma demeç, makale, mesaj ve söyleşiler (1944-1950). TBMM Kültür Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları.
• Turan, Ş. (1999). Türk devrim tarihi 4. kitap ikinci bölüm çağdaşlık yolunda yeni Türkiye (14 Mayıs 1950-27 Mayıs 1960). Bilgi Yayınları.
• Ulus Gazetesi
• Uran, H. (1959). Hatıralarım. Ayyıldız Matbaası.
• Uzman, N. (2017). Adnan Menderes ve M. Fuad Köprülü’nün Cumhuriyet Halk Partisi’nden ihraçları. TAD, 36(62), 205-228.
• Varel, A. (2020). Ellili yıllarda muhalefet: hükümete yönelik eleştiriler ve DP karşısında CHP'nin ideolojik konumlanışı. (M. Kaynar, Dü.). İletişim Yayınları.
• Vatan Gazetesi
• Yalman, A. E. (1997). Yakın tarihte gördüklerim ve geçirdiklerim 1922-1971 (2 b., Cilt 2). (E. Ş. Erdiç, Dü.). Pera Turizm ve Ticaret A.Ş.
• Yaylagül, L. (2008). Kitle iletişim kuramları egemen ve eleştirel yaklaşımlar. Dipnot Yayınları.
• Yücel, M. S. (2001). Demokrat Parti. Ülke Kitapları.
• Zafer Gazetesi
• Zürcher, E. J. (2017). Modernleşen Türkiye'nin tarihi. (Y. Saner, Çev.). İletişim Yayıncılık.