Ortaöğretim Öğrencilerine Yönelik Kimya Dersi Motivasyon Ölçeğinin Geliştirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 185 - 212, 08.11.2017

Açelya Pelin Eskicioğlu Şenol Alpat

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaöğretim kimya ders
programı dikkate alınarak Kimya Araştırmaya İlgi ve
Performansa Yönelik, İşbirlikli Çalışma ve İletişime Yönelik ve Kimya Öğrenmeye
Katılıma Yönelik ortaöğretim öğrencilerinin motivasyonlarını belirleyen geçerli,
güvenilir ve güncel bir ölçme aracı geliştirmektir. Çalışmaya İzmir’de farklı
okullarda yer alan 336 öğrenci katılmıştır. Çalışma sonucunda, ortaöğretim
öğrencilerinin kimya dersine yönelik motivasyonlarını ölçen üç alt faktörden
oluşan güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Ölçeğin Cronbach’s alpha güvenirlik katsayısı 0.962dir. Ölçeğin
alt faktörlerinin güvenirlik katsayıları 0,951
ile 0,871 arasında, ölçeğin maddelerinin faktör yükleri 0,852 İle 0,492
arasında değişmektedir. Ölçek maddelerinin açıkladığı toplam varyans % 63,857
olarak bulunmuştur. Ölçeğin üç faktörlü yapısının doğrulayıcı faktör analizi
sonucu RMSEA değeri 0,09 olarak bulunmuştur. Sonuçlar ölçeğin güvenilir ve
geçerli bir araç olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Kimya Eğitimi, Motivasyon, Ölçek, Geçerlik

Kaynakça

• Alexander, P.A., Murphy, P.K. (1998). Profiling the differences in students’ knowledge, interest, and strategic planning. Journal of Educational Psychology, 90: 435-447.
• Alsop, S., & Watts, M. (2000). Facts and feelings: Exploring the affective domain in the learning of physics. Physics Education, 35, 132-138.
• Altun, S. ve Erden, M. (2006). “Öğrenmede Motive Edici Stratejiler Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Edu7, 2 (1), 1-16. Aydın, M. (2000). Eğitim Yönetim. Hatiboğlu Yayınevi, Ankara.
• Balaman, F., Tüysüz, C. (2011). Harmanlanmış öğrenme modelinin 7. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersindeki başarılarına, tutumlarına ve motivasyonlarına etkisinin incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4): 75-90.
• Balantekin, Y. ve Bilgin A. (2017). ARCS Motivasyon Modeli’nin Öğrencilerin Motivasyonlarına, Tutumlarına ve Akademik Başarılarına Etkisi. İlköğretim Online (Elementary Education Online), 16(1): 161-177.
• Balım, A., İnel, D. (2011). Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1): 169-188.
• Başaran, İ.E. (1996). Eğitim Psikolojisi. Ank.: Gül Yayınevi.
• Bandura, A. (1995).Self-Efficacy in Changing Societies. Cambridge: Cambridge University Press.
• Bıkmaz, F. (2004). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretiminde öz yeterlilik inancı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 161.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö.E., Özkahveci, Ö., ve Demirel, F. (2004). “Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4 (2), 207-239.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (8. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Eğitim Yönetimi Dergisi, 32, 470- 483. Child, D. (2006). The Essentials of Factor Analysis. 3rd edn. New York: Continuum.
• Comrey, A. L. & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis. Hillsdale, NJ: Erlbaum. Cudeck, R. &
• Çepni, S., Ayvacı, H., Ş., ve Bacanak, A. (2006). Fen Teknoloji Toplum (3.Baskı), 40-44-45, Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çetin-Dindar, A. ve Geban, Ö. (2015). Fen Bilimleri Motivasyon Ölçeğinin Türkçe’ye ve kimya’ya uyarlanması: Geçerlilik çalışması. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(1), 15-34.
• Deci, E.L. (1975). Intrinsic Motivation. Plenum, Newyork.
• Dede, Y., ve Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1): 19-37.
• Demirel, Y. (2007). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Branş Öğretmenlerini Motive Etmede Kullandıkları Yöntemlere İlişkin Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri. İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Doğan, N., Çakıroğlu, J., Bilican, K. & Çavuş, S. (2012). Bilimin Doğası ve Öğretimi. Ankara. Pegem Akademi.
• Duit, R., & Treagust, D. (1998). Learning in science: From behaviourism towards social constructivism and beyond. (Ed: Fraser, B., & Tobin, K.). International Handbook of Science Education, 3-26, Kluwer Academic, UK: Dordrecht. Duit, R. & Treagust, D. (2003). Conceptual change: A powerful framework for improving science teaching and learning. International Journal of Science Education, 25(6), 671- 688.
• Erkorkmaz Ü, Etikan İ, Demir O, Özdamar K, Sanisoğlu SY (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri, Türkiye Klinikleri; 33(1):210-223.
• Ertürk, S. (1998). Eğitimde program geliştirme (10. basım). Ankara: Meteksan A.Ş.
• Freedman, M. P. (1997). Relationship among laboratory instruction, attitude toward science, and achievement in science knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 34(4), 343-357.
• Fidan, N. (1997.) Okulda Öğrenme Ve Öğretme. Ankara:Alkım Yayınevi.
• Field, A. (2002). Discovering Statistics Using SPSS. Sage Publications Ltd., UK:London.
• Glynn, M. S. & Koballa, T. R. Jr. (2006). “Motivation to Learn College Science”. (Ed.; J. J. Mintzes & W. H. Leonard), Handbook of college science teaching Arlington, VA: National Science Teachers Association Press., pp. 25-32).
• Glynn, M.S., Taasoobshirazi, G. & Brickman, P. (2007). “Nonscience Majors Learning Science: A Theoretical Model of Motivation”. Journal of Research In Science Teaching, 44 (8), 1088-1107.
• Glynn, M.S., Taasoobshirazi, G. & Brickman, P. (2009). “Science Motivation Questionnaire: Construct Validation with Nonscience Majors”. Journal of Research in Science Teaching, 46 (2), 127-146.
• Henson, R.K. & Roberts, J.K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological Measurement, 66, 393-416.
• Hutcheson G., & Sofroniou N. (1999). The multivariate social scientist: introductory statistics using generalized linear models. London: Sage Publication.
• İlhan, N., Sadi, S. ve Yıldırım, A. (2011). “Students’ lnterest to Usage of Organic Chemistry in Daily Life”. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1), 143-154.
• Koçel, T. (1999): İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayınları.
• Köse, İ. A. & Çıkrıkçı, N. D. (2007). Öğretmen öz-yeterlik algısı ölçeğinin farklı gruplarda yapı geçerliliğinin sınanması. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül 2007, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Tokat, Türkiye.
• Kurt, Türker. (2005). Herzberg’in Çift Faktörlü Güdüleme Kuramının Öğretmenlerin Motivasyonu Açısından Çözümlenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 285-299.
• Kutu, H. ve Sözbilir, M. (2011). “Öğretim Materyalleri Motivasyon Anketinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik Ve Geçerlik Çalışması”. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5 (1), 292-312.
• Lee, O., & Brophy, J. (1996). Motivational patterns observed in sixth-grade science classrooms. Journal of Research in Science Teaching, 33(3), 585-610.
• Lepper, M.R., Hodell, M. (1989). Intrinsic motivation ın the classroom. Research on Motivation in Education, 3: 73-105.
• MEB (2017). Ortaöğretim Kimya Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara, MEB Yayınevi.
• Meredith, J. E., Fortner, R. W., & Mullins, G. W. (1997). Model of affective learning for nonformal science education facilities. Journal of Research in Science Teaching, 34(8), 805-818.
• Odabaş, (2011). Eğitim Bilimlerinde Yeni Yaklaşımlar. Yediiklim Yayıncılık, Ankara.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler veLISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinox
• Pajares, F. (1996). Self-Efficacy Beliefs in Academic Settings. Review of Educational Research, 66(4), 543-578.
• Pajares, F. Ve Mıller, M. (1994). Role of Self-Efficacy and Self-Concept Beliefs in Mathematical Problem Solving: A Path Analysis. Journal of Educational Psychology, 86(2), 193-203.
• Pett, M., Lackey, N. & Sullivan, J. (2003). Making sense of factor analysis. Thousand Oaks: Sage Publications, Inc. Schiefele, U. (1996). Topic interest, text representation, and quality of experience. Contemporary Educational Psychology, 21: 3- 18.
• Seah, W. T., & Bishop, A. J. (2000). Values in mathematics textbooks: A wiew throught the australasian regions. Paper Presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, LA: New Orleans.
• Schunk, D. H. (2009). Öğrenme Teorileri: Eğitimsel Bir Bakışla. (Çev. Muzaffer Şahin. Ed.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Sünbül, A. M. (2004). Düşünme stilleri ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Eğitim ve Bilim Dergisi, 29, 132, 25-42.
• Şeker, H., Deniz, S. ve Görgen, İ. ( 2004). Öğretmen yeterlikleri ölçeği. Ankara: Milli Eğitim.32,(164),105-118 htt p:/ /dhg m.meb.g ov.tr/yayimlar /dergiler/Milli_E gitim_Dergisi/16 4/seker.htm 8 Şubat 2017 tarihinde erişildi.
• Şen, Ş. ve Yılmaz, A. (2014). Lise ve üniversite öğrencilerinin kimyaya yönelik motivasyonlarının incelenmesi: Karşılaştırmalı bir çalışma. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi (BAED), 5(10), 17-37.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri Analizi (3.Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Thompson, T. L., & Mintzes, J. J. (2002). Cognitive structure and the affective domain: On knowing and feeling in biology. International Journal of Science Education, 24(6), 645-660.
• Tosun, C. (2013). Kimya motivasyon ölçeği-II’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 173-202.
• Tuan, L.H., Chin, C. C., & Shieh, S. H. (2005). “The Development of A Questionnaire to Measure Students’ Motivation Towards Science Learning”. International Journal of Science Education, 27 (6), 634-659.
• Weaver, G. C. (1998). Strategies in K-12 science instruction to promote conceptual change. Science Education, 82(4), 455-472.
• Yılmaz, H. ve Çavaş, P. H. (2007). “Fen Öğrenimine Yönelik Motivasyon Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. İlköğretim Online, 6 (3), 430-440.
• Zımmerman, B. J. (2000). Self-Efficacy: An Essential Motive to Learn. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 82-91.
• Zwick, W. R. & Velicer, W. F. (1986). Comparison of five rules for determining the numberof components to retain. Psychological Bulletin, 99, 432-442.